Những năm qua, Yên Bái luôn chú trọng phát triển kinh tế tập thể, nhất là các HTX hoạt động theo Luật HTX. Từng bước đổi mới toàn diện về tổ chức, hoạt động của HTX, tổ hợp tác bảo đảm nguyên tắc; khắc phục những hạn chế, yếu kém, đa dạng hóa các loại hình HTX; nâng cao năng lực hiệu quả sản xuất, kinh doanh gắn với nhu cầu, lợi ích của các thành viên, bà con xã viên...
Đặc biệt, năm 2017, HĐND tỉnh đã thông qua Đề án củng cố, phát triển HTX, tổ hợp tác tỉnh Yên Bái giai đoạn 2017 – 2020, định hướng đến năm 2030. Ban Chỉ đạo Kinh tế tập thể đã chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra tốt việc phát triển kinh tế tập thể, nhất là triển khai thi hành Luật HTX năm 2012, tư vấn thành lập mới và giải thể các HTX, tổ hợp tác ngừng hoạt động, hoạt động yếu kém...
Nhờ vậy, có nhiều HTX đã được củng cố, đổi mới mô hình, tổ chức hoạt động phù hợp với nhu cầu phát triển. Các HTX đã đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh nâng cao thu nhập cho các thành viên, thậm chí được chia lợi nhuận, hỗ trợ kinh tế hộ phát triển. HTX, nhất là HTX nông nghiệp đã góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, xóa đói giảm nghèo, cải thiện đời sống, vật chất, tinh thần cho xã viên, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.
Hiện, toàn tỉnh có 3.000 tổ hợp tác, 307 HTX trong đó có 239 HTX hoạt động theo Luật HTX năm 2012. Năm 2017, thành lập mới 14 tổ hợp tác, 50 HTX vận động kết nạp 46 đơn vị tham gia thành viên HTX.
Phấn khởi hơn, đáng mừng hơn khi các HTX đã đạt doanh thu trên 1.635 tỷ đồng, tăng 10,2% so cùng kỳ, doanh thu bình quân mỗi HTX đạt 2,9 tỷ đồng, lợi nhuận bình quân đạt 336 triệu đồng/HTX. Các HTX nộp ngân sách Nhà nước gần 30 tỷ đồng. Tổ hợp tác, HTX tạo việc làm ổn định cho gần 7.000 lao động, thu nhập bình quân đạt 44 triệu đồng/người/năm.
Qua những con số trên cho thấy, kinh tế tập thể mà nòng cốt là các HTX đã tiếp tục đổi mới trong sản xuất, kinh doanh, liên kết sản xuất, sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm, tìm kiếm đầu ra, tạo việc làm ổn định cho thành viên và người lao động. Một số doanh nghiệp thành viên, HTX đã có tích lũy, mạnh dạn đầu tư mở rộng sản xuất, đổi mới công nghệ, hoạt động sản xuất, kinh doanh ngày càng hiệu quả. Số HTX hoạt động hiệu quả đã đạt 77,8%, cao hơn năm 2016.
Nói về kinh tế HTX, ông Đỗ Nhân Đạo - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh bộc bạch: "Một vài năm trở lại đây, nhất là năm 2017, kinh tế HTX đã có nhiều khởi sắc nhưng so với các thành phần kinh tế khác vẫn còn khiêm tốn. Thực tế cho thấy, ý nghĩa về mặt xã hội là rất lớn, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế địa phương, thu hút, tạo việc làm cho 7.000 lao động nông thôn, góp phần tích cực xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới. HTX đã thực sự trở thành bà đỡ cho bà con xã viên, nhân dân trong vùng chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng hàng hóa và thị trường”.
Các HTX cung ứng dịch vụ nông, lâm, ngư nghiệp đã phát huy vai trò, làm tốt công tác quản lý, năng động trong liên kết với các doanh nghiệp tiêu thụ đầu ra sản phẩm, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất. Các HTX đã phát huy các sản phẩm thế mạnh của tỉnh như quế, chè, tre măng Bát độ, các loại cây ăn quả có múi để mở rộng thị trường tiêu thụ, nâng cao giá trị sản phẩm khá hiệu quả.
Hay như các quỹ tín dụng nhân dân, trong năm qua đã cho gần 80 ngàn lượt khách hàng thành viên vay trên 734 tỷ đồng. Gần như toàn bộ nguồn vốn này được đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp. Nếu như trước đây, số HTX hoạt động hiệu quả chiếm chưa đầy 40%, thì nay con số này đã là 77,8%.
Các HTX đã xây dựng kế hoạch sản xuất, kinh doanh, tìm hiểu thị trường, tìm kiếm đối tác tin cậy liên doanh liên kết, bao tiêu sản phẩm cho người dân.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế địa phương, thu hút, tạo việc làm cho xã viên nhưng hoạt động các HTX vẫn còn có những hạn chế cần khắc phục.
Quy mô hoạt động nhỏ lẻ, chưa tập trung, tốc độ tăng trưởng của các loại hình chưa đồng đều, mô hình liên kết bền vững chưa nhiều. Đã có sản phẩm hàng hóa nhưng còn đơn điệu, chưa có nhiều HTX xây dựng được thương hiệu sản phẩm. Năng lực, trình độ cán bộ HTX còn hạn chế, chưa theo kịp với tiến trình hội nhập. Các HTX nông nghiệp mới chỉ đơn thuần là cung ứng dịch vụ là chính...
Với sự chỉ đạo quyết liệt của tỉnh, Ban Chỉ đạo Kinh tế tập thể, Liên minh HTX tỉnh, đặc biệt phát huy hiệu quả Đề án củng cố, phát triển HTX, tổ hợp tác tỉnh Yên Bái giai đoạn 2017 - 2020 định hướng đến năm 2030, chắc chắn kinh tế tập thể mà nòng cốt là các HTX sẽ ngày một phát triển mạnh mẽ.
Thanh Phúc