Là tỉnh miền núi, hiện có 1.640 thôn bản ở 180 xã, phường, thị trấn thuộc 9 huyện, thị, thành phố và riêng thành phố Yên Bái có 30 thôn đã hoàn thành tốt việc xây dựng chi bộ theo mô hình thôn, bản. Theo Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI nhiệm kỳ 2005 – 2010, yêu cầu đến hết năm 2009 các thôn, bản trong tỉnh đều có chi bộ. Vậy, bằng cách nào Đảng bộ tỉnh Yên Bái tổ chức thực hiện được mục tiêu trên?

Một thực tế ở vùng dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn tại khu vực Tây Bắc có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất nước. Vai trò quan trọng của chi bộ thôn, bản nhằm tập hợp lãnh đạo quần chúng, giữ vững ổn định chính trị, thúc đẩy kinh tế phát triển ngay từ thôn, bản là việc làm hết sức cấp bách. Tại xã La Pán Tẩn huyện Mù Cang Chải, nơi có 100% đồng bào Mông sinh sống, thuộc xã nằm trong chương trình 135 của Chính phủ, trước đây nơi này là “thủ phủ” của cây anh túc với diện tích trồng lên đến vài trăm ha, mà hậu quả của nó hiện để lại tỷ lệ hộ nghèo còn trên 84%.

Đồng chí Lý Súa Rùa – Phó bí thư Thường trực Đảng ủy xã cho biết, Đảng bộ có 49 đảng viên, năm 2007 đã thành lập mới được hai chi bộ bản Trống Tông và Pú Nhu, nâng tổng số chi bộ lên 7. Cái khó của việc phát triển chi bộ bản vùng cao là công tác phát triển đảng viên mới vì đối tượng trình độ văn hóa thấp; có bản tới ba đảng viên nhưng lại cùng quan hệ huyết thống (bố, mẹ, con, anh chị em ruột) không thành lập chi bộ được.

Để xóa chi bộ ghép (ở vùng cao mỗi bản cách nhau 4 – 5km) đảm bảo mỗi bản có một chi bộ, Đảng ủy xã đã vận dụng theo hướng nơi nào đủ đảng viên nhưng có quan hệ huyết thống, thì cử một đồng chí trong BCH Đảng bộ xã xuống cùng sinh hoạt và lập chi bộ mới; nơi nào chưa đủ đảng viên thì làm tốt công tác phát triển Đảng, đồng thời phân công cấp ủy viên có trách nhiệm và uy tín, có kinh nghiệm về công tác xây dựng Đảng về sinh hoạt cho đủ số lượng đảng viên để thành lập chi bộ và giữ chức bí thư chi bộ. Với cách làm này, hiện tại trong số 96 chi bộ thôn, bản của Đảng bộ huyện Mù Cang Chải có 84 chi bộ độc lập, còn 12 chi bộ sinh hoạt ghép ở 30 bản thuộc các xã: Lao Chải, Nậm Có, Cao Phạ, Chế Tạo; đến hết năm 2009 Đảng bộ huyện sẽ hoàn thành 100% số thôn, bản có chi bộ.

Đồng chí Ngô Ngọc Tuấn – Bí thư Huyện ủy Văn Chấn cho rằng: “Vấn đề cốt lõi của việc phát triển chi bộ thôn, bản là phải coi trọng sức chiến đấu của đảng viên và nâng cao chất lượng hoạt động hệ thống chính trị ở cơ sở. Đối với gần 6.000 đảng viên đang sinh hoạt tại 352 thôn, bản, tổ dân phố của huyện Văn Chấn, thì nay chỉ còn 18 chi bộ ghép ở 58 thôn bản (năm 2007 thực hiện xóa được 16 chi bộ ghép ở 30 thôn, bản).

Thực chất trong công tác này là càng về đích phấn đấu mục tiêu càng khó, các xã Nậm Mười, Sùng Đô, Suối Giàng, Suối Bu, Cát Thịnh... công tác phát triển đảng viên mới vùng đồng bào thiểu số gặp khó khăn do trình độ dân trí thấp; ở từng thôn, bản mối quan hệ dòng họ đan xen không thể một sớm một chiều chuyển hóa được. Đảng bộ huyện đã có đề án chuyên đề phát triển chi bộ thôn, bản; hướng nguồn phát triển Đảng vào các đối tượng như: quân nhân hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ, dân quân tự vệ, cán bộ thôn bản các đoàn thể ở cơ sở... Huyện ủy không chạy theo thành tích, mà hướng việc xây dựng chi bộ trong sạch vững mạnh với việc xây dựng các tổ chức khác ở thôn, bản vững mạnh toàn diện; gắn việc phát triển chi bộ thôn, bản với xây dựng củng cố tổ chức cơ sở Đảng, nâng cao chất lượng đảng viên”.

