Yên Bái không phải là địa phương nằm trong mắt bão hay tâm bão nhưng mùa mưa bão nào người dân cũng chịu ảnh hưởng nặng nề về người và của. Trận lũ quét kinh hoàng ở xã Cát Thịnh (Văn Chấn) và các huyện phía Tây năm 2005 đã cướp đi sinh mạng của 51 người và hàng trăm ngôi nhà, hoa màu; các công trình giao thông, trường học bị cuốn trôi. Hay trận lũ quét, sạt lở đất xảy trong tháng 8/2006 trên địa bàn thành phố Yên Bái đã làm chết 4 người, 673 hộ dân bị sạt ta luy, hàng chục ha lúa và hoa màu bị mất trắng...

Vẫn biết thiên tai là một tất yếu tự nhiên, vừa nằm trong quy luật vận động của sinh thái môi trường, vừa trở chứng đột biến cực đoan, thất thường nhưng chúng ta có thể phòng chống, giảm thiểu thiệt hại về người và của. Nhiệm vụ phòng tránh, giảm nhẹ thiên tai là một nhân tố bảo đảm cho sự tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững.

Để giảm nhẹ thiên tai, cần hiểu bản chất của thiên tai, ảnh hưởng của nó đối với từng người và cộng đồng. Qua thực tế những năm qua cho thấy: ở vùng cao, vùng sâu, vùng ven bờ sông, suối thường có lũ quét khi mưa to ở thượng nguồn. Đối với thành phố, thị xã thường ngập úng do ách tắc dòng chảy, sạt lở ta luy khi mưa lớn và việc đào đánh ta luy không theo quy trình kỹ thuật.

Từ đó, căn cứ vào điều kiện cụ thể của từng vùng, từng địa phương để có quy hoạch, kế hoạch trước mắt và lâu dài nhằm bảo đảm sự phát triển ngày càng bền vững trong môi trường đầy biến động do thiên tai gây ra. Các huyện vùng cao cần tích cực rà soát, vận động các hộ dân sống ven các bờ suối, triền núi cao có nguy cơ sạt lở, lũ quét cao di dời về định cư tại những nơi an toàn.

Trước mắt, phải xây dựng được kế hoạch đảm bảo an toàn sinh mạng và tài sản cho nhân dân trong mùa mưa bão 2016 này. Do đó, thành phố, thị xã và các huyện, xã, phường, thôn bản phải rà soát toàn bộ phương án đối phó với thiên tai trên địa bàn, chuẩn bị các mặt theo phương châm "4 tại chỗ" để chủ động đối phó với mọi tình huống thiên tai xảy ra.

Các cấp chính quyền phải tích cực vào cuộc, đôn đốc và kiểm tra đến từng hộ dân để có sự chuẩn bị thật thiết thực, cụ thể và bổ khuyết kịp thời. Vận động các hộ dân tích cực chằng chống nhà cửa, đẩy mạnh sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu. Các huyện kiện toàn Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn, đồng thời tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm và làm rõ những nguyên nhân, hạn chế yếu kém để khắc phục; tăng cường tuyên truyền, cảnh báo thiên tai, bảo đảm thông tin, chỉ đạo của các cấp chính quyền đến các thôn, bản; người dân để sẵn sàng ứng phó trước các tình huống bất thường, cực đoan.

Về lâu dài, tiếp tục thực hiện xây dựng các khu tái định cư, lắp đặt các thiết bị đo mưa, mốc cảnh báo lũ quét; gắn phát triển kinh tế - xã hội với bảo vệ và cải thiện môi trường, đảm bảo sự hài hoà giữa môi trường nhân tạo với môi trường thiên nhiên.

Sự chủ động, tích cực phòng chống chắc chắn sẽ làm giảm thiểu tổn hại, dù thiên tai có dữ dội đến đâu. Nhưng để phòng chống và giảm nhẹ thiên tai hiệu quả, thiết thực thì cần có những hành động cụ thể của mỗi cấp, mỗi ngành, mỗi người dân trước mùa mưa bão này.

Thanh Phúc