Theo thường lệ, hội chùa Phật Tích được tổ chức từ ngày 3 đến ngày 5 Tết hàng năm, trong đó ngày 4 là chính hội. Khác với những năm trước, du khách thường tập trung cao điểm trong ngày chính hội nhưng lễ hội năm nay từ ngày khai hội mùng 3 Tết, hàng vạn du khách thập phương đã tấp nập đổ về chùa Phật Tích lễ Phật cầu bình an khiến các lối lên chùa, tháp chuông, Đại phật tượng Adi đà đều chật kín người. Trong những ngày diễn ra lễ hội thường xuyên diễn ra các chương trình biểu diễn quan họ trên thuyền, giao lưu nghệ thuật trên quảng trường Đại phật tượng. Đặc biệt, năm nay, tối mùng 5 Tết sẽ diễn ra đại Hoa đăng Quảng chiếu cầu quốc thái dân an được cử hành trang trọng tại quảng trường Đại phật tượng trên núi Phật Tích và chương trình bắn pháo hoa tầm thấp.

Lễ hội Khán hoa mẫu đơn là một trong những lễ hội diễn ra với quy mô lớn, sớm nhất tỉnh Bắc Ninh, để lễ hội diễn ra an toàn, nghiêm túc, Ban tổ chức lễ hội đã bố trí hàng chục chiến sĩ công an, dân quân tự vệ, bộ đội… làm công tác phân luồng giao thông, bảo đảm an ninh trật tự; lực lượng kiểm lâm, quản lý thị trường, nhân viên y tế cùng lực lượng vệ sinh môi trường… thường xuyên bố trí túc trực. Đặc biệt không gian lễ hội năm nay, vấn đề an ninh trật tự được thắt chặt hơn, các lực lượng chức năng thường xuyên kiểm tra, không còn tình trạng đổi tiền lẻ, hành khất, các trò chơi cờ bạc trá hình…

Hội Khán hoa mẫu đơn đã tồn tại và phát triển hàng nghìn năm, gắn liền với ngôi chùa Phật Tích có bề dày lịch sử và chiều sâu tâm linh, nơi khởi nguồn của Phật giáo Việt Nam với câu chuyện tình cảm động Từ Thức gặp tiên. Theo huyền thoại: Xưa kia, vùng núi Phật Tích và vườn chùa Phật Tích trồng nhiều hoa mẫu đơn. Hàng năm, mỗi khi xuân về hoa mẫu đơn nở đỏ rực cả một góc trời. Khắp nơi, người người đổ về đây trảy hội ngắm hoa vãn cảnh chùa. Trên trời, nàng tiên Giáng Hương thấy cảnh trần gian tuyệt đẹp, đã xin giáng trần dự hội chùa. Nhưng vô tình nàng đánh gãy một cành hoa mẫu đơn giữa cửa chùa, nên bị chú tiểu giữ lại. Chàng Từ Thức bèn cởi áo khoác xin chuộc tội cho nàng. Cảm động với nghĩa cử cao đẹp của chàng trai hào hoa phong nhã, nàng Giáng Hương đã ngỏ lời hò hẹn với chàng và đã mời chàng về chốn “bồng lai” xin kết duyên vợ chồng. Và từ đó câu chuyện tình thơ mộng “Từ Thức gặp tiên” đã sống mãi với lễ hội Khán hoa mẫu đơn của chùa Phật Tích.

Chùa Phật Tích có tên chữ là Vạn Phúc Tự là nơi các nhà sư từ Ấn Độ đặt bước chân đầu tiên đến truyền dạy đạo Phật vào nước ta rồi xuôi theo dòng sông Dâu về vùng Luy Lâu lập nên trung tâm Phật giáo đầu tiên ở nước ta. Đến thời Lý, chùa Phật Tích được xây dựng thành đại danh lam thắng cảnh và tiếp tục được trùng tu tôn tạo phục vụ các vua đến thăm quan, ngắm cảnh. Tuy nhiên đến thời kỳ kháng chiến chống Pháp, giặc Pháp chiếm đóng và phá hủy hoàn toàn chỉ còn lại một số di vật, cổ vật có giá trị như bia đá, vườn tháp, hàng linh thú đá, tượng Phật A di đà bằng đá là tác phẩm nghệ thuật điêu khắc tượng Phật tuyệt mỹ nhất từ thời Lý hơn 1.000 năm tuổi, được Nhà nước công nhận là bảo vật quốc gia năm 2012.

Năm 1962, chùa Phật Tích được Nhà nước xếp hạng là Di tích lịch sử cấp Quốc gia. Đến 31/12/2014, chùa được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt.

(Theo Dangcongsan.vn)