Việc thông qua đạo luật với tỉ lệ 92-4 đã gây ra phản ứng giận dữ từ Matxcơva. “Quyết định của Thượng viện Mỹ là một màn trình diễn tồi trên một sân khấu ngớ ngẩn”, Hãng tin Reuters dẫn lời tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga. Dự luật sẽ cần chữ ký của Tổng thống Barack Obama để thành luật chính thức, qua đó tuyên bố “quan hệ thương mại bình thường vĩnh viễn” (PNTR) với Nga, dỡ bỏ mọi hạn chế thương mại từ thời chiến tranh lạnh.

Các công ty Mỹ đã vận động quốc hội nhiều tháng phê chuẩn dự luật này nhằm giúp họ tận dụng kinh doanh tốt hơn thị trường Nga sau khi Nga gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) ngày 22-8. Các tập đoàn hàng đầu Mỹ như Caterpillar, Ford, JP Morgan Chase và nhiều công ty khác lo ngại họ sẽ gặp bất lợi so với các đối thủ từ những nước khác có quan hệ WTO đầy đủ với Nga. Mỹ cũng không thể sử dụng cơ chế dàn xếp của WTO trong thương mại với Nga cho tới khi PNTR được thông qua.

“Dự luật bảo đảm cho các doanh nghiệp và người lao động Mỹ có thể tận dụng tối đa những luật lệ của WTO và các cam kết tiếp cận thị trường mà Mỹ đã rất nỗ lực đàm phán”, ông Obama nói trong một tuyên bố. Dự luật cũng tuyên bố PNTR với Moldova.

Nga hiện chỉ là đối tác thương mại lớn thứ 20 của Mỹ, thương mại hai chiều đạt 43 tỉ USD trong năm ngoái. Theo thỏa thuận WTO, Nga đồng ý giảm thuế, mở cửa thị trường tài chính và thực hiện các cải cách khác. Mỹ xuất khẩu sang Nga khoảng 8,3 tỉ USD năm 2011. PNTR được hi vọng sẽ tăng gấp đôi hay gấp ba số đó trong năm năm tới.

Tuy nhiên, dự luật này kèm theo yêu cầu ông Obama phải công khai danh tính những người Nga bị cáo buộc có liên quan tới cái chết của Sergei Magnitsky, một luật sư người Nga chết trong tù năm 2009. Dự luật cũng yêu cầu chính quyền từ chối thị thực và phong tỏa tài sản của các cá nhân trong danh sách này, cũng như những người khác ở Nga bị Mỹ coi là xâm hại nhân quyền.

Bộ Ngoại giao Nga nói các nghị sĩ Mỹ đã hành xử như thể vẫn còn thời chiến tranh lạnh. “Xin nhắc rằng dự luật được thông qua ở Thượng viện sẽ có ảnh hưởng rất tiêu cực tới triển vọng hợp tác song phương. Trách nhiệm, đương nhiên, hoàn toàn là của phía Mỹ”, Bộ Ngoại giao Nga nói.

(Theo TTO)