Số gia súc mắc bệnh ngày một tăng, người dân cũng không khỏi hoang mang, mọi công tác dập dịch, phòng chống dịch đang được toàn huyện tiến hành hết sức  khẩn trương.

Xót lòng nhìn gia súc bị thiêu

Căn nhà 3 gian, vách đất lợp lá cọ của gia đình anh Nguyễn Văn Huệ, thôn Chanh Yên, xã Vĩnh Kiên sau những ngày Tết bỗng dưng nhộn nhịp đến lạ thường. Nhưng điều đáng nói là mọi người đến đây không phải để chúc Tết mà chuẩn bị cho việc tiêu hủy đàn lợn bị nhiễm dịch LMLM của gia đình anh vừa mới được chủ tịch UBND huyện ký quyết định. Từ cách đây hơn một tuần, đàn lợn 22 con của anh Huệ xuất hiện những triệu chứng của dịch LMLM, rồi dần dần đổ gục, đến thời điểm trước khi tiêu hủy vào chiều ngày 14/2 thì trong chuồng nhà anh chỉ còn lại 16 con.

Nhìn đàn lợn trị giá hơn 20 triệu đồng của mình đang “giãy giụa” trong đống lửa, anh nghẹn ngào: “Chúng là nguồn thu chính của gia đình nay tiêu hủy hết không biết lấy vốn đâu để tiếp tục sản xuất?”. Đáng tiếc hơn, trong số 16 con còn lại có 2 con lợn nái thì một con đang sắp đẻ. Chủ tịch UBND xã Trần Văn Hiền cho biết: “Từ trường hợp bùng phát đầu tiên tại thôn Đồng Do Núi đến nay dịch bệnh đã lan ra cả 10/15 thôn của xã”.

 Không chỉ bùng phát trên lợn, dịch LMLM  đã lan sang cả trâu, bò. “Con trâu là đầu cơ nghiệp”, là tài sản xưa nay có giá trị lớn nhất của nhà nông nhưng nay khi “cơn bão” dịch len lỏi vào mọi nẻo đường, ngõ xóm họ đang phải dằn lòng nhìn những con vật yêu quý của mình dần đổ gục. Hình ảnh “Con trâu đi trước, cái cày theo sau” dường như đã thành biểu trưng cho nông thôn Việt Nam nhưng khi chúng tôi có mặt tại xã Vĩnh Kiên dù đang chính vụ gieo cấy, người dân tấp nập ra đồng tuyệt nhiên không hề có bóng dáng của con trâu nào.

Bà Phùng Thị Lê, thôn Ba Chãng thôn buồn rầu: “Gia đình có đến 6 con trâu nhưng nay chúng bị bệnh đều phải nhốt cách ly ở nhà chăm sóc nên cả nhà phải ra đồng lấy sức người thay trâu”. Được biết, Vĩnh Kiên là một trong những địa phương có dịch bệnh bùng phát sớm nhất, đến nay toàn xã đã có 117 con gia súc mắc bệnh, trong đó 76 con lợn, 3 con bò và 38 con trâu.

Ông Vũ Văn Thắng – Phó trạm trưởng Trạm Thú y huyện cho biết: “Từ ngày 4/2 (tức mồng 2 tết Âm lịch) trên địa bàn 4 xã Vũ Linh, Đại Minh, Vĩnh Kiên, Yên Bình đồng loạt xuất hiện những triệu chứng của dịch LMLM, đến nay con số này đã thành 8 với 272 con gia súc mắc bệnh, trong đó có 98 con trâu, 8 con bò còn lại là lợn”. Tính đến chiều ngày 14/2, Chủ tịch UBND huyện đã ký quyết định tiêu hủy 154 con lợn, trong đó thị trấn Yên Bình 22 con, xã Vĩnh Kiên 16 con và Vũ Linh 116 con.

Đã có 272 con gia súc nhiễm dịch lở mồm long móng tại huyện Yên Bình. (Trong ảnh: Lợn bị lở mồm long móng chuẩn bị tiêu hủy).

Tập trung cao độ dập dịch

Ngay sau khi phát hiện những triệu chứng đầu tiên của dịch LMLM tại 4 xã, Trạm Thú y huyện Yên Bình đã cử cán bộ đi kiểm tra và phun 125 lít thuốc khử trùng tiêu độc nhằm hạn chế dịch bệnh. Đến ngày 10/2 khi dịch bệnh lan rộng trên 8 xã, thị trấn (thêm thị trấn Yên Bình, thị trấn Thác Bà, Bạch Hà, Tích Cốc), Chi cục Thú y tỉnh và huyện đã cấp thêm 7.500 liều vacxin và 300 lít thuốc khử trùng tiêu độc cho 8 xã vùng dịch và 4 xã vùng đệm.

