Từ thôn An Sơn tới thôn Viềng Công, sang thôn Phai Lò, thôn Mường Chà… đâu đâu cũng là ngô. Ngô lên xanh tốt cả một vùng, có nơi ngô đã trổ cờ, ra bắp. Đi khắp các cánh đồng Hạnh Sơn, thi thoảng mới bắt gặp một thửa ruộng bỏ trống. Hỏi ra chúng tôi mới biết, đấy không phải là dân không trồng ngô mà là ruộng của những hộ gia đình già yếu, neo đơn, không có lao động hoặc những chân ruộng trũng không trồng được ngô thì mới đành bỏ lại. Nhưng 1, 2 năm gần đây, thấy diện tích ruộng bỏ phí trong khi trồng cây ngô có hiệu quả kinh tế nên một số hộ đã mượn lại để trồng ngô, khi thu hoạch xong chỉ cần cày bừa đất trả lại cho chủ mà không phải trả thêm gì.

Theo thống kê, toàn xã Hạnh Sơn có 257ha ruộng thì đã có 240ha làm cây vụ đông, trong đó 180ha là cây ngô. Ngay cuối tháng 8, đầu tháng 9, xã chỉ đạo bà con thu hoạch lúa mùa và thu hoạch đến đâu đưa bầu ngô ra ruộng đến đấy. Do vậy, thời điểm cuối tháng 9, khi các xã khác vẫn đang trồng ngô thì toàn bộ diện tích ngô của địa phương đã xanh tốt, một số diện tích ngô nếp sớm đã trổ cờ. Vụ đông năm nay, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện đã cung ứng giống sớm nên bà con chủ động được khung lịch thời vụ. Đối với cây ngô đông, năm nay, huyện chỉ đạo đưa giống ngô lai DK 6919 vào thay thế toàn bộ giống ngô C919, bà con được hỗ trợ 40% giá giống.

Ông Lò Văn Hó - Chủ tịch UBND xã cho biết: “Đối với xã tôi bây giờ không phải vận động bà con trồng ngô nữa mà chỉ hướng dẫn cho bà con cách chăm sóc và bảo vệ cho cây ngô sinh trưởng, phát triển tốt. Năm nào cũng vậy, chúng tôi chỉ đạo bà con cấy lúa mùa sớm để giải phóng đất trồng cây vụ đông nên chỉ đến ngày 25/9 là đã trồng xong cây ngô. Sau ngày 1/10, toàn xã không cho trồng ngô nữa vì kinh nghiệm bao năm nay, ngô trồng vào thời gian này phải thu non nên hiệu quả không cao. Xã phấn đấu năng suất ngô đạt trên 4,5 tạ/ha, sản lượng 850 tấn”.

Đã thành nề nếp, bao năm nay, không cần tuyên truyền hay vận động, diện tích lúa mùa gặt xong đến đâu là bà con đưa cây ngô ra trồng đến đó. Cũng không cần người hướng dẫn kỹ thuật vì người dân trong xã đã nắm chắc kỹ thuật làm ngô đông. Không những vậy, vụ ba đã trở thành vụ sản xuất chính, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân hàng chục năm nay.

Chủ tịch UBND xã Lò Văn Hó nhớ lại những năm 1993, 1994, khi cán bộ huyện về vận động bà con làm mùa sớm để trồng ngô đông: “Lúc đầu cũng rất ít người chịu nghe nhưng rồi những buổi tập huấn kỹ thuật, những chuyến thăm quan và cả những mô hình trình diễn do cán bộ huyện, tỉnh trực tiếp cầm tay chỉ việc nên dần dần bà con cũng hiểu. Đến giờ thì không cần bảo bà con cũng tự trồng, không những trồng hết diện tích đất nhà mình mà còn đi mượn ruộng nhà khác, thôn khác để trồng”.

Mặc dù đã 79 tuổi nhưng cụ Hà Văn Chìu ở thôn Mường Chà vẫn khỏe mạnh và hàng ngày vẫn cùng con cháu trồng, chăm sóc cây ngô. Cụ Chìu nói: “Cây ngô gắn bó với tôi gần hai chục năm nay rồi và từ khi có cây ngô, nhà không bị đói nữa. Nhà có 4.500m2 ruộng, tôi gặt một ít sớm hơn vài ngày để làm bầu ngô và đến ngày 15/9 gặt xong hết, được gần 3 tấn thóc rồi đưa bầu ngô ra trồng luôn. Giờ chỉ việc chăm sóc và đợi ngày thu hoạch thôi”. 

Hy vọng rằng, từ những vụ ngô bội thu, cuộc sống của các dân tộc Thái, Mường, Tày, Kinh nơi đây ngày thêm khởi sắc.

 Hồng Duyên