Mới đây nhất, đoàn công tác của huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình đã đến tham quan và nghiên cứu mô hình hoạt động du lịch cộng đồng tại thôn Xà Rèn, xã Nghĩa Lợi. Theo chia sẻ của đoàn, huyện Đà Bắc có 11 hộ làm du lịch cộng đồng, doanh thu đạt 5,7 tỷ đồng/năm, tạo việc làm ổn định cho hàng trăm lao động địa phương.
Qua chuyến thăm, những chia sẻ, bài học thực tiễn về phát triển du lịch cộng đồng đã giúp đoàn công tác của tỉnh bạn học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm phát triển du lịch cộng đồng và chia sẻ với thị xã miền Tây của tỉnh kinh nghiệm quản lý, khai thác các giá trị văn hóa, dịch vụ; kỹ năng quản lý con người, cơ chế, chính sách; công tác tuyên truyền, quảng bá, xúc tiến đầu tư, đào tạo nhân lực và chất lượng phục vụ dịch vụ du lịch, góp phần nâng cao chất lượng tổ chức du lịch cộng đồng.
Hay trong chuyến khảo sát, tìm hiểu cơ hội hợp tác và đầu tư lĩnh vực nông lâm nghiệp, công nghiệp và du lịch tại thị xã Nghĩa Lộ nhằm tìm hiểu cơ hội đầu tư tại tỉnh Yên Bái, đoàn công tác của Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc đã đến tham quan, tìm hiểu mô hình phát triển du lịch cộng đồng và bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Thái tại các Homestay: Hồng Chung, Bình Yến, Loan Khang của xã Nghĩa Lợi và Homestay Tông Pọng ở phường Tân An.
Qua đó, đoàn đánh giá cao những tiềm năng, thế mạnh tài nguyên cũng như sự phát triển, bảo tồn bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Thái gắn với phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng mang lại thu nhập, góp phần xóa đói giảm nghèo cho người dân nơi đây.
Nhận thấy tiềm năng của du lịch cộng đồng, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh Yên Bái đã tổ chức Hội thảo Thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng tại thị xã Nghĩa Lộ. Hội thảo nằm trong kế hoạch hoạt động của Ban Thường vụ Hội LHPN tỉnh Yên Bái năm 2019 và Chương trình hoạt động của tình nguyện viên Ayaka Omiya thuộc tổ chức JICA Nhật Bản.
Tại Hội thảo, tình nguyện viên Nhật Bản Ayaka đã chia sẻ cảm nhận về du lịch cộng đồng, vệ sinh môi trường, cũng như những thuận lợi, khó khăn trong phát triển du lịch cộng đồng của thị xã Nghĩa Lộ sau hơn một năm trực tiếp nghiên cứu và tìm hiểu. Trên cơ sở đó, Hội thảo chia nhóm phân tích, đánh giá du lịch cộng đồng của thị xã hiện tại cũng như công tác quảng bá, xúc tiến và thành lập mạng lưới du lịch cộng đồng trong thời gian tới.
Ông Đinh Anh Tuấn - Trưởng phòng Văn hóa thị xã cho biết: "Năm 2018, thị xã đã đón và phục vụ 77.000 lượt khách du lịch, doanh thu dịch vụ lưu trú và ăn uống đạt 184 tỷ đồng. 6 tháng đầu năm 2019, thị xã đã đón 55.000 lượt khách du lịch, trong đó khách quốc tế gần 3.000 người, đưa doanh thu từ dịch vụ lưu trú và ăn uống của thị xã lên 105 tỷ đồng. Hầu hết khách du lịch đến với Nghĩa Lộ đều thích trải nghiệm, tham quan cánh đồng Mường Lò rộng lớn, nghe kể về di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn hay cùng với chủ nhà làm những công việc hàng ngày như: nấu các món ăn truyền thống, quay sợi, dệt vải…”.
Nắm bắt được nhu cầu của du khách, nhiều gia đình dân tộc Thái đã chủ động xây dựng, tu sửa nhà ở, đầu tư đồ đạc để đảm bảo phục vụ tốt nhất. Gia đình ông Chu Văn Luật ở thôn Đêu 3, xã Nghĩa An đã đầu tư làm mới nhà cửa, khuôn viên, trang trí không gian nghỉ dưỡng.
Hiện nay, với 12 phòng, khu nghỉ dưỡng Homestay của gia đình ông có thể đón tiếp khoảng hơn 20 khách nước ngoài, từ 40 - 50 khách Việt Nam, giá từ 60.000 - 70.000 đồng/người/ngày. Ngoài ra, gia đình ông Luật còn tổ chức nhiều hoạt động tham quan, giới thiệu về vùng đất Mường Lò; giới thiệu phong tục tập quán của đồng bào Thái đen khiến du khách rất thích thú.
Ông Laurent Soulié, du khách người Pháp vui vẻ cho biết: "Đây là lần đầu tiên chúng tôi tới Việt Nam và cũng là chuyến đi mơ ước của gia đình tôi. Thông qua Công ty Amica Travel, tôi đã được trải nghiệm một chuyến đi thú vị. Phong cảnh miền núi Tây Bắc thật đẹp, tôi đã được gặp những người dân rất thân thiện và có cơ hội tìm hiểu phong tục tập quán Việt Nam”.
