Với những mặt hàng "truyền thống" của xuất khẩu Việt Nam như cà phê, hàng may mặc, thiết bị điện và đồ trang trí nội thất, chúng ta đã vượt lên trên nhiều nước nổi tiếng về những mặt hàng này như Chile, Colombia, Philippines và Tây Ban Nha.

Nhưng trên thực tế, các con số này có tác dụng làm đẹp các bản báo cáo và vui lòng những người dễ tính nhiều hơn là mang lại những đóng góp lớn cho nền kinh tế quốc gia. Một báo cáo về quá trình 5 năm thực hiện Hiệp định thương mại song phương Việt Nam - Hoa Kỳ (BTA) được công bố trong năm 2007 nói rằng: xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ đã tăng lên 8 lần kể từ khi BTA được thi hành. Báo cáo này đã nhấn mạnh: các hàng đã qua chế tác trong xuất khẩu của Việt Nam tăng lên rất nhiều. Tuy nhiên, đại bộ phận của hàng chế tác đó thực chất là hàng gia công. Theo báo cáo này, hàng may mặc chiếm hơn 50% tổng lượng hàng xuất khẩu của Việt Nam vào Hoa Kỳ. Đối với mặt hàng này, Việt Nam lại chủ yếu dựa vào nguyên liệu, phụ kiện nước ngoài. Cũng theo báo cáo này, hàng nhập khẩu từ Hoa Kỳ sang Việt Nam cũng tăng gần gấp đôi kể từ khi BTA có hiệu lực. Việt Nam chủ yếu nhập máy móc, thiết bị sản xuất từ Hoa Kỳ. Xuất hàng gia công và nhập về máy móc, rõ ràng hàng xuất khẩu không thể mang lại nhiều giá trị gia tăng cho nền kinh tế.

Mới đây, câu lạc bộ 500 doanh nghiệp lớn nhất của Việt Nam (VNR 500) đã ra đời, thể hiện tham vọng vươn ra trường quốc tế của các doanh nghiệp trong nước. Song trong 20 vị trí dẫn đầu của VNR 500 thì có đến 4 doanh nghiệp khai thác, sản xuất, kinh doanh dầu khí, còn lại là ngân hàng và viễn thông, không hề có một doanh nghiệp nào có thế mạnh xuất khẩu, chứ chưa nói đến việc tạo dựng được một thương hiệu cho hàng xuất khẩu Việt Nam.

(Theo TNO)