Đồng thời, thành lập 2 chốt kiểm dịch cố định giáp ranh giữa vùng dịch và vùng không bị dịch là xã Phúc An (giáp Vũ Linh) và Cẩm Nhân (giáp Tích Cốc). Tại xã Vĩnh Kiên, dịch đã bùng phát tại 10/15 thôn. Ban chỉ đạo phòng chống dịch LMLM đã được thành lập ngay sau khi dịch xuất hiện trên 2 con trâu, bò của gia đình hộ ông Tạ Văn Mìn, thôn Đồng Do Núi. Ngay sau đó khu vực dịch bệnh đã được khoanh vùng, đồng thời tiến hành phun thuốc khử trùng tiêu độc.

Bên cạnh việc hướng dẫn các hộ vệ sinh gia súc nhiễm bệnh, đến thời điểm này, xã đã ký cam kết với 18 hộ kinh doanh giết mổ gia súc sẽ không mổ trong thời gian dịch bệnh bùng phát nhằm hạn chế tối đa nguy cơ lây lan dịch bệnh. Đồng thời, xã thành lập 3 chốt kiểm soát giữa vùng dịch và vùng không bị dịch và một tổ kiểm soát lưu động. Từ khi dịch bệnh bùng phát, các chốt kiểm soát xã Vĩnh Kiên đã bắt được 3 vụ vận chuyển gia súc ra khỏi vùng dịch, trong đó có 2 vụ người dân tự dắt đi bán và 1 vụ do tư thương vận chuyển.

Tuy nhiên, theo đánh giá của các cơ quan chức năng, tình hình dịch bệnh đang diễn biến theo chiều hướng phức tạp, số gia súc mắc bệnh ngày càng tăng, người dân ngày một hoang mang, nhiều tư thương cũng lợi dụng tình hình dịch bệnh đánh vào tâm lý người dân nhằm mua được gia súc với giá rẻ để hưởng lợi. Đã có không ít trường hợp người dân lén lút dắt trộm trâu, bò đi bán vì sợ không chữa được bệnh, thậm chí nhiều người còn dắt trâu qua núi để vận chuyển bằng đường thủy bán cho tư thương. Nhiều nơi tư thương còn thuê “tai, mắt” theo dõi hoạt động của các chốt kiểm dịch, hễ có cơ hội là chúng hành động ngay. Thêm vào đó nhận thức và quy trình xử lý khi vật nuôi bị bệnh còn hạn chế. Hiện nay cũng chưa có thuốc đặc trị dịch LMLM nên việc chữa trị kéo dài cũng gây tâm lý hoang mang cho người dân.  Vì thế nguy cơ lây lan, bùng phát dịch lớn rất dễ xảy ra.

Để nhanh chóng dập tắt các ổ dịch, ngăn chặn nguy cơ bùng phát trên diện rộng, ngày 14/2, Chủ tịch UBND huyện đã ra chỉ thị về việc tăng cường các biện pháp phòng chống dịch LMLM cho đàn gia súc. Theo đó, tại những nơi dịch đã bùng phát huy động mọi nguồn lực, các biện pháp phòng chống nhằm bao vây, dập tắt triệt để các ổ dịch, tránh để phát sinh và lây lan trên diện rộng. Huy động mọi lực lượng, trong đó thú y là nòng cốt, kiểm tra, theo dõi, giám sát dịch bệnh tại các thôn, xóm, hộ gia đình, cơ sở chăn nuôi.

Nghiêm cấm việc vận chuyển, lưu thông gia súc, sản phẩm gia súc ra vào vùng dịch theo quy định của pháp luật và hướng dẫn của cơ quan chuyên môn. Xử lý nghiêm khắc các trường hợp bán chạy gia súc bị bệnh, vứt xác, chất thải của gia súc bị bệnh, chết bệnh làm phát tán dịch bệnh hoặc có thái độ chống đối các biện pháp chống dịch theo quy định của pháp luật. Tổ chức thành lập các chốt kiểm dịch đồng thời và tổ công tác làm nhiệm vụ phòng chống dịch LMLM để kiểm soát chặt chẽ ngăn chặn vận chuyển gia súc ra vào địa bàn xã cũng như mua bán thực phẩm trên thị trường.

Hùng Cường