Chúng tôi đến thôn Lũng Cọ 2 khi bà con vừa thu hoạch xong vụ xuân. Anh Triệu Văn Thương, trưởng thôn cho biết: “Cả thôn có 5ha lúa nước chia đều cho 31 hộ nhưng thực tế chỉ có 3 ha là có thể cấy được 2 vụ, diện tích còn lại thường khô hạn nên không cấy được trong vụ xuân. Tuy nhiên, do trình độ dân trí thấp, bà con chưa biết áp dụng các biện pháp kỹ thuật thâm canh nên năng suất rất thấp”.

Theo Chủ tịch UBND xã Triệu Tiến Tiên, bên cạnh những ảnh hưởng của điều kiện khách quan như thời tiết, khí hậu thì nguyên nhân chủ yếu là do trình độ nhận thức của nhiều người dân còn hạn chế, chưa biết áp dụng khoa học kỹ thuật, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi đưa vào thâm canh sản xuất gây ảnh hưởng khá lớn đến năng suất cây trồng, vật nuôi.

Nếu như trước đây Tân Phượng có số lượng đàn trâu lớn nhất, nhì huyện với trên 1.000 con nhưng do tập quán thả rông, chưa có thói quen làm chuồng trại cũng như dự trữ thức ăn nên thường có trâu chết rét trong vụ đông, đến nay tổng đàn trâu của xã chỉ còn 809 con. Điều này cho thấy nhiều người dân vẫn chưa có ý thức bảo vệ đàn gia súc, tài sản có thể nói là có giá trị nhất với nhiều gia đình ở Tân Phượng.

Ông Tiên cho biết thêm: “Dưới sự hỗ trợ của Nhà nước, nhiều nguồn vốn vay đã được phân bổ về xã, tuy nhiên nhiều hộ sử dụng chưa hiệu quả, chưa phát huy tốt nguồn vốn vay. Bên cạnh đó, một số người dân còn có tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự giúp đỡ của Nhà nước.

Điều này được thể hiện rõ qua việc một số mô hình khi thực hiện thí điểm được sự hỗ trợ thì bà con rất nhiệt tình tham gia. Dù các mô hình này đạt kết quả rất tốt, phù hợp với khí hậu, đất đai ở địa phương, tuy nhiên khi không còn hỗ trợ nhiều người lại không tiếp tục duy trì”.

Để Tân Phượng thoát nghèo, chính quyền địa phương cần tiếp tục tăng cường phối hợp với Trạm Khuyến nông huyện, các đoàn thể để mở các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật; xây dựng các mô hình điểm về trồng trọt cũng như chăn nuôi để giúp cho người dân thấy được hiệu quả, lợi ích kinh tế, từ đó chủ động áp dụng đưa vào sản xuất; đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân làm chuồng trại, tích trữ rơm rạ, thức ăn, chủ động phòng chống dịch bệnh để bảo vệ và phát triển đàn trâu một cách bền vững.

Bên cạnh việc lựa chọn các giống lúa lai, lúa thuần chất lượng cao đưa vào thâm canh trên diện tích 54ha lúa nước, xã cũng cần phối hợp với các công ty giống tìm ra các giống ngô, đậu tương, lạc có năng suất, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của địa phương để phát huy hiệu quả kinh tế trên những diện tích đồi núi dốc, đất bạc màu.

Song song với những giải pháp trên, Tân Phượng cần có những giải pháp dài hơi để nâng cao dân trí, trình độ nhận thức cho người dân như: vận động bà con cho con em đi học, thường xuyên mở các lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật, nâng cao năng lực cho các cán bộ xã, trưởng thôn, trưởng bản, tiến tới xây dựng nguồn cán bộ kế cận cho địa phương. 

P.V