Điều này không những ảnh hưởng tới mục tiêu sản xuất lương thực của tỉnh mà còn đẩy hàng ngàn hộ dân vào cảnh khó khăn.

Chậm phát triển vì quá lạnh

Vào thời điểm này, mọi năm lúa đã đẻ nhánh, phân đòng nhưng đến nay hầu hết 17.500 ha diện tích lúa đã gieo cấy trong vụ đông xuân 2011 đều phát triển chậm, cây thấp, ít nhánh… Bà Hoàng Thanh Hường, xã Hưng Khánh, huyện Trấn Yên lo lắng: “Chưa bao giờ tôi thấy lúa phát triển chậm như năm nay. Đã cấy gần 3 tháng nhưng cây rất thấp và hầu như chưa đẻ nhánh”.

Dạo qua một vòng trên cánh đồng xã Hưng Khánh, chúng tôi nhận thấy hầu hết diện tích lúa đều phát triển rất chậm, thân cây chỉ cao gần 40 cm. Còn tại cánh đồng Mường Lò, tình hình cũng không khá hơn là mấy, trên 700 ha lúa xuân cùng nằm trong tình trạng tương tự.

Bà Nguyễn Tuyết Dung - Trạm trưởng Trạm Khuyến nông thị xã cho biết: “Nhiệt độ xuống thấp trong đợt rét vừa qua tuy không làm lúa bị chết nhưng đã khiến cho khả năng sinh trưởng của lúa chậm lại”. Được biết, hiện không chỉ riêng ở Mường Lò mà hầu hết diện tích lúa xuân trên địa bàn tỉnh đều “cùng chung cảnh ngộ”.

Theo đánh giá của các cơ quan chức năng, ảnh hưởng của rét kéo dài có thể làm lúa xuân sinh trưởng, phát triển chậm hơn từ 25 - 30 ngày so với cùng kỳ. Nguyên nhân chủ yếu là do nhiệt độ xuống thấp, thiếu nắng, thiếu ánh sáng trầm trọng ảnh hưởng đến khả năng quang hợp, cây sinh trưởng phát triển chậm. Cùng với đó, môi trường đất bị yếm khí làm cho rất nhiều diện tích lúa sau khi cấy bị nghẹt rễ, đẻ nhánh kém nên cây lúa càng chậm phát triển.

Theo dự kiến của Phòng Trồng trọt Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, với hiện trạng lúa chậm phát triển như hiện nay, năng suất sẽ khó đạt mục tiêu 53 tạ/ha (dự kiến chỉ đạt đạt 46 - 48 tạ/ha, giảm 0,5 - 0,7 tạ/ha); sản lượng lương thực cũng theo đó tụt giảm khá lớn khoảng 10.000 tấn. Bên cạnh đó, năng suất ngô đông trên đất 2 vụ lúa cũng giảm khoảng 20.000 tấn.

Tăng cường chăm sóc

Nhận định của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương cho thấy, năm 2011 là năm kỷ lục về lạnh. Tính đến cuối tháng 3, miền Bắc đã hứng chịu 20 đợt không khí lạnh tăng cường, trong đó có 4 đợt rét đậm, rét hại. Nếu tính từ năm 1971 đến nay, nhiệt độ trung bình ngày (giữa tháng 3) tại Hà Nội chưa bao giờ xuống dưới 13oC, nhưng ngày 17/3 nhiệt độ giảm chỉ còn 10,5oC. Đây chính là ảnh hưởng của hiện tượng La Nina. Xu thế của hiện tượng này sẽ làm cho thời tiết lạnh hơn, mưa nhiều hơn.

Do vậy, để lúa xuân sinh trưởng, phát triển bình thường trong giai đoạn hiện nay, các cơ quan chức năng cũng như người dân cần tăng cường các giải pháp kỹ thuật, đẩy mạnh chăm sóc thì mới có thể tránh được nguy cơ mất mùa.

Trấn Yên: Tập trung chăm sóc và bảo vệ lúa xuân Nhờ gieo cấy đúng thời vụ, áp dụng các biện pháp thâm canh cao nên hơn 2.000 ha lúa xuân của huyện Trấn Yên đang phát triển rất tốt, bà con nông dân đã hoàn thành việc làm cỏ và bón thúc đợt một cho lúa. Cán bộ kỹ thuật trong khối nông nghiệp cũng đã hướng dẫn bà con tích cực thăm đồng nhằm phát sớm phát hiện các loại sâu bệnh có thể xảy ra như sâu cuốn lá, sâu đục thân, bệnh đạo ôn... để phòng trừ kịp thời. Lê Phiên

Cụ thể, trên diện tích lúa chậm phát triển, người dân cần tăng cường làm cỏ sục bùn, tạo điều kiện thông thoáng trong đất kết hợp thay nước để cây lúa phát triển nhanh hơn. Ngoài ra có thể bón bổ sung thêm NPK, phân chuồng, vôi bột, phân vi sinh tổng hợp kết hợp phun chế phẩm bón lá, bón gốc, kích thích ra rễ.

Đặc biệt, trong giai đoạn này nên giữ nước trong ruộng ở mức từ 1-2 cm. không để ruộng bị khô hạn hoặc giữ mực nước sâu sẽ ảnh hưởng đến quá trình đẻ nhánh của cây.

Một điều lưu ý là người dân không nên bón đạm hoặc phun thuốc trừ sâu mà nên để khi lá lúa xanh trở lại, ra lá mới thì mới được tiến hành chăm sóc bình thường. Trên những diện tích lúa sinh trưởng bình thường, người dân cần thường xuyên thăm đồng, điều tiết nước hợp lý, phát hiện kịp thời sâu bệnh hại lúa, đồng thời tiến hành chăm sóc đầy đủ theo quy trình khi tiết trời nắng ấm.

Lúa chậm phát triển, hiện giờ chưa thể đánh giá chính xác ảnh hưởng của nó tới năng suất, sản lượng cây trồng chính xác là bao nhiêu nhưng có một điều chắc chắn là sẽ ảnh hưởng đến lịch thời vụ. Do vây, các địa phương cần chủ động bố trí lịch gieo cấy, cơ cấu giống và các giải pháp kỹ thuật phù hợp cho vụ hè thu, vụ mùa tiếp theo.

Hùng Cường