Huyện Trạm Tấu có trên 39.860 ha rừng; trong đó, rừng tự nhiên 28.917 ha, rừng trồng 10.868 ha. Vào mùa khô, những người giữ rừng lại canh cánh nỗi lo cháy rừng. Bởi mùa khô ở đây kéo dài từ tháng 10 năm trước đến tháng 5 năm sau, gió Lào thổi suốt mùa khô, những cành cây tán lá khô ron, chỉ cần một tàn đóm là có thể thiêu cháy hàng chục đến hàng trăm héc-ta rừng.

Để ngăn chặn tình trạng đốt phá rừng, ngay từ đầu mùa khô năm 2014 - 2015, Hạt Kiểm lâm huyện đã phối hợp với chính quyền địa phương, các chủ rừng tổ chức tuyên truyền, giáo dục ý thức bảo vệ rừng (BVR), phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR) đến các hộ dân, tổ chức học tập ký cam kết tới 3.698 lượt người dân.

Tại các xã, thị trấn thành lập 12 tổ cơ động với 257 người tham gia. Các thôn, bản đã thành lập 64 tổ, đội BVR và PCCCR với 845 người là dân quân, tự vệ, thanh niên và các chủ rừng để kịp thời ứng phó khi cháy rừng xảy ra.

Để hạn chế tình trạng đốt nương rẫy, Hạt đã phối hợp cùng Ban quản lý rừng phòng hộ và UBND các xã tiến hành rà soát, thống kê nương rẫy gần rừng của các hộ gia đình đang sản xuất có nguy cơ cháy lan vào rừng và tổ chức hướng dẫn cho người dân đốt nương rẫy theo đúng quy trình kỹ thuật.

Ngoài tình trạng cháy rừng do bà con đốt nương làm rẫy, tình trạng đáng lo ngại là hiện tượng người dân đốt bãi chăn thả. Vào mùa khô, người dân thường đốt các bãi chăn thả để mùa xuân cây cỏ mọc lên cho trâu, bò ăn. Vì thế, lửa đã lan vào các khu rừng trồng.

Để hạn chế tình trạng này, các xã tiến hành rà soát, thống kê các bãi chăn thả. Đồng thời các trưởng thôn, bản, đại diện cho hộ gia đình, cộng đồng dân cư tiến hành ký cam kết đối với 23 bãi chăn thả gia súc có nguy cơ cháy lan vào rừng cao nằm trên địa bàn 7 xã gồm: Bản Mù, Bản Công, Xà Hồ, Túc Đán, Pá Hu, Tà Xi Láng, Làng Nhì.

Tuy công tác BVR, PCCCR được cấp ủy, chính quyền và các ngành chức năng triển khai quyết liệt nhưng mùa khô hanh 2014 - 2015, trên địa bàn huyện xảy ra 4 vụ cháy rừng làm thiệt hại 167,9 ha; trong đó, rừng trồng phòng hộ 142,3 ha, rừng trồng sản xuất 9,3 ha, rừng tái sinh 16,3 ha.

Nguyên nhân xảy ra các vụ cháy do đồng bào đốt nương rẫy để lửa cháy lan vào rừng. Điển hình như vụ cháy rừng tại thôn Háng Gàng, xã Pá Hu do Mùa A Phong, sinh năm 1984, ở thôn Háng Gàng, trong quá trình sản xuất nương rẫy, đốt dọn thực bì do bất cẩn gây cháy lan vào rừng.

Ông Nguyễn Văn Liễu - Phó chủ tịch UBND huyện Trạm Tấu cho biết: “Để phòng, chống cháy rừng, huyện đã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân trong công tác BVR, PCCCR và quản lý lâm sản; quy hoạch sắp xếp vùng sản xuất đi đôi với hướng dẫn người dân canh tác bền vững, hiệu quả trên đất dốc. Huyện quy hoạch bãi chăn thả gia súc ở 10 xã vùng cao trên địa bàn huyện. Đồng thời lực lượng kiểm lâm phối hợp với chính quyền địa phương tiến hành kiểm tra, thống kê nương rẫy ở các xã, kiểm soát đốt, cưỡng chế đốt các mảnh nương, bãi chăn thả ở các khu vực có nguy cơ cháy rừng cao.

Huyện cũng đã đề xuất với tỉnh quan tâm hỗ trợ, đầu tư kinh phí cho Quỹ BVR, PCCCR. Hạn chế trồng rừng bằng thông mã vĩ như hiện nay vì dễ bắt lửa, gây nhiều trở ngại cho công tác BVR, PCCCR, thay vào đó là trồng cây bản địa, đặc biệt là cây sơn tra vừa có tác dụng phủ xanh đất trống, đồi trọc vừa tạo thu nhập ổn định cho người dân".

Văn Thông