Hơn một tháng nay, Đại Minh vào mùa thu hoạch bưởi. Vài năm trở lại đây, nhờ sự hướng dẫn kỹ thuật thụ phấn chéo của các nhà khoa học Viện Nghiên cứu rau quả, cây bưởi đã sai quả sau nhiều năm mất mùa. Đến Đại Minh những ngày này, các con đường về thôn xóm thấp thoáng những vườn bưởi trĩu quả, chín vàng trong cái nắng hanh hao của những ngày đầu đông. Vùng quê vốn yên bình mọi ngày nay bỗng trở nên nhộn nhịp, người thu hái bưởi, người đóng bao, người xếp lên xe, ồn ào và tấp nập hơn hẳn ngày thường.

Với diện tích 141ha, cây bưởi đã và đang mang lại một nguồn thu nhập lớn cho trên 500 hộ trồng bưởi nơi đây. Ông Phan Đình Thành - Chủ tịch Hội Nông dân xã nhẩm tính: “Năm nay, bà con áp dụng rất tốt kỹ thuật thụ phấn do các nhà khoa học hướng dẫn nên bưởi sai quả gấp đôi năm ngoái. Nhà nào trồng bưởi cũng có thu nhập từ vài triệu đến vài chục triệu đồng. Dự tính năm nay, người dân Đại Minh sẽ có thêm 5 tỷ đồng thu nhập từ bưởi. Tuy nhiên, do bưởi nhiều nơi cũng được mùa nên giá đầu vụ cao nhưng vào cuối vụ giá lại bị giảm đi, nếu không thu nhập của bà con chắc chắn còn cao hơn rất nhiều”.

Gia đình ông Lưu Đức Dũng (thôn Đồng Danh) là một trong những hộ trồng bưởi nhiều nhất xã. Vườn nhà ông có 150 cây bưởi năm nay cho thu hoạch khoảng 8.000 quả. Đây là năm thứ ba, gia đình ông áp dụng kỹ thuật thụ phấn chéo, ông Dũng cho biết: “Tôi dự tính năm nay sẽ thu được khoảng 80 triệu đồng. Đầu mùa tư thương còn mua với giá cao, càng cuối vụ giá càng giảm. Vừa rồi tôi bán cả vườn với giá 65 triệu đồng”.

Bưởi Đại Minh từ xưa đến nay nổi tiếng gần xa bởi vị ngọt thơm dịu nhẹ, tép khô và chắc, thưởng thức một lần rồi thật khó quên đến bây giờ người ta vẫn chỉ có thể phân biệt được giống bưởi đặc sản này với các loại bưởi khác dựa trên kinh nghiệm là chủ yếu. Theo người dân địa phương, bưởi chỉ ngon khi được trồng từ 25 năm trở lên.

Những quả chất lượng vỏ phải có màu vàng rơm và mịn, núm quả nhỏ, đây thực sự thật là điều khó khăn với những ai ít kinh nghiệm. Lại sắp qua một mùa bưởi, bên cạnh niềm vui được mùa vẫn còn đó nhiều điều đáng bàn. Sau những nỗ lực khôi phục giống cây đặc sản đã đến lúc cần có những chính sách quảng bá và chiến lược dài hơi cho vùng bưởi Đại Minh phát triển bền vững.

Để cây bưởi mang lại giá trị kinh tế cao cần từng bước xây dựng thương hiệu, nâng cao hiệu quả kinh tế của loại mặt hàng nông sản này. Hơn nữa, một chính sách thu mua hợp lý nhằm hạn chế tình trạng đầu ra của sản phẩm phụ thuộc hoàn toàn vào tư thương là điều cần làm nhất hiện nay. Thật xót xa khi một giống bưởi ngon và nổi tiếng của Yên Bái chỉ có thể bán được vài nghìn đồng một quả trong khi các loại bưởi đã xây dựng được thương hiệu, có hình thức, mẫu mã, bao gói đẹp đang được bán trong và ngoài nước với giá cao gấp hàng chục lần. Đây quả là điều đáng phải suy nghĩ?

Hồng Khanh