50 năm nỗ lực xây dựng, phát triển
Ngày 10/12/1971, Đảng bộ thị xã Nghĩa Lộ chính thức được thành lập. Thị ủy Nghĩa Lộ lâm thời đã chủ động đề ra những biện pháp kịp thời nhằm duy trì sản xuất, giữ vững an ninh trật tự, đảm bảo ổn định đời sống sinh hoạt của nhân dân, chi viện kịp thời cho tiền tuyến chiến đấu chống quân xâm lược. Đại thắng mùa xuân năm 1975, đất nước hoàn toàn thống nhất. Giai đoạn này, thị xã Nghĩa Lộ được hợp nhất với huyện Văn Chấn thành huyện Văn Chấn và thị xã Nghĩa Lộ thành thị trấn Nghĩa Lộ.
Nhiều năm liền, thị trấn luôn là một trong những đơn vị đi đầu trong phong trào thi đua của huyện. Năm 1995, thị xã Nghĩa Lộ được tái lập. Đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng thị xã trở thành trung tâm kinh tế - văn hóa, trục động lực phát triển của cả vùng trong giai đoạn mới, ngày 24/12/2003, Chính phủ đã ban hành nghị quyết về việc mở rộng địa giới hành chính Nghĩa Lộ.
Đến năm 2020, có thêm 7 xã của huyện Văn Chấn sáp nhập vào Nghĩa Lộ. Đảng bộ thị xã đi qua chặng đường 50 năm xây dựng, phát triển với nhiều lần chia tách, sáp nhập, đổi tên cùng với dấu ấn 14 kỳ đại hội Đảng bộ thị xã. Từ 6 chi bộ với gần 300 đảng viên khi mới thành lập, đến nay Đảng bộ thị xã đã có 42 chi, đảng bộ cơ sở, 218 chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở và 4.485 đảng viên.
Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng được nâng lên; hoạt động quản lý, điều hành của chính quyền các cấp có nhiều đổi mới, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước được tăng cường; tác phong, lề lối làm việc, tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức được cải thiện; niềm tin của nhân dân vào vai trò lãnh đạo của các cấp ủy đảng, sự quản lý, điều hành của chính quyền các cấp ngày càng được củng cố.
50 năm qua, nhất là sau 25 năm tái lập, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ thị xã, Nghĩa Lộ đã không ngừng phát triển, có những đổi thay to lớn, toàn diện trên mọi lĩnh vực, thiết thực nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân. Vai trò lãnh đạo của Đảng bộ thị xã khẳng định và thể hiện ở sự ổn định chính trị, kinh tế phát triển, quốc phòng - an ninh giữ vững, văn hóa - xã hội có nhiều tiến bộ, đảm bảo an sinh xã hội, cảnh quan đô thị tươi đẹp. Đảng bộ thị xã Nghĩa Lộ liên tục được công nhận là Đảng bộ trong sạch vững mạnh.
Hoàn thành xây dựng nông thôn mới
Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), bám sát thực tiễn địa phương, Đảng bộ thị xã Nghĩa Lộ đã đề ra nhiều giải pháp đồng bộ, phù hợp, hiệu quả, khơi dậy ý thức về vai trò chủ thể của mỗi người dân. Xây dựng NTM không chỉ tạo nên chuyển biến, đổi thay toàn diện bộ mặt nông nghiệp, nông thôn của thị xã mà còn nâng cao chất lượng đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.
Phong trào xây dựng NTM cũng đã tạo bước đột phá trong tư duy, nhận thức, hành động của mỗi người dân. Nghĩa Lộ là 1 trong 10 đơn vị của cả nước xây dựng "Thị xã văn hóa cấp huyện” giai đoạn 2003 - 2013.
Năm 2013, thị xã tiếp tục xây dựng Đề án xây dựng thị xã văn hóa - du lịch Nghĩa Lộ, giai đoạn 2013 - 2020 được Hội đồng nhân dân tỉnh Yên Bái thông qua, được Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái phê duyệt thực hiện. Thị xã đã lồng gắn các mục tiêu, nhiệm vụ và nguồn lực để hướng tới mục tiêu xây dựng NTM trong nội dung Đề án.
10 năm xây dựng NTM, tổng nguồn vốn huy động đầu tư thực hiện trên 1.307 tỷ đồng, trong đó nguồn lực nhân dân thị xã đóng góp, xã hội hóa là 210,7 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 16%. Các nguồn vốn đã tạo đòn bẩy giúp 10 xã thực hiện hiệu quả 19 tiêu chí xây dựng NTM, đem lại nhiều đổi thay về kết cấu cơ sở hạ tầng điện, đường, trường, trạm. Nhân dân các dân tộc Nghĩa Lộ đã thể hiện và phát huy vai trò chủ thể, đồng thuận, chung sức, đồng lòng xây dựng NTM với việc hiến trên 4,3 ha đất, bê tông hóa 273,82 km đường, trong đó mở mới trên 162 km đường giao thông nông thôn.
