Có một thời kì người dân trồng nhiều nhưng không có đầu ra mà chỉ tiêu thụ tại chỗ nên hiệu quả kinh tế không cao khiến cho người dân không háo hức trồng nên quy mô diện tích khoai tây bị thu hẹp lại. Gần đây, có một doanh nghiệp đã nắm bắt được tiềm năng này và hợp tác với huyện Văn Chấn để đầu tư phát triển khoai tây rồi tiêu thụ sản phẩm cho nông dân. Việc làm này đã mang lại niềm hy vọng lớn cho nhiều nông dân về hiệu quả kinh tế khi làm vụ 3. Bởi vì họ thấy trồng cây khoai tây không vất vả, năng suất lại cao.

Những tưởng mọi việc sẽ như mong muốn nhưng những gì mà người trồng khoai tây ở thôn Ba Khe 2, xã Cát Thịnh tâm sự thì dù nhà đầu tư có bao tiêu sản phẩm thì hiệu quả kinh tế của cây khoai tây vụ đông vẫn rất bấp bênh.

Chị Sa Thị Tr. người dân tộc Thái ở trong thôn cho biết, vụ năm ngoái nhà đầu tư mang về giống khoai tây rất bảo đảm chất lượng nên khoai trồng xuống phát triển tốt, củ nhiều. Dù đã được trợ giá nhưng dân vẫn sẵn sàng mua với giá 12 ngàn đồng/ ki-lô-gam giống. Hiềm một nỗi là bên thu mua yêu cầu chọn rất kĩ và giá khoai tây loại 1 chỉ có 3.500đ/kg mà sau khi thu mua 3 tháng thì người dân mới được thanh toán tiền. Trong khi đó, 1.000m2 khoai tây cần khoảng 80kg phân NPK và phân ứng trước nên dân cứ phải trả lãi cho phía cung ứng.

Còn đối với vụ khoai tây vừa qua, người dân ở thôn Ba Khe 2 chỉ mua giống khoai tây với giá 8.000đ/kg nhưng khoai giống lại bị thối phải bỏ rất nhiều. Sau khi trồng xuống, khoai vẫn phát triển bình thường nhưng vào thời điểm ra củ người dân kiểm tra thấy rất ít củ và thực tế khi thu hoạch đã cho thấy năng suất giảm khoảng một nửa so với vụ trước. Có lẽ vì khoai giảm năng suất nghiêm trọng như vậy nên năm nay giá thu mua đã tăng lên 4.500đ/kg và việc chọn lựa khoai loại 1 cũng không khắt khe như vụ khoai năm trước. Nếu việc thanh toán cũng chậm như năm trước thì có lẽ vụ khoai tây này của người dân thôn Ba Khe 2 sẽ không được như mong muốn.

Cùng thu hoạch khoai với chị Sa Thị Tr, chị Hoàng Thị V. chỉ tay sang những ruộng khoai tây ở phía xa cho biết thêm: “Dù năng suất có thấp nhưng chúng tôi thấy mình vẫn còn may mắn hơn là thu hoạch đúng thời vụ. Một số nhà ở bên kia tiếp nhận phải lô giống không được xử lí mầm tốt nên lâu mọc và giờ củ vẫn còn bé tí. Nếu để thu hoạch khoai thì chắc không kịp lấy đất để trồng lúa bởi bây giờ đã sắp hết tháng Giêng”.

Những trăn trở này không phải là của riêng người trồng khoai tây vụ đông ở thôn Ba Khe 2, xã Cát Thịnh. Vì vậy, huyện Văn Chấn cùng nhà đầu tư cần rà soát lại thực trạng sản xuất và hiệu quả kinh tế của cây khoai vụ đông. Qua đó, tiếp tục có những điều chỉnh hợp lí trong phát triển sản xuất ở những vụ tiếp theo để vừa khai thác tốt nhất tiềm năng to lớn về đất đai vừa thúc đẩy được lợi ích kinh tế của nhà đầu tư cũng như của nhà nông trong huyện.

H.N