Phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong sản xuất nông nghiệp và kinh tế nông thôn theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá gắn với việc xây dựng nông thôn mới (NTM) là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước, đặt ra cho các cấp, các ngành và từng địa phương triển khai thực hiện. Tìm hiểu thực tế vấn đề này tại nhiều địa phương trong tỉnh cho thấy xã Vĩnh Kiên, huyện Yên Bình đã và đang có nhiều cách làm vận dụng sáng tạo.

Để cụ thể hoá các tiêu chí, Vĩnh Kiên lấy việc đẩy mạnh tuyên truyền, quán triệt các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân trong việc xây dựng NTM.

Trao đổi với chúng tôi về các bước triển khai ở cơ sở, đồng chí Trần Văn Hiền, Chủ tịch UBND xã cho biết: “Hiện nay Đề án xây dựng NTM đối với Vĩnh Kiên giai đoạn 2011- 2015 đã được xây dựng xong. Các bước triển khai được Đảng uỷ, chính quyền địa phương tham dự tất cả buổi họp của 15 thôn, trực tiếp trả lời các câu hỏi và thắc mắc của người dân. Ví dụ cụ thể như các tiêu chí về giao thông nông thôn là 100% đường trục xã, liên xã được nhựa hoá hoặc bê tông hoá, 50% trục thôn, xóm được cứng hoá, 100% đường ngõ xóm sạch, không lầy lội và 50% được cứng hoá”. Để thực hiện tiêu chí này, xã đã vận động những hộ  có đất nằm sát các tuyến đường liên thôn hiến đất để mở rộng mặt đường.

Qua 7 tháng năm 2012, thực hiện cuộc vận động, xã đã huy động được trên 2.000 ngày công và trên 400 triệu đồng mở rộng tuyến đường liên thôn từ 3,5 m trước đây lên 7 m với tổng chiều dài  11,5 km với gần 800 hộ tham gia hiến đất, diện tích tương đương gần 2 ha. Tuyến đường được mở rộng gồm: thôn Đồng Đầm 2km; tuyến Đồng Củm- Đồng Lâm- Tranh Yên 6,5 km; tuyến Đồng Củm - Vĩnh Kiên 1,9 km; thôn Do Núi 1,2 km, Ba Chãng 1 km và Đồng Trò 1,2 km.

Nhiều hộ  hiến đất với diện tích lớn như gia đình các ông: Lịch Văn Tài, thôn Khe Voi hiến 200m2 đất ao; Trần Văn Thọ, thôn Ba Chãng hiến 300m2 đất trồng chè; Nguyễn Kim Toàn, thôn Đồng Đầm hiến trên 60m2 đất và tường rào xây…

Để kiên cố hoá mặt đường, Nhà nước đầu tư 60% kinh phí, nhân dân đóng góp 40%, xã đã vận động mỗi khẩu nộp 50 ngàn đồng. Riêng các thôn được hưởng lợi mức đóng góp 500 ngàn đồng/ hộ. Với mức huy động trên, mỗi thôn nhân dân đóng góp trên 100 triệu đồng. Khi thi công, xã tiếp tục huy động nhân dân tham gia ngày công và vật liệu sẵn có tại địa phương. Dự kiến thời gian triển khai vào đầu tháng 9 năm 2012.

Trong rất nhiều tiêu chí phải triển khai thực hiện và hoàn thành đến năm 2015 đối với Vĩnh Kiên thì tiêu chí 19 về đảm bảo an ninh trật tự (ANTT) xã hội được xem như bài toán khó, bởi Vĩnh Kiên trước đây được xem là điểm nóng về tội phạm như ma tuý, trộm cắp, cờ bạc, gây rối trật tự công cộng…

Từ năm 2006 - 2009, xã được Công an tỉnh lựa chọn làm mô hình điểm xây dựng xã không có ma tuý. Vào thời điểm đó, mỗi năm trung bình trên địa bàn xảy ra 40 - 50 vụ việc liên quan đến ANTT và có 42 đối tượng nghiện ma tuý.

Trao đổi với chúng tôi về việc đảm bảo ANTT địa bàn gắn với tiêu chí xây dựng NTM, đồng chí Nguyễn Khắc Hải, Trưởng Công an xã cho biết: “2 năm trở lại đây, tình hình tội phạm ở xã đã cơ bản được kiềm chế từ vụ việc đến đối tượng phạm tội. Để thực hiện tốt theo tiêu chí đảm bảo ANTT, Ban Công an xã phải làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy Đảng, chính quyền, phối hợp chặt chẽ với các tổ chức đoàn thể trong tuyên truyền, giáo dục pháp luật trong quần chúng nhân dân. Công an xã chủ động nắm chắc tình hình từng thôn và quản lý tốt việc di biến động của các đối tượng; phối hợp tốt với nhân trong công tác đấu tranh phòng chống tố giác tội phạm. Đội ngũ công an viên cũng không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, đáp ứng tốt mọi yêu cầu nhiệm vụ được giao”.

Hiện nay, mặc dù là thời điểm đầu triển khai 19 tiêu chí của Đề án nhưng Vĩnh Kiên đã hoàn thành 6/19 tiêu chí về xây dựng NTM như: quy hoạch và thực hiện theo quy hoạch; trên 95% số hộ được sử dụng điện lưới quốc gia đảm bảo an toàn; điểm bưu điện đến các thôn có Internet; xã đạt chuẩn quốc gia về y tế; hệ thống tổ chức chính trị xã hội vững mạnh và tiêu chí về an ninh trật tự xã hội được giữ vững.

Đến cuối năm 2012, xã tiếp tục phấn đấu hoàn thành 3 tiêu chí gồm: chợ nông thôn đạt chuẩn của Bộ Xây dựng; đạt chuẩn về phổ biến giáo dục trung học cơ sở và tiêu chí về hình thức tổ chức sản xuất của các HTX hoạt động hiệu quả.

Bên cạnh những thuận lợi về giao thông trong việc giao lưu phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, đất đai mầu mỡ phục vụ cho sản xuất nông, lâm nghiệp, nguồn lao động dồi dào, người dân cần cù sáng tạo trong tiếp thu các tiến bộ KHKT, Vĩnh Kiên cũng đang gặp phải không ít khó khăn trong việc xây dựng NTM như: Các công trình công trình phúc lợi công cộng xây dựng trước đây không có quy hoạch bởi vậy nếu việc thực hiện theo đúng tiêu chí xây dựng NTM sẽ dẫn tới tình trạng chậm tiến độ và gây lãng phí bởi nhiều công trình mới được đầu tư.

Địa phương mới chỉ nhận được 121 triệu đồng kinh phí cấp cho việc xây dựng Đề án, nguồn vốn hỗ trợ cho các tiêu chí còn lại chưa có. Một số tiêu chí đặt ra yêu cầu quá cao so với khả năng của địa phương như giảm 45% lao động trong độ tuổi làm việc trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp, trong khi đó tỷ lệ lao động hiện tại của xã là 77,4%; tiêu chí về môi trường yêu cầu 100% hộ dân thu gom nước thải, chất thải được xử lý đúng theo quy định.

Để xây dựng NTM đảm bảo chất lượng hiệu quả và đúng tiến độ đề ra, Vĩnh Kiên đang phát huy mạnh nội lực địa phương, cùng với sự chung sức đồng lòng của người dân, phấn đấu năm 2015 trở thành xã điển hình của huyện Yên Bình trong xây dựng NTM.

Thạch Phong