Đây là ngày hội mang đậm màu sắc dân gian độc đáo, được tổ chức hàng năm, mang tư tưởng khuyến nông, khuyến ngư, phát triển nông nghiệp, nông thôn.

Lễ hội đánh cá Đồng Hoa còn được gọi là lễ hội đánh Vực Rào, được tổ chức mỗi năm một lần khi mùa màng của người dân trong vùng đã thu hoạch hết. Cũng như mọi năm, nơi diễn ra lễ hội là Đầm Vực, nằm dưới chân dãy Hồng Lĩnh, có chiều dài hơn một km với diện tích khoảng 30 ha. Đây là khu vực có nhiều loài cá nước ngọt sinh sống.

Theo các cụ cao niên trong làng, ngày trước lễ hội đánh cá Đồng Hoa được tổ chức khá quy cũ. Làng lập ra quy định, có ban quản lý tuần tra canh gác, ngày thường không cho người dân đến đánh bắt cá, chỉ đến ngày lễ, mọi người trong xã mới được đánh bắt cá tại Đầm Vực.

Từ sáng sớm, hàng trăm người dân xã Xuân Viên và khu vực lân cân đã chuẩn bị nơm, vó, lưới đến vực Rào để đánh bắt cá.

Sau khi làm lễ xong, một hồi trống chiêng vang dậy, đích thân người đứng đầu làng hú to một tiếng và cầm nơm xuống đầm úp cá trước. Sau đó tất cả mọi người trong làng, từ già trẻ, gái trai mỗi người cầm nơm, lưới ào xuống đầm để thi nhau bắt cá.

Qua thời gian, lễ hội đánh cá Đồng Hoa đã không còn được nguyên vẹn như xưa, nhưng chính quyền và bà con nơi đây vẫn duy trì những nét căn bản của lễ hội và tổ chức vào ngày chủ nhật trung tuần tháng 5 âm lịch để con em xa quê được tham gia đông đủ.

Trước đây, ngày mồng 5 tháng 5 âm lịch được chọn là ngày tổ chức lễ hội chính. Vào ngày này, người đứng đầu làng và các bậc cao niên trong làng cho lập bàn thờ, hương đăng hoa quả cúng tế Thành Hoàng bản thổ tại ngôi miếu cạnh Đầm Vực.

(Theo Báo Nhân Dân)