Quả thực, có đi lại trên sông nước mới thấy hết được tính chất phức tạp của người tham gia giao thông (TGGT) thuỷ. Mùa nước cạn phải chèo lái làm sao để qua được những chỗ nông nhất, để không va phải những hòn đảo chìm trên hồ Thác Bà mênh mông! Mùa nước lũ, mưa lớn từ thượng nguồn đổ về sông Hồng, sông Chảy làm sao để tránh được chỗ nước xiết, xử lý được chỗ nước xoáy, ứng cứu kịp thời khi chẳng may bị lật thuyền, đò để đảm bảo an toàn tính mạng cho hành khách và cho chính mình ? Đó là còn chưa kể đến những cách để nhận biết chính xác địa điểm cụ thể thông qua những biển báo hiệu trên tuyến giao thông thuỷ mà đưa đón khách hay vận chuyển hàng hoá một cách an toàn và tiện lợi nhất.

Thực tế tình trạng vi phạm TTATGT đường thuỷ trong cả nước 6 tháng đầu năm 2009 cũng đáng báo động với con số: 97 vụ, chết 110 người, bị thương 10 người (tăng 7 người chết so với cùng kỳ năm trước), bị chìm và hư hỏng gần 100 phương tiện thuỷ các loại, ước tính thiệt hại về tài sản, hàng hoá vận chuyển trên phương tiện trên 3,3 tỷ đồng.

Xác định rõ tầm quan trọng của việc tuyên truyền ATGT cho người dân cũng như các chủ bến bãi, chủ phương tiện thuỷ khi tham gia trên các tuyến giao thông đường thuỷ nội địa, song song với các biện pháp nhằm hạn chế, tiến tới đẩy lùi tình trạng vi phạm TTATGT nói chung và giao thông đường thuỷ nói riêng, lãnh đạo Phòng CSGT Công an tỉnh đã tập trung chỉ đạo tốt công tác tuyên truyền pháp luật TTATGT cho các đối tượng này. Cán bộ, chiến sĩ của Đội CSGT đường thuỷ đã kết hợp việc tuần tra, kiểm soát TTATGT trên các tuyến giao thông thuỷ với tuyên truyền và phát tờ rơi tìm hiểu ATGT đường thủy tới tận tay chủ phương tiện cũng như hành khách đang trực tiếp TGGT trên hồ Thác Bà.

Đó là những thông tin cơ bản về Luật Giao thông đường thuỷ nội địa, Nghị quyết 32/CP của Chính phủ và các văn bản chỉ đạo của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh... về công tác đảm bảo TTATGT. Đặc biệt là chú trọng tuyên truyền, phổ biến Luật Giao thông đường thuỷ tới các tổ chức, doanh nghiệp tư nhân hoạt động kinh doanh vận tải thuỷ trên địa bàn thực hiện tốt công tác đăng ký, đăng kiểm phương tiện thuỷ để góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát và xử lý các vi phạm ATGT đường thuỷ.

Được biết, toàn tỉnh có trên 1.700 phương tiện thuỷ các loại, trong đó có gần 750 phương tiện đã được đăng ký hành chính (tăng 176 chiếc so với năm 2007). Ngoài ra, còn khoảng 800 phương tiện gia dụng khác của bà con sinh sống ven vùng hồ của hai huyện Yên Bình và Lục Yên. Thực tế này đòi hỏi lực lượng CSGT đường thuỷ phải có nhiều biện pháp tích cực hơn trong công tác tuần tra, kiểm soát hoạt động của các phương tiện vận tải thuỷ cũng như việc quản lý, khai thác mạng lưới đường thuỷ nội địa và những bến khách ngang sông, đảm bảo TTATGT đường thuỷ nội địa trên địa bàn.

Ngoài việc tuyên truyền trực tiếp về ATGT trong những buổi tuần tra, kiểm soát trên các tuyến giao thông thuỷ của CSGT đường thuỷ, Phòng CSGT Công an tỉnh còn phối hợp với Sở Giao thông Vận tải tổ chức các lớp tập huấn tuyên truyền tập trung cho các chủ phương tiện, bến bãi nhằm kiềm chế tình hình vi phạm ATGT đường thuỷ nội địa. Tính trung bình mỗi năm, Phòng CSGT tỉnh mở 2 lớp tập huấn tuyên truyền Luật Giao thông đường thuỷ nội địa cho gần 500 lượt người tham gia.

