Thêm vào đó, phần lớn việc vận chuyển sản phẩm gia súc gia cầm sau giết mổ thường được chở bằng xe máy, đựng trong làn nhựa mất vệ sinh... Điều đó tiềm ẩn rất cao nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm và bùng phát dịch bệnh trên địa bàn.

Theo báo cáo của Phòng Cảnh sát môi trường Công an tỉnh, hiện nay trên địa bàn thành phố Yên Bái có 83 cơ sở, điểm giết mổ gia súc, gia cầm nhưng không cơ sở nào có giấy chứng nhận giết mổ. Về cam kết bảo vệ môi trường tại các lò giết mổ thì duy nhất chỉ có hộ bà Đặng Thị Tuyết ở tổ 35, phường Đồng Tâm tham gia ký kết với cơ quan có thẩm quyền.

Đáng lo ngại hơn, hầu hết các lò thủ công này đều nằm trong hoặc liền kề với khu dân cư. Nước thải của lò chảy thẳng vào hệ thống thoát nước chung, không qua xử lý. Công suất của các lò mổ loại này thường chỉ từ 1-5 con gia súc, 20-30 con gia cầm/ngày nên ngành thú y rất khó trong việc kiểm soát vệ sinh.

Nguyên nhân dẫn tới tình trạng trên là do chính quyền thành phố và các cơ quan chức năng còn buông lỏng quản lý, không quy hoạch xây dựng các khu giết mổ gia súc, gia cầm tập trung. Thêm vào đó, các cơ sở giết mổ luôn biết cách đối phó bằng những thủ đoạn tinh vi, khó kiểm soát như tổ chức giết mổ vào nửa đêm, phi tang ngay vật chứng... qua mặt ngành chức năng.

Còn người tiêu dùng thì vẫn “nhắm mắt đưa chân” sử dụng những thực phẩm “sinh ra ” từ những lò mổ này, càng vô tình tiếp tay cho các cơ sở giết mổ tự phát tồn tại và tự do hành nghề.

Thực tế cho thấy, tình trạng mổ một con lợn ngay trên vỉa hè đường phố hay một, hai người cùng chậu nước, bếp than và lồng gà hành nghề ngay tại vỉa hè rồi tự do đổ nước thải xuống rãnh nước ven đường mà chẳng có cơ quan chức năng nào ngăn chặn hoặc nhắc nhở là hình ảnh người ta vẫn bắt gặp. 

Cũng như ở thành phố Yên Bái, tại thị xã Nghĩa Lộ hay thị trấn các huyện lỵ và những khu dân cư tập trung, tình trạng giết mổ gia súc, gia cầm thiếu kiểm soát càng phổ biến hơn.

Tình trạng giết mổ gia súc, gia cầm tràn lan không thể kiểm soát cùng tình trạng vận chuyển gia súc gia cầm sống phổ biến trong địa bàn và từ các tỉnh bạn Lào Cai, Phú Thọ, Hà Giang, Tuyên Quang về Yên Bái... và ngược lại, đặc biệt, tình trạng vận chuyển gà, thịt gà và thịt các loại gia súc khác được nhập lậu về Yên Bái bán vẫn diễn ra.

Vì vậy, không ai có thể đảm bảo thịt gia súc, gia cầm này là hợp vệ sinh an toàn thực phẩm. Đây chính là một trong những nguyên nhân phát sinh gây dịch bệnh trên gia súc, gia cầm. Thực tế cho thấy ở Yên Bái những năm trước dịch cúm gia cầm và các dịch bệnh khác trên đàn gia súc, gia cầm thường có liên quan đến các ổ dịch ở các tỉnh lân cận nên nguy cơ bùng phát dịch thường rất lớn.

Để bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo đảm sức khỏe cho người tiêu dùng, đặc biệt góp phần thực hiện công tác phòng, chống dịch bệnh, trước hết cần phải chấn chỉnh ngay việc quản lý giết mổ gia súc, gia cầm, hạn chế tình trạng giết mổ tràn lan.

Chính quyền các địa phương trong tỉnh, các ngành chức năng cần tiến hành quy hoạch các khu vực giết mổ tập trung đồng thời có chính sách khuyến khích doanh nghiệp, tổ chức tham gia xây dựng cơ sở giết mổ tập trung thì mới giải quyết được tình trạng gây ô nhiễm môi trường, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, giảm thiểu được khả năng lây lan dịch bệnh trên địa bàn.

Đức Tưởng