Các hình thức tổ chức sản xuất phát triển gắn kết với các chương trình, dự án, đề án hỗ trợ sản xuất đã góp phần nâng cao thu nhập bình quân đầu người tại 10 xã đạt 38,22 triệu đồng/năm 2020, tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân trên 4%/năm. Kinh tế nông thôn phát triển đi đôi với nâng cao đời sống tinh thần, giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống các dân tộc, bảo vệ môi trường, xây dựng cảnh quan xanh, sạch, đẹp.
Cuối năm 2020, Nghĩa Lộ có 10/10 xã được công nhận đạt Bộ tiêu chí NTM. Ngày 24/11/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định công nhận thị xã Nghĩa Lộ hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM năm 2020. Nghĩa Lộ trở thành địa phương thứ 3 của tỉnh Yên Bái hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM, sau huyện Trấn Yên và thành phố Yên Bái.
Nghệ thuật Xòe Thái được vinh danh
Có một điều chắc chắn là nói đến người Thái thì mọi người đều nhớ đến xòe và nhắc đến xòe là mọi người nhắc đến người Thái. Tượng trưng cho cái đẹp, chứa đựng các giá trị nghệ thuật vũ đạo, âm nhạc, ca hát, trang phục, ẩm thực và ứng xử văn hóa của cộng đồng người Thái là Nghệ thuật Xòe Thái. Múa xòe là hoạt động nghệ thuật đặc trưng của người Thái thuộc các tỉnh: Yên Bái, Lai Châu, Sơn La và Điện Biên.
Trung tâm của xòe có thể được coi ở Mường Lò (tỉnh Yên Bái), Mường So (tỉnh Lai Châu), Mường Lay và thành phố Điện Biên Phủ (tỉnh Điện Biên), Thuận Châu (tỉnh Sơn La). Nhiều năm qua, Nghĩa Lộ có nhiều hoạt động tích cực, sáng tạo để bảo tồn, truyền dạy Xòe Thái. Từ năm 2013, thị xã tổ chức truyền dạy 6 điệu xòe trong cộng đồng thông qua truyền dạy cho đội ngũ cán bộ địa phương, đội ngũ này tiếp tục truyền dạy trực tiếp cho các xã, phường, bản, làng.
Các trường học, các xã, phường, bản, làng ở Nghĩa Lộ đều có truyền thống xòe và phong trào xòe quần chúng phát triển mạnh mẽ, rộng khắp. Thị xã hàng năm đều tổ chức các hội thi xòe cấp cơ sở đã thu hút đông đảo đồng bào Thái tham gia. Mỗi bản đều có đội xòe biểu diễn và được các nghệ nhân hướng dẫn tập luyện, biểu diễn giao lưu. Nỗ lực đó đã tạo nên sức sống ngày càng mãnh liệt cho Xòe Thái trong đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào Thái Mường Lò, thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng homestay, nâng cao thu nhập cho người dân cũng như góp phần xác lập các kỷ lục Guiness Việt Nam.
Ngày 15/12/2021, tại Kỳ họp thứ 16 tổ chức trực tuyến, Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 của UNESCO đã chính thức ghi danh Nghệ thuật Xòe Thái của Việt Nam vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Vinh dự, tự hào gắn cùng trách nhiệm của thị xã Nghĩa Lộ, của đồng bào dân tộc Thái Mường Lò.
Tại Lễ chào mừng sự kiện Nghệ thuật Xòe Thái được vinh danh, thay mặt lãnh đạo 4 tỉnh Sơn La, Điện Biên, Lai Châu và Yên Bái, đồng chí Đỗ Đức Duy - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Yên Bái khẳng định sự kiện này đặt ra trách nhiệm cho Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái và các địa phương có đông đồng bào người Thái sinh sống đối với việc tiếp tục gìn giữ, phát huy giá trị của Nghệ thuật Xòe Thái trong xã hội hiện đại.
Kỷ niệm 50 năm thành lập, Đảng bộ thị xã Nghĩa Lộ tiếp tục ghi thêm những mốc son vào trang sử vẻ vang. Quyết tâm chính trị cao của Đảng bộ thị xã, sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, ý thức đoàn kết của nhân dân các dân tộc đã tạo nên sức mạnh thống nhất từ nhận thức đến hành động để có được thành quả đáng tự hào hôm nay.
Thành quả đó chính là nguồn động lực to lớn để Đảng bộ thị xã Nghĩa Lộ tiếp tục đoàn kết, tự lực, tự cường, năng động, sáng tạo, quyết tâm, nỗ lực thực hiện thắng lợi mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Đại hội Đảng bộ tỉnh Yên Bái lần thứ XIX, Đại hội Đảng bộ thị xã lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã đề ra, quyết tâm thực hiện thành công mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 cơ bản đạt đô thị loại III theo hướng xây dựng thị xã văn hóa, du lịch, văn minh gắn với định hướng phát triển chung của tỉnh là phát triển "Xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc”.
Nguyễn Thơm
