Lễ trao giải thưởng VinFuture 2023 đã diễn ra tối 20-12 tại Nhà hát Hồ Gươm, Hà Nội với sự tham dự của các nhà khoa học hàng đầu thế giới và Việt Nam, chủ nhân của những giải thưởng danh giá bậc nhất như Nobel, Millennium Technology, A.M. Turing… 

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng dự và phát biểu tại lễ trao giải.

Giải thưởng Chính trị giá 3 triệu USD của VinFuture đã được trao cho 4 nhà khoa học, bao gồm Giáo sư (GS) Martin Andrew Green (Úc), GS Stanley Whittingham (Mỹ), GS Rachid Yazami (Ma rốc) và GS Akira Yoshino (Nhật Bản), cho phát minh đột phá, kiến tạo nền tảng bền vững cho năng lượng xanh thông qua việc sản xuất bằng pin mặt trời và lưu trữ bằng pin Lithium-ion.

Giải đặc biệt dành cho nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển được trao cho GS Gurdev Singh Khush và GS Võ Tòng Xuân cho những đóng góp quan trọng trong việc phát minh và phổ biến nhiều giống lúa năng suất cao - kháng bệnh tốt, góp phần đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu. 

GS Võ Tòng Xuân là người Việt Nam đầu tiên được Giải thưởng VinFuture xướng tên. Giải đặc biệt dành cho nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển trị giá 500.000 USD.

Giải thưởng dành cho các nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới được trao cho 4 nhà khoa học là GS Daniel Joshua Drucker (Canada), GS Francis Habener (Mỹ), GS  Jens Juul Holst (Đan Mạch) và PGS Svetlana Mojsov (Mỹ) với công trình tiên phong khám phá vai trò của peptide giống glucagon - 1, là nền tảng cho các phương pháp điều trị bệnh tiểu đường và béo phì hiệu quả, và giúp thúc đẩy các liệu pháp điều trị mới đối với các bệnh thoái hóa thần kinh, góp phần kiến tạo một thế giới khỏe mạnh hơn.

Giáo sư Joel Francis Habener đã không thể có mặt tại lễ trao giải vì lý do sức khỏe.

Giải đặc biệt dành cho nhà khoa học nữ thuộc về  GS Susan Solomon, thuộc Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ), vì đã khám phá cơ chế gây suy giảm tầng ozon ở Nam Cực, góp phần thúc đẩy Nghị định thư Montreal - một nỗ lực quan trọng giúp giảm lượng lớn phát thải khí nhà kính trên toàn cầu.

Phát biểu tại lễ trao giải, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng bày tỏ tin tưởng mỗi công trình được xướng tên ở lễ trao giải thưởng VinFuture sẽ là niềm kỳ vọng lớn lao cho cuộc sống tốt đẹp của hàng trăm triệu và có thể là hàng tỉ con người trên hành tinh.

"Tôi nghĩ rằng, với những nhà khoa học chân chính - biểu tượng của phẩm giá và trí tuệ loài người, các giải thưởng chưa bao giờ là mục tiêu trong lao động. Chính khao khát tìm lời giải cho cuộc sống bằng tình yêu thương nhân loại và đam mê nghiên cứu với tinh thần phụng sự và cống hiến, mỗi nhà khoa học và công trình của mình đã trở thành một câu chuyện đẹp, xứng đáng được tìm kiếm và vinh danh. Các nhà khoa học tài năng bằng kết quả nghiên cứu sáng tạo đã mang đến cho thế giới niềm hy vọng lớn lao về tương lai huy hoàng của cuộc sống loài người, mang đến cho giới trẻ động lực lớn lao và mạnh mẽ trong hành trình dấn thân vì hạnh phúc của con người. Giá trị của giải thưởng là sự khuyến khích, cổ vũ tinh thần khoa học, sự khiêm tốn và lòng cầu thị, sự dũng cảm vượt qua thách thức, vượt lên những rào cản, giới hạn, tư duy thông thường để sáng tạo, phụng sự con người" - Chủ tịch nước nhấn mạnh.

Bày tỏ sự trân trọng và chúc mừng những nhà sáng lập đã khởi xướng nên giải thưởng, theo Chủ tịch nước, người Việt Nam luôn kính trọng người tài, yêu quý trí thức, trân trọng nỗ lực của những doanh nhân có tình yêu Tổ quốc, có tầm nhìn ra thế giới và có trách nhiệm xã hội. Thành công của giải thưởng VinFuture là kết quả xứng đáng cho những nỗ lực nghiêm túc, tâm huyết của nhà sáng lập.

Chủ tịch nước nhấn mạnh Việt Nam phấn đấu đến năm 2030 là nước phát triển, có nền công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, đến năm 2045 trở thành nước phát triển có thu nhập cao.

"Để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, chúng tôi cần khơi dậy các nguồn lực, vượt qua các thách thức, trong đó có những thách thức toàn cầu và những vấn đề nội tại cần phải giải quyết. Trên con đường đó, khoa học công nghệ cùng với giáo dục - đào tạo được coi là quốc sách hàng đầu, là mục tiêu, động lực quan trọng cho sự phát triển nhanh và bền vững. Khoa học công nghệ được kỳ vọng sẽ tạo ra sự phát triển vượt bậc về kinh tế, xã hội, tăng năng suất lao động, chuyển đổi cơ cấu kinh tế, nâng cao tiềm lực quốc gia và chất lượng đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân.

Tôi tin tưởng rằng, trên hành trình phát triển, tham gia có trách nhiệm vào cộng đồng quốc tế, tiếp thu và kế thừa những thành quả của tri thức và khoa học tiến bộ, chúng tôi luôn có sự đồng hành, đoàn kết, hợp tác, chia sẻ và ủng hộ của bạn bè tiến bộ trên khắp thế giới. Những giải pháp khoa học hữu ích luôn là những tham khảo tốt cho Việt Nam. Một đất nước Việt Nam giàu mạnh dựa trên nền tảng khoa học công nghệ sẽ có đóng góp nhiều hơn cho khu vực và thế giới"- Chủ tịch nước bày tỏ.