Hiện toàn tỉnh có trên 416.145ha rừng tính độ che phủ, trong đó diện tích rừng tự nhiên 240.976ha, rừng trồng 175.169ha. Ở các huyện, thị xã phía tây của tỉnh, mùa khô hanh thường có gió lào thổi mạnh, làm cho thảm thực vật khô kiệt, chỉ cần một tàn lửa nhỏ cũng có thể khiến hàng trăm héc-ta rừng bị xóa sổ. Đặc biệt, ở vùng cao, đồng bào còn có tập quán đốt nương, làm rẫy nên nguy cơ cháy rừng càng cao. Để bảo vệ diện tích rừng hiện có và phát triển rừng ngay tại cơ sở, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Yên Bái đã bố trí cán bộ kiểm lâm phụ trách địa bàn tại tất cả 180 xã, phường, thị trấn, kịp thời giúp chính quyền địa phương thực hiện tốt công tác BVR, quản lý lâm sản và PCCCR.

Để ngăn chặn việc đốt nương, làm rẫy, Chi cục đã tăng cường 15 cán bộ kiểm lâm địa bàn tại các huyện vùng thấp lên 2 huyện vùng cao Trạm Tấu, Mù Cang Chảỉ; tổ chức 200 hội nghị tuyên truyền về công tác PCCCR; phát 10.000 tờ rơi, áp phích tuyên truyền tới tận người dân; vận động 75.000 lượt người dân ký cam kết BVR và PCCCR; thường xuyên họp dân hướng dẫn kỹ thuật đốt nương, làm rẫy, làm đường băng cản lửa ở các cộng đồng thôn, bản; xây dựng 310 tổ xung kích chữa cháy rừng với 3.214 người tham gia; tổ chức 10 lớp tập huấn về PCCCR cho các tổ xung kích và các chủ rừng tham gia; yêu cầu người dân đốt nương rẫy vào ban ngày, có sự giám sát của kiểm lâm; xây dựng mới 20km đường băng cản lửa, phát dọn 97,6km đường băng cản lửa cũ tại các khu rừng phòng hộ, rừng đặc dụng ở các huyện có nguy cơ cháy rừng cao như: Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Văn Chấn, Văn Yên, Lục Yên, Yên Bình. Mùa khô 2013 - 2014, toàn tỉnh đã xảy ra 9 vụ cháy rừng, gây thiệt hại 692,2ha, chủ yếu là rừng mới trồng chưa có trữ lượng, tập trung chủ yếu ở Ban quản lý rừng phòng hộ huyện Trạm Tấu Mù Cang Chải.

Bước vào mùa khô 2014 - 2015, công tác PCCCR đã được các địa phương triển khai sớm. Huyện vùng cao Trạm Tấu có trên 39.631ha rừng, trong đó rừng tự nhiên 28.917ha, rừng trồng 10.714ha, độ che phủ đạt 52,6%. Mùa khô hanh kéo dài từ tháng 10 năm trước đến tháng 4 năm sau, thường xuất hiện những đợt gió Lào thổi mạnh, nguy cơ cháy rừng cao. Mùa khô hanh năm 2013 - 2014, trên địa bàn để xảy ra 3 vụ cháy rừng làm thiệt hại trên 585,7ha, chủ yếu là rừng tái sinh. Nguyên nhân chủ yếu do việc đốt nương rẫy và bãi chăn thả gia súc.

Trước thực trạng trên, ông Nguyễn Văn Liễn - Phó chủ tịch UBND huyện cho biết: “Để PCCCR, huyện tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân trong công tác BVR, PCCCR và quản lý lâm sản. Đồng thời, lực lượng kiểm lâm cũng phối hợp với chính quyền địa phương tiến hành kiểm tra, thống kê nương rẫy ở các xã, kiểm soát đốt, cưỡng chế đốt các mảnh nương, bãi chăn thả ở các khu vực có nguy cơ cháy rừng cao. Huyện cũng đề xuất với tỉnh quan tâm hỗ trợ, đầu tư kinh phí cho Quỹ BVR, PCCCR; hạn chế trồng rừng bằng thông mã vĩ như hiện nay vì dễ bắt lửa, thay vào đó nên trồng sơn tra vừa phủ xanh đất trống, đồi núi trọc vừa đem lại thu nhập ổn định cho người dân".

Năm nay, các phương án PCCCR đã được các địa phương triển khai sớm. Tuy nhiên, để phòng, chống lửa rừng, các địa phương cần kiện toàn ban phòng, chống cháy rừng từ huyện đến xã; rà soát phương án PCCCR ở các địa bàn trọng điểm. Đối với các huyện vùng cao, nơi đồng bào có tập quán đốt nương, làm rẫy cần tăng cường quản lý các hoạt động canh tác nương rẫy; lực lượng liên ngành thường xuyên phối hợp với chính quyền cơ sở, hỗ trợ chủ rừng tăng cường kiểm tra, truy quét, phát hiện, ngăn chặn kịp thời hành vi lấn chiếm đất rừng, chặt phá, đốt rừng, khai thác rừng trái phép và xử lý nghiêm minh các đối tượng vi phạm. Điều cốt lõi là nâng cao nhận thức của người dân trong công tác quản lý BVR, PCCCR bởi ngoài yếu tố bất lợi của thời tiết thì nguyên nhân để xảy ra cháy rừng đều xuất phát từ sự bất cẩn của người dân.

 Văn Thông