Đáng lo ngại, dịch bệnh trên GSGC đang diễn biến phức tạp, có nguy cơ bùng phát và lây lan mạnh, nhưng tại nhiều địa phương việc chống dịch lại hết sức lơ là, thậm chí còn có tình trạng giấu dịch.

Chống dịch trên giấy  

Báo cáo của Cục Thú y cho thấy, dịch lở mồm long móng (LMLM) trên gia súc ngày càng diễn biến phức tạp, ngoài tầm kiểm soát của các địa phương. Tính đến ngày 22- 3, trong cả nước có 30 tỉnh, thành phố đang có dịch LMLM, cùng với 7 tỉnh đang có dịch cúm gia cầm. Ông Hoàng Văn Năm, Cục trưởng Cục Thú y cho biết, dịch bệnh trên GSGC không hề có dấu hiệu chững lại, dù Thủ tướng Chính phủ cũng như Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã liên tiếp có văn bản đề nghị các địa phương vào cuộc quyết liệt.

Qua kiểm tra công tác phòng, chống dịch bệnh GSGC ở các địa phương cho thấy, nhiều địa phương báo cáo một đằng nhưng thực tế dịch bệnh lại diễn ra một nẻo. Ông Hoàng Văn Năm cho biết: “Tại Phú Thọ, BCĐ chống dịch của tỉnh báo cáo không có dịch LMLM, nhưng khi đoàn kiểm tra của Bộ NN&PTNT xuống thực tế thì hoàn toàn khác. Dịch bệnh đã lây lan ra nhiều xã, huyện. Hay tại tỉnh Lào Cai, BCĐ tỉnh báo cáo không có trâu bò chết, song số liệu của Sở NN&PTNT tỉnh báo cáo lên là hơn 6.000 gia súc nhiễm bệnh tại hơn 50 xã”. Thêm vào đó, hầu hết các địa phương đều phát hiện  dịch rất muộn so với báo cáo. Ông Năm cho rằng, các địa phương chỉ báo cáo khi dịch bệnh đã bùng phát mạnh, ngoài tầm kiểm soát. Đặc biệt, nhiều tỉnh còn xem nhẹ công tác tiêm phòng vắc xin, kể cả những tỉnh nằm trong chương trình quốc gia về khống chế dịch LMLM.

Ông Năm cho biết thêm, trong đợt rét hại kéo dài gần 1 tháng vừa qua, nhiều tỉnh lợi dụng trâu bò chết rét để giết thịt gia súc bệnh, phát tán vi rút, gặp thời tiết nồm ấm như hiện nay là điều kiện thuận lợi để dịch bệnh bùng phát mạnh mẽ. “Có thể nói, nguyên nhân chính khiến dịch bệnh trên gia súc phức tạp như hiện nay là do tâm lý chủ quan, từ chính quyền cấp tỉnh, đến cấp huyện, xã và người chăn nuôi”, ông Năm nhấn mạnh. Nhiều tỉnh, thành chỉ chống dịch trên giấy tờ, văn bản mà không có bất kỳ hành động nào trong thực tế kể cả những địa phương đang có dịch. Ông Nguyễn Thanh Sơn, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi cũng bức xúc trước tình trạng công tác phòng dịch hiện nay bị xem nhẹ, buông lỏng tại các địa phương. Ông Sơn cho hay: “Dường như tại các tỉnh, việc phòng dịch được giao hết cho thú y cơ sở. Bởi vậy, khi phát hiện thì dịch đã lây lan rộng, do người chăn nuôi không báo cáo, thú y cơ sở thì tự đi chữa trị khiến dịch lây lan”.

Không công bố dịch là vi phạm pháp luật

“Dịch LMLM đang diễn biến phức tạp ngoài nguyên nhân chủ quan còn do chủng vi rút lưu hành đã có sự biến đổi”, ông Ngô Thanh Long, Giám đốc cơ quan Thú y vùng VI cho biết. Theo đó, tại Việt Nam đang lưu hành 3 chủng vi rút gây bệnh LMLM. “Dịch xảy ra trên diện rộng là do xuất hiện chủng vi rút mới. Chủng vi rút này có thể theo gia súc nhập lậu vào, cũng có thể do vi rút biến đổi”, ông Long dự báo. Kết quả giám sát dịch bệnh ở khu vực Đông Nam Á giai đoạn 2003-2010 cho thấy, tình hình dịch LMLM tại Việt Nam luôn phức tạp hơn các nước là do có sự tổ hợp của nhiều chủng vi rút cùng lưu hành. 

Vấn đề đặt ra đối với công tác dập dịch hiện nay là kiểm soát vận chuyển gia súc, có hay không cho phép vận chuyển gia súc trong  vùng dịch? “Nếu cấm vận chuyển gia súc từ vùng dịch ra ngoài thì gây khó khăn cho địa phương, nhưng nếu cho phép vận chuyển thì thường bị lợi dụng, gây phát tán vi rút”, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát băn khoăn. Nhất là trong bối cảnh hiện nay, nhiều địa phương còn buông lỏng quản lý, kiểm soát vận chuyển; dịch phát hiện chậm lại còn tư tưởng giấu dịch…. Bộ trưởng Cao Đức Phát nhận định, không chỉ các tỉnh, thành phố, mà một số đơn vị trong Bộ NN&PTNT cũng chưa nhận thức đúng yêu cầu công vịệc.  

Trong cuộc họp BCĐ phòng, chống dịch bệnh GSGC chiều 22-3, Bộ trưởng Cao Đức Phát đã phê bình Viện Thú y và Viện Chăn nuôi không thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Bộ NN&PTNT về phòng, chống dịch.  Ngoài ra, Bộ trưởng Cao Đức Phát cũng đề nghị Cục Thú y có văn bản nhắc nhở, phê bình những địa phương giấu dịch, không công bố dịch khiến dịch lây lan như hiện nay. Không công bố dịch là vi phạm nghiêm trọng pháp luật về phòng chống dịch.

(Theo HNMO)