Nắng tháng 5 như được nhân lên gấp bội bởi màu vàng óng của những đồng lúa ở khắp các địa phương trên địa bàn huyện Văn Chấn. Những bàn tay thoăn thoắt gặt những bông uốn câu trên từng thửa ruộng. Chạy đua với thời tiết, gia đình bà Hoàng Thị Hậu thôn Khá Thượng 2, xã Thanh Lương huy động lực lượng đông đảo anh chị em trong gia đình để nhanh chóng thu hoạch hơn 2.000m2 lúa và bắt tay vào cày ải đất, gieo mạ phục vụ sản xuất vụ mùa.

Nhanh tay gặt những bông lúa trĩu bông, bà Hoàng Thị Hậu cho biết: "Vụ này gia đình chủ yếu là dùng giống lúa Séng Cù và Chiêm Hương là những giống lúa thuần cho hiệu quả kinh tế cao. Tranh thủ thời tiết thuận lợi, gia đình tôi đã cơ bản thu hoạch xong  diện tích lúa chiêm sớm, chuẩn bị đất để làm vụ mùa".

Không riêng gì gia đình nhà bà Hậu mà hầu hết các hộ sản xuất nông nghiệp trong thôn Khá Thượng 2 đã sử dụng các loại giống lúa có giá trị kinh tế để đưa vào vụ này. Bởi giống lúa Séng Cù và Chiêm Hương có chất lượng gạo thơm ngon, được thị trường ưa chuộng, không những thế giống lúa thuần giá bán cao hơn và năng suất chẳng kém các giống lúa lai là bao.

Thanh Lương là một trong những địa phương đi đầu trong sản xuất nông nghiệp của huyện Văn Chấn, vụ đông xuân năm nay xã đưa vào gieo cấy 165ha với cơ cấu giống lúa thuần làm chủ đạo chiếm tới 70%, còn lại là các giống lúa lai, lúa nếp và giống khác. Để kịp khung thời vụ sản xuất vụ mùa, ngay từ đầu vụ đông xuân, chính quyền xã vận động nhân dân gieo cấy các giống lúa vừa ngắn ngày vừa có chất lượng cao như: Chiêm Hương, Séng Cù, HT1 vào sản xuất. Do vậy, thời điểm này, khi một số diện tích lúa lai đang bước vào độ chín thì các trà lúa thuần sớm đã cho thu hoạch rộ. Xã Thanh Lương  đã vận động bà con tranh thủ thời tiết thuận lợi nhanh chóng thu hoạch lúa đông xuân, giải phóng đất để gieo cấy vụ mùa. Đến nay, toàn xã đã thu hoạch được khoảng 80% diện tích, năng suất ước đạt 65tạ/ha, dự kiến đến hết tháng 5/2015, bà con nông dân sẽ thu hoạch xong toàn bộ diện tích lúa chiêm.

Ông Hà Văn Đoàn - Phó Chủ tịch UBND xã Thanh Lương cho biết: "Chúng tôi đã triển khai ngay đến tất cả các thôn bản đẩy nhanh tiến độ thu hoạch, khẩn trương làm đất gieo mạ, để bảo đảm khung thời gian theo chỉ đạo của huyện. Thời điểm này, thời tiết nắng nóng, chúng tôi chỉ đạo người dân lúa chín đâu gặt ngay đến đó để kịp thời giải phóng đất và cầy bừa ngâm ủ bảo đảm cho công tác làm vụ mùa sớm. Vận động nhân dân sử dụng các giống lúa ngắn ngày để kịp thời gian làm ngô vụ đông".

Vụ đông xuân năm nay toàn huyện Văn Chấn gieo cấy 4.081ha lúa nước, tăng 72ha so với năm trước. Nét nổi bật trong sản xuất vụ đông xuân năm nay ở Văn Chấn là áp dụng cơ cấu giống hợp lý. Tỷ lệ lúa thuần chất lượng cao đã tăng lên 46% với chủ lực là các giống lúa HT1, Séng Cù và Chiêm Hương. Riêng khu vực cánh đồng Mường Lò  diện tích gieo cấy trên 1.500ha, trong đó lúa thuần và lúa nếp chiếm 53%.

Theo nhận xét chung của bà con nông dân thì các giống lúa thuần hiện đang đáp ứng thị yếu của người tiêu dùng, giá trị mang lại cao hơn. Người xưa thường có câu "nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống". Người nông dân huyện Văn Chấn đang hội tụ được 4 yếu tố đó trong sản xuất nông nghiệp. Bên cạnh đó, nông dân đã sản xuất lúa để làm hàng hóa, dựa trên những nhu cầu của thị trường để sản xuất.

Trong vụ này, huyện Văn Chấn tiếp tục áp dụng rộng rãi các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất như dùng máy trong khâu làm đất, tăng diện tích bón phân viên nén dúi sâu, tăng cường các biện pháp chăm sóc mạ, sử dụng phương pháp canh tác lúa cải tiến SRI. Đến nay, hầu hết các diện tích lúa trà sớm đang cho thu hoạch, các xã vùng cánh đồng Mường Lò đã thu hoạch được 80% diện tích, năng suất ước đạt 58,6 tạ/ha. Huyện đang chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thu hoạch, khẩn trương làm đất để gieo cấy lúa mùa sớm.

Ông Nguyễn Văn Toản - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Văn Chấn cho biết: "Chúng tôi cũng đánh giá là thời tiết bất lợi, mưa ít, năm nay hạn nhiều nhưng với sự chủ động về khâu kỹ thuật và phân bón, chủ động về nước tưới cho nên lúa vụ đông xuân vẫn đạt hiệu quả cao, một số giống đang đưa vào thử nghiệm cũng cho kết quả tốt. Đến nay, Văn Chấn đã cơ bản thu hoạch xong lúa xuân sớm. Nông dân ở vùng Mường Lò đang gieo mạ cho vụ mùa sớm. Huyện đã ứng giống cho nhân dân để có thể gieo cấy lúa mùa sớm từ ngày 15/5 và sẽ kết thúc vào ngày 20/6 để làm sao có diện tích giải phóng sớm làm cây ngô vụ đông".

Hiện nay, cùng với việc chỉ đạo nhân dân tập trung thu hoạch lúa chiêm, UBND huyện cũng đang tích cực chỉ đạo các địa phương, các cơ quan chức năng, ngành nông nghiệp cung ứng đầy đủ giống, vật tư, phân bón.... bảo đảm đủ các điều kiện để cho nhân dân bước vào sản xuất, nhất là nguồn nước tưới, bảo đảm thắng lợi trong sản xuất vụ mùa năm nay.

Nguyễn Nghĩa