Tương tự, tại các huyện Yên Bình, Lục Yên, Văn Yên, Trạm Tấu... việc phát triển chi bộ thôn, bản cũng vấp phải khó khăn như ở Văn Chấn. Tỉnh Yên Bái có nghị quyết hàng năm kết nạp 1.500 đảng viên, riêng năm 2007 đã kết nạp trên 1.900 đảng viên mới (có trên 70% đảng viên ở khu vực nông thôn), là điều kiện tốt cho việc tách chi bộ ghép trong các năm tiếp theo. Ngay như huyện Yên Bình nhờ làm tốt công tác phát triển Đảng, trong hai năm 2006 – 2007 đã kết nạp được 395 đảng viên, qua đó tạo cơ sở thành lập mới được 44 chi bộ riêng tại 44 thôn sinh hoạt ghép ở 22 chi bộ.

Trao đổi về công tác này, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy – Phạm Văn Cường đánh giá: “Sau hơn một năm triển khai việc phát triển chi bộ thôn, bản, toàn tỉnh đã thành lập mới được 398 chi bộ thôn, bản. Hiện toàn tỉnh còn 228 thôn bản chưa có chi bộ riêng (đang sinh hoạt ở 106 chi bộ ghép). Đối với các chi bộ ghép này đa số đã có 2 đảng viên; đã xóa được 6 thôn, bản “tái trắng” đảng viên thuộc huyện Mù Căng Chải và Văn Yên.

Qua khảo sát, xây dựng kế hoạch và triển khai công tác phát triển đảng viên mới song song với việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên ở cơ sở xã, nhất là đội ngũ chi ủy, bí thư chi bộ ở thôn bản; khắc phục tình trạng cán bộ cơ sở quan liệu, xa thôn, xa bản, xa dân, thiếu trách nhiệm với công việc của dân. Thông qua kết quả phát triển chi bộ thôn, bản giúp cho tổ chức Đảng đánh giá đúng chất lượng cán bộ, đảng viên được sát hơn; quy hoạch, bố trí, sử dụng cán bộ và phân công nhiệm vụ đảng viên trúng và sát với thực tế.

Một thực tế đặt ra cho Yên Bái nói riêng và các tỉnh vùng Tây Bắc nói chung là hầu hết các thôn, bản chưa có chi bộ riêng là các xã vùng cao, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; trong đó có nhiều bản đặc biệt khó khăn, trình độ dân trí thấp, nhận thức về Đảng còn nhiều hạn chế, vẫn còn một số quần chúng chưa thực sự tự nguyện, thiết tha phấn đấu vào Đảng. Một số thôn, bản có số hộ, số khẩu ít (có bản chỉ có 6 – 7 hộ, trên 60 khẩu) nên việc tạo nguồn phát triển Đảng và phát triển chi bộ còn gặp nhiều khó khăn”.

Công tác phát triển chi bộ thôn, bản ở Yên Bái bước đầu đã khẳng định bước đi trúng, đúng, phù hợp với đặc điểm của miền núi và vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đã xóa dần tình trạng chi bộ ghép, xóa bỏ chi bộ “gia đình ta”; tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong lãnh đạo nhiệm vụ chính trị, xây dựng kinh tế – xã hội, sát với tình hình địa phương, nhất là ổn định tình hình an ninh chính trị vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Cái được của Yên Bái là qua các phong trào thi đua yêu nước, lựa chọn những quần chúng ưu tú giới thiệu với tổ chức Đảng xem xét, bồi dưỡng kết nạp vào Đảng.

Mặt khác, nhờ có chi bộ thôn, bản nên việc nắm tình hình nhanh và chính xác hơn; những đảng viên ở cơ sở xã sâu sát với thôn, bản, gần dân, học dân, trách nhiệm với công việc của dân. Qua đó xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững chắc, phát triển kinh tế – xã hội vùng nông thôn miền núi ngày một phát triển, góp phần xóa đói giảm nghèo cho đồng bào dân tộc thiểu số trong tỉnh.

Thanh Sơn