Đời sống của bà con chủ yếu dựa vào nương rẫy nhưng do địa hình dốc, đất canh tác ít, trình độ dân trí thấp, chưa biết áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, còn chịu ảnh hưởng bởi tập quán sản xuất lạc hậu, dẫn đến kinh tế phát triển chậm, tỷ lệ hộ đói nghèo ở mức cao.

Trước thực trạng đó, Đảng bộ, chính quyền xã Chế Cu Nha đã đưa ra nhiều giải pháp phù hợp với thực tế địa phương nhằm thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, đẩy mạnh công cuộc xoá đói giảm nghèo, từng bước nâng cao đời sống cho nhân dân. Để thực hiện được mục tiêu đề ra, trước tiên xã đã củng cố bộ máy chính quyền và chỉ đạo các cấp, các ngành, đoàn thể tập trung thực hiện tốt công tác tuyên truyền vận động nhân dân tích cực khai hoang ruộng nước, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, thâm canh tăng vụ, kiên quyết xoá bỏ cây thuốc phiện, thực hiện việc giao đất giao rừng. Cấp uỷ Đảng, chính quyền xã Chế Cu Nha đã tổ chức phân công nhiệm vụ cho các ban, ngành, đoàn thể như: Hội Nông dân, Đoàn thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh và các chi bộ.

Bên cạnh đó, Đảng bộ tiến hành giao nhiệm vụ cho từng đồng chí đảng viên giúp đỡ các hộ khó khăn vươn lên thoát nghèo. Ngoài ra, các đảng viên phải gương mẫu trong mọi công việc và tích cực vận động gia đình, anh em họ hàng cùng thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong xóa đói giảm nghèo. Trong đó, tập trung vận động nhân dân sản xuất tăng vụ và tích cực đưa các loại giống mới có năng suất cao vào gieo cấy. Đồng thời, trồng thêm các loại cây hoa màu như: đậu tương, bắp cải, su hào... Tích cực phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm theo mô hình trang trại, xóa bỏ tập quán thả rông gia súc để bảo vệ cây trồng.

Từ năm 1999 đến nay, thông qua các chương trình đầu tư của Nhà nước như: Chương trình 135, Chương trình 134  và các dự án khác, Đảng ủy, chính quyền xã đã vận động nhân dân định canh định cư, xây dựng nhiều công trình thuỷ lợi, khai hoang ruộng nước. Ông Khang Vảng Súa - Nguyên Bí thư Đảng ủy xã cho biết: “Mấy năm trước đây, tôi và một số già làng trong xã đã phải đến từng gia đình để tuyên truyền, vận động họ nên sinh đẻ ít con, sống định cư và tích cực tham gia lao động sản xuất xây dựng cuộc sống ấm no và hạnh phúc. Du canh du cư là sẽ nghèo và nghèo mãi, nên họ đã ổn định tư tưởng, sống định cư, tích tham gia lao động sản xuất...”.

Được cấp uỷ Đảng, chính quyền quan tâm hướng dẫn cách phát triển kinh tế, xây dựng đời sống, qua những cách làm hay, thiết thực, mấy năm gần đây nhân dân trong xã đã khai hoang mới 28 ha ruộng bậc thang, nâng tổng diện tích ruộng bậc thang của cả xã lên 128 ha. Vụ xuân năm 2008 - 2009, toàn xã đã gieo cấy đạt 85% diện tích, tỷ lệ giống mới đạt 90%, năng suất đạt 40 tạ/ha.

Ngoài ra, nhân dân còn tích cực gieo cấy lúa vụ mùa và sản xuất thêm ngô vụ xuân hè và thu đông cùng với nhiều cây rau màu các loại để: cải thiện đời sống và một phần trở thành hàng hóa. Xã còn vận động nhân dân tham gia trồng và bảo vệ rừng, trồng cây thảo quả. Từ các nguồn thu, nhiều hộ gia đình đã có thu nhập từ 70 đến 80 triệu đồng/năm như hộ ông Hờ A Hừ ở bản Háng Tầu Dê, Hờ A Hú ở bản Trống Tồng, Lý Thị Đá ở bản Thào Chua Chải...

Năm 2008 và 2009, toàn xã đã có 35 hộ thoát nghèo. Đi đôi với việc phát triển kinh tế, xã đã tích cực tuyên truyền vận động nhân dân đưa con em đến trường, phối hợp với Phòng giáo dục - đào tạo huyện mở lớp xoá mù chữ dành cho những người lớn tuổi. Trình độ dân trí trong xã đã được nâng lên rõ rệt, các tệ nạn xã hội được đẩy lùi, tình hình an ninh chính trị ổn định và giữ vững, nhân dân phấn khởi, tin tưởng vào đường lối đổi mới và sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.

Vàng Mai