Xã Yên Thành, nơi 95 % đồng bào Dao quần trắng sinh sống, còn lưu giữ nhiều nét văn hoá đặc sắc của dân tộc Dao quần trắng. Các nét đẹp văn hoá của người Dao Yên Thành đã được du khách thập phương biết đến thông qua các hoạt động như: hội diễn nghệ thuật quần chúng trình diễn trang phục các dân tộc; biểu diễn các điệu múa truyền thống của dân tộc thông qua chương trình Con đường "Sắc màu văn hoá" tại Lễ hội Bưởi Đại Minh và khám phá Danh thắng quốc gia hồ Thác Bà, trưng bày không gian văn hoá. Để các giá trị văn hóa dân tộc Dao mãi trường tồn, xã Yên Thành đã chú trọng truyền dạy cho thế hệ trẻ học tiếng nói, chữ viết, các điệu múa hát truyền thống, làm quen với nghề thủ công…
Có mặt tại lớp học tiếng Dao do Nghệ nhân ưu tú Hoàng Hữu Định, xã Yên Thành giảng dạy, chúng tôi cảm nhận không khí lớp học diễn ra rất sôi nổi với sự tương tác giữa thầy và 15 trò là các em học sinh từ bậc tiểu học đến THCS.
Đây là lớp học được tổ chức theo Dự án 6 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số năm 2022 huyện Yên Bình. Em Bàn Long Nhật, thôn Khe Ngang, xã Yên Thành phấn khởi: "Được thầy Định chỉ dạy tận tình, đến nay em đã biết đọc, biết viết chữ của dân tộc mình. Em cũng biết thêm được nhiều phong tục của đồng bào. Đặc biệt, chúng em được thầy dạy cả cách thổi khèn nứa, chúng em rất thích”.
Không giấu được niềm phấn khởi khi thế hệ trẻ mong muốn được tìm hiểu để lưu giữ bản sắc văn hóa dân tộc, Nghệ nhân ưu tú Hoàng Hữu Định say sưa nói về cái hay, cái đẹp của văn hóa, tập quán và đặc biệt là sự quý giá của ngôn ngữ dân tộc mình. Ông chia sẻ: "Xã Yên Thành với 95% là người dân tộc Dao, tiếng nói thì cơ bản còn lưu giữ được song chữ viết hay lời hát trong hát giao duyên, hát quan làng, hát trong đám cưới thì hầu như thế hệ trẻ chưa biết. Lớp học này là cơ hội cho tôi giúp thế hệ trẻ hiểu về ngôn ngữ, chữ viết, văn hóa người Dao để giữ gìn, bảo tồn phong tục, tập quán đẹp của dân tộc mình”.
Mong muốn giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc Cao Lan với nghệ thuật trình diễn dân gian như: hát Sình ca, múa Chim gâu, Xúc tép… trước nguy cơ bị mai một, xã Tân Hương đã thành lập 2 câu lạc bộ khuyến học văn hóa - văn nghệ dân gian.Qua 5 năm hoạt động, đến nay, 2 câu lạc bộ đã thu hút được hàng trăm thành viên ở nhiều lứa tuổi tham gia.
Chị Nịnh Thị Thao - thành viên Câu lạc bộ Khuyến học văn hóa - văn nghệ dân gian xã Tân Hương hào hứng: "Chúng tôi, mỗi người một công việc khác nhau nhưng đều có chung sở thích, đam mê với văn hóa truyền thống của dân tộc. Do đặc thù việc nhà nông nên bà con trong đội luôn tranh thủ thời gian rảnh vào cuối tuần, đến nhà văn hóa thôn Khuôn La cùng nhau tập luyện để có những tiết mục văn nghệ hay biểu diễn phục vụ người dân địa phương và khách du lịch”.
Lớp học chữ Nôm Dao do Nghệ nhân ưu tú Hoàng Hữu Định truyền dạy.
Bà Nịnh Thị Từ - Chủ nhiệm CLB Khuyến học văn hóa, văn nghệ dân gian, xã Tân Hương cho hay: "Tham gia đội văn nghệ, ngoài biểu diễn vào các dịp lễ, Tết, ngày kỷ niệm hay các buổi họp, sinh hoạt của địa phương, các thành viên CLB còn biểu diễn phục vụ du khách khi đến thăm quan, du lịch. Bằng những bài hát, điệu múa truyền thống, chúng tôi mong muốn giới thiệu, quảng bá cho du khách về nét đẹp văn hóa của dân tộc Cao Lan”.
Huyện Yên Bình xác định lựa chọn những địa phương còn lưu giữ được nhiều giá trị văn hóa truyền thống để xây dựng không gian văn hóa dân tộc, CLB văn nghệ truyền thống các dân tộc, góp phần bảo tồn các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể gắn với phát triển du lịch địa phương.
Cùng với đó, huyện quan tâm tổ chức các chương trình biểu diễn, hội thi, hội diễn, liên hoan nghệ thuật quần chúng, phục dựng, bảo tồn các lễ hội truyền thống, tạo không gian văn hóa để lưu giữ và phát triển văn hóa truyền thống các dân tộc.
Đồng chí Vũ Tuấn Mạnh - Trưởng phòng Văn hóa- Thông tin huyện cho biết: "Yên Bình xác định bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc là điều kiện cốt lõi để xây dựng môi trường du lịch bền vững, tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn, mang thương hiệu riêng có của du lịch Yên Bình. Do đó, trong thời gian tới, huyện sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, giới thiệu nét đẹp văn hóa truyền thống các dân tộc thông qua các hoạt động lễ hội; gìn giữ, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, không gian văn hóa các dân tộc gắn liền với phát triển kinh tế sản xuất nông, lâm nghiệp, dịch vụ và du lịch, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội ở địa phương ngày càng phát triển”.
Thanh Chi