Hướng dẫn viên giới thiệu văn hóa dân tộc Thái với khách du lịch.
Ông Luật chia sẻ: "Mặc dù đã nhiều năm làm du lịch cộng đồng nhưng chúng tôi luôn chủ động tìm hiểu và học hỏi thêm kinh nghiệm qua nhiều mô hình du lịch cộng đồng ở các địa phương mạnh về du lịch như: Bản Lác - Hòa Bình, Mộc Châu - Sơn La, Sa Pa - Lào Cai…, sau đó làm phong phú thêm mô hình của nhà mình. Thời gian gần đây, chúng tôi cũng có hướng dẫn viên đưa các đoàn du khách đi tìm hiểu phong tục thờ cúng, nét sinh hoạt của người Thái đen và Thái trắng trong vùng Mường Lò, giới thiệu các di tích lịch sử trên địa bàn, tạo sự hứng thú, muốn khám phá cho du khách”.
Hiện nay, thị xã Nghĩa Lộ đã hình thành hai điểm du lịch cộng đồng tại xã Nghĩa An và Nghĩa Lợi với trên 20 hộ dân tham gia và thu hút được gần 50 công ty lữ hành trong nước, quốc tế đưa khách đến tham quan, nghỉ dưỡng. Đồng thời, thị xã đã xây dựng liên kết các địa phương trong tỉnh thành các tuyến du lịch như: Nghĩa Lộ - Mù Cang Chải liên kết tour du lịch tham quan Danh thắng quốc gia Ruộng bậc thang, đèo Khau phạ, thăm các cơ sở chế tác công cụ lao động, các lễ hội của đồng bào Mông; tuyến Nghĩa Lộ - Văn Chấn tham quan vùng chè Suối Giàng; Nghĩa Lộ - Văn Yên tìm hiểu văn hóa người Dao, Lễ hội Quế, đền Đông Cuông; mở rộng liên kết các tỉnh khu vực Tây Bắc xây dựng các tour tuyến du lịch gắn với các điểm du lịch nổi tiếng như Sa Pa, Điện Biên Phủ...
Vừa qua, Hội Sản xuất và Kinh doanh gạo Mường Lò đã tổ chức lễ ra mắt Hợp tác xã (HTX) Du lịch Mường Lò với mục tiêu hợp tác, đoàn kết, liên kết giữa các cơ sở cung ứng dịch vụ văn hóa, du lịch trên địa bàn thị xã trong hoạt động cung cấp, sản xuất, kinh doanh sản phẩm liên quan phục vụ du khách, tạo du lịch phát triển bền vững, tăng lợi ích, thu nhập cho các thành viên, thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
HTX có 13 hội viên, trụ sở chính đặt tại thôn Chao Hạ 1, xã Nghĩa Lợi, ngành nghề kinh doanh chủ yếu là lĩnh vực văn hóa, du lịch. Đây là HTX đầu tiên hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, du lịch là lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm của thị xã Nghĩa Lộ mà thành viên chủ yếu là đồng bào dân tộc Thái làm du lịch cộng đồng.
Do đó, việc HTX được thành lập và ra mắt đi vào hoạt động không những cụ thể hóa thực hiện Chương trình hành động số 144 của Tỉnh ủy; Kế hoạch số 96 của Thị ủy Nghĩa Lộ về thành lập mới 11 doanh nghiệp, 2 HTX và 100 tổ hợp tác trong năm 2019 mà còn góp phần cùng thị xã thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, nhiệm vụ chính trị năm 2019 đã đề ra.
Bà Hoàng Thị Hồng Hạnh - Phó Chủ tịch UBND thị xã Nghĩa Lộ khẳng định: "Thị xã có cơ sở hạ tầng, hệ thống khách sạn, nhà nghỉ, nhà hàng đạt chuẩn của cơ sở lưu trú du lịch và đã làm hài lòng du khách. Nhưng điều quan trọng hơn cả mà chúng tôi hướng đến chính là bản sắc văn hóa truyền thống - thế mạnh của thị xã và cũng là nhu cầu tìm hiểu, khám phá của du khách. Bên cạnh đó, môi trường sinh thái ở các xã, phường vẫn còn gìn giữ được nhiều nét hoang sơ, truyền thống là điều kiện tốt để phát triển du lịch trải nghiệm; phát triển mạnh các sản phẩm du lịch cộng đồng vừa phù hợp với nhu cầu của khách du lịch, vừa phù hợp với điều kiện cụ thể của các hộ dân”.
Phát huy tiềm năng thế mạnh sẵn có, du lịch cộng đồng sẽ ngày càng được xây dựng và mở rộng quy mô trên địa bàn thị xã Nghĩ Lộ, nhất là ở những xã, phường có cảnh đẹp thiên nhiên, hướng tới đáp ứng tối đa nhu cầu của du khách. Bên cạnh đó, các điểm du lịch cộng đồng, các khu nghỉ dưỡng Homestay tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất, làm mới tour tham quan thắng cảnh, nâng cao chất lượng phục vụ, giao tiếp bằng tiếng nước ngoài, góp phần xây dựng hình ảnh và thương hiệu du lịch Homestay vùng Nghĩa Lộ - Mường Lò chuyên nghiệp, thân thiện trong lòng du khách.
Ngọc Sơn