Qua đó, thông tin hai chiều giữa chủ phương tiện thuỷ với CSGT thuỷ được trao đổi, bàn luận rất thẳng thắn. Những bất cập, hạn chế trong quản lý cũng như những tâm tư, nguyện vọng của người dân được tháo gỡ. Các bài học kinh nghiệm được rút ra sau mỗi đợt tuyên truyền tập trung như vậy khiến cho số lượng người tham gia học tập, tìm hiểu luật lần sau luôn cao hơn lần trước.

Cán bộ thanh tra giao thông và CSGT trao đổi với các chủ phương tiện thủy về quy tắc biển báo hiệu an toàn giao thông đường thủy nội địa.

Ông Lê Văn Hoa, 51 tuổi ở thôn tiền Phong, xã Minh Quân (Trấn Yên) cho biết: ông hoạt động đò dọc từ năm 1992, nay có đường giao thông là ông nghỉ đò nhưng vẫn đi tập huấn vì thi thoảng có tháng có việc ông vẫn chở khoảng chục chuyến. Ông muốn đi tập huấn để nắm được Luật Giao thông đường thuỷ nội địa chắc hơn và kiến nghị với lực lượng CSGT thuỷ những bất cập trên các tuyến đường sông như lắp đặt thêm biển báo giao thông ở một số đoạn sông khuất, thay những tấm biển đã hoen gỉ do mưa bão, xử lý các bến, bãi mất an toàn...

Hệ thống báo hiệu giao thông đường thuỷ nội địa được ví như là tai mắt, là công cụ trợ giúp cho các chủ phương tiện thuỷ điều khiển phương tiện đi lại trên sông nước được an toàn. Đó còn là “công trình, phương tiện an ninh quốc gia” cần được tất cả công dân có trách nhiệm bảo vệ. Trên địa bàn tỉnh Yên Bái, với tổng chiều dài của tuyến đường sông từ xã Minh Quân (Trấn Yên) đến Lang Thíp (Văn Yên) khoảng trên 100 km qua 3 huyện thị là: Văn Yên, Trấn Yên, thành phố Yên Bái có 223 biển báo đường thuỷ, gần 40 bến đò, hơn 10 bến thuỷ nội địa, 2 cầu vượt sông Hồng. Đó là chưa kể tới tuyến Hương Lý-Cảm Nhân - Thuỷ điện Thác Bà dài 50 km với trên 52 biển báo hiệu đường thuỷ... cùng với Luật, những quy tắc báo hiệu đường thuỷ này không phải chủ phương tiện thuỷ hay chủ bến bãi nào cũng nắm rõ. Do vậy, những lớp tập huấn tuyên truyền pháp luật về TTATGT đường thuỷ nội địa với họ là vô cùng cần thiết.

Ông Nguyễn Văn Dũng, 49 tuổi, đội phó đội đò xã Y Can (Trấn Yên) khẳng định: “Mặc dù đã có 30 năm gắn bó với nghề chở khách trên sông nhưng với tôi học luật là không bao giờ đủ vì nguy cơ tiềm ẩn TNGT đường thuỷ rất lớn, đặc biệt đối với những phương tiện chở khách”. Ông Dũng cũng cho biết thêm, huyện Trấn Yên có rất nhiều bến đò, song bến Y Can là bến có lượng khách đi lại gần như đông nhất. Để đảm bảo an toàn, khi đông khách, bến sẽ tăng số lượng thuyền lên 5 - 6 thuyền vận chuyển chứ không chở quá số người quy định. Trung bình một ngày có từ 20 - 30 lượt thuyền chở khách qua sông, chủ yếu là giúp cho học sinh và giáo viên đến trường. Do đó, rất cần được các cơ quan chức năng giúp hỗ trợ cho bến kinh phí để mua sắm thêm phao tròn, pháo ném và áo phao để bảo đảm an toàn cho khách đi lại.

Để duy trì kết quả tốt như thời gian qua (không có vụ TNGT đường thuỷ nội địa nào xảy ra), bên cạnh việc tích cực đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền, Phòng CSGT Công an tỉnh, đặc biệt là lực lượng CSGT đường thuỷ cần tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát hoạt động của các phương tiện thuỷ cũng như một số bến khách ngang sông hiện nay trên tuyến sông Hồng chưa đảm bảo an toàn, thiếu trang thiết bị cho phương tiện neo buộc; kiên quyết xử lý những bến phương tiện cũ nát, không đảm bảo an toàn, không đủ phao cứu sinh, thiết bị cứu đắm trên phương tiện vận tải hành khách... có như vậy mới đảm bảo cho sự an toàn của người và các phương tiện vận tải thuỷ khi có tình huống xấu xảy ra.

Thanh Hương