Là một trong những xã vùng cao đặc biệt khó khăn của huyện Văn Chấn, Sùng Đô thiếu hẳn những lợi thế về giao thông cũng như các điều kiện phát triển kinh tế - xã hội so với nhiều địa phương khác trong huyện.

Chỉ chưa đầy 10 năm, có dịp trở lại, thế nhưng Sùng Đô hôm nay đã có nhiều đổi khác. Dẫu còn lắm khó khăn, nhất là về giao thông đi lại, tập tục lạc hậu, tỷ lệ hộ nghèo của toàn xã chiếm cao, 80% theo tiêu chí nghèo đa chiều... nhưng nguồn điện lưới quốc gia đã sớm được Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư đưa về thắp sáng khắp các thôn, bản trong xã, hồi sinh một cuộc sống mới.

Đến nay, gần nửa số hộ dân trong xã đã được xem truyền hình, 60% số hộ được nghe đài. Trước năm 2010, Sùng Đô đã được công nhận đạt chuẩn phổ cập trung học cơ sở và đạt chuẩn quốc gia về y tế xã. Không quá khó để nhận thấy, sự thấp kém về xuất phát điểm nền kinh tế kéo theo những lạc hậu, hạn chế về trình độ sản xuất của người dân... là trở lực lớn khiến cho nền kinh tế của địa phương này sau nhiều năm loay hoay vẫn chưa thoát ra khỏi ý thức tự cung tự cấp.

Bắt đầu từ chuyển đổi sản xuất cây lương thực, mục tiêu giải quyết ổn định vấn đề an ninh lương thực tại chỗ, trước tiên là lo đủ cái ăn để người dân không còn đói. Cuộc cách mạng chuyển từ ruộng nước 1 vụ sang 2 vụ lúa; thu hẹp và chuyển dần diện tích lúa nương sang trồng các loại cây lương thực khác như sắn, ngô và phát triển cây rau màu các loại được Đảng bộ, chính quyền xã Sùng Đô quyết tâm thực hiện với phương châm cán bộ, đảng viên gương mẫu nói trước, làm trước. Không hô hào chung chung, hình thức, đội ngũ cán bộ từ xã đến các thôn, bản lăn xả với dân, hướng dẫn nhân dân làm theo cách cầm tay chỉ việc.

Thành công bước đầu trong chuyển đổi phương thức canh tác từ cây lúa nước, cây ngô, cây sắn cho năng suất cao hơn hẳn so với tập quán canh tác cũ đã có tác dụng mạnh mẽ đả thông tư tưởng, phá vỡ những suy nghĩ bảo thủ, những tập tục canh tác lạc hậu tồn tại nhiều đời ở địa phương.

Đến nay, cả xã đã có trên 100 ha ruộng nước, trong đó gần một nửa số diện tích gieo cấy là ruộng 2 vụ lúa. Diện tích trồng ngô, sắn và cây rau màu các loại được đồng bào canh tác ổn định, sử dụng phân bón cũng như áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật cho năng suất cao. Đến nay, tổng sản lượng lương thực có hạt của xã đã đạt trên 8.000 tấn, thu nhập của người dân đạt 7,2 triệu đồng/người/năm.

Với tổng diện tích đất lâm nghiệp lớn, trên 2.000 ha, trong đó rừng phòng hộ là 1.007,9 ha, rừng kinh tế 1.089 ha, xã tận dụng mọi lợi thế sẵn có về đất đai, đặc biệt là đất rừng để phát triển lâm nghiệp và chăn nuôi đại gia súc. Ở Sùng Đô, lĩnh vực chăn nuôi đang có sự chuyển dịch mạnh về phương thức từ chăn nuôi quảng canh sang chăn nuôi bán chăn thả.

Đồng chí Giàng A Lử - Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: “Những năm gần đây, nắm bắt được nhu cầu của thị trường đối với nguồn cung thực phẩm sạch, lĩnh vực chăn nuôi trên địa bàn có chiều hướng phát triển mạnh, nhất là chăn nuôi đại gia súc. Việc vận động nhân dân phát triển chăn nuôi theo cách nuôi nhốt, bán chăn thả không còn khó như trước, do hầu hết các gia đình đã thấy được hiệu quả của việc áp dụng khoa học kỹ thuật trong chăn nuôi. Xã chủ trương khuyến khích bà con chăn nuôi bằng các giống mới, kết hợp nuôi theo phương thức bán chăn thả đối với các giống của địa phương như: lợn vùng cao, lợn rừng lai, gà đen… cho giá trị kinh tế cao”.

Được biết, mặc dù số lượng đàn gia súc gia cầm bị giảm sút tới hơn 1.000 con do ảnh hưởng của đợt rét đậm, rét hại hồi đầu năm 2016 nhưng chỉ đến cuối năm, đàn gia súc của xã hiện đã khôi phục và duy trì ổn định trên 3.000 con. Đến nay, xã đã có gần hai chục hộ phát triển chăn nuôi trâu, bò quy mô từ 30 con trở lên. Người dân đã chú trọng phát triển chăn nuôi theo phương pháp bán chăn thả, cho hiệu quả kinh tế cao, xóa bỏ dân tập quán chăn thả tự nhiên.

Không còn thói quen sống nhờ rừng, phụ thuộc hoàn toàn vào tự nhiên, trên 85% số hộ đồng bào Mông ở xã Sùng Đô đã biết trồng chè, trồng quế để phát triển kinh tế gia đình. Hiện cả xã đã có gần 200 ha quế, trong đó có trên 90 ha quế và gần 60 ha chè Shan đang thu hoạch, mang lại thu nhập ổn định cho người dân.

Phó Chủ tịch UBND xã Giàng A Lử cho rằng: “Điều cần nhất để vực dậy nền kinh tế của địa phương chính là cơ sở hạ tầng giao thông nông thôn. Với một địa phương có đông đồng bào Mông sinh sống như Sùng Đô cần xây dựng nhiều mô hình trình diễn, mô hình thử nghiệm trong chăn nuôi, trồng trọt. Muốn tuyên truyền cho bà con hiểu, nói để bà con nghe thì không có gì hiệu quả bằng chính những mô hình thực tế mà bà con được tai nghe, mắt thấy ở địa phương”.

Kinh tế Sùng Đô đang chuyển đổi từng bước theo hướng sản xuất hàng hóa, mà phát triển chăn nuôi đại gia súc và kinh tế rừng không chỉ là mũi nhọn phát triển kinh tế mà còn là giải pháp để thực hiện mục tiêu giảm mỗi năm 3% hộ nghèo, tiến tới giảm nghèo bền vững.

 Quang Thiều