Hấp dẫn, lạ miệng, rẻ tiền

Theo chân một nhóm học sinh đến một trường tiểu học trong thành phố Yên Bái, dễ nhận thấy rất nhiều em có thói quen ăn quà vặt và mua các đồ chơi ở các hàng quán nơi cổng trường. Món quà mà các em ưa dùng và thường gọi là chả xiên, thịt bò chua cay, bỏng ngô cay hương dâu, vitamin C hình ngôi sao, thịt hổ, trứng khủng long, thạch đủ sắc màu...

Các món quà này được bày bán công khai, giá cả vô cùng hấp dẫn, chỉ cần có 1.000 đồng trở lên là đã có một món yêu thích. Khi đặt câu hỏi tại sao thích ăn những món quà này, hầu hết các em đều trả lời quà ngon mà lại rẻ. Sau khi ăn xong vẫn có đồ chơi để chơi vì các món quà này đều được sản xuất và bán cùng những đồ chơi kèm theo. Kiểm chứng những điều các em nói, chúng tôi vào một hàng quán nhỏ trước cổng trường. Chị bán hàng cho biết: “Món quà mà bọn trẻ hay ăn là thịt gà cay, có cháu ăn nhiều thấy ngon nên hầu như ngày nào cũng hỏi mua”.

Khi hỏi về xuất xứ các món ăn này, chị lắc đầu: “Mình không rõ hàng sản xuất ở đâu nhưng thấy rẻ và phù hợp với túi tiền của học sinh thì mua về bán thôi. Còn chất lượng chắc người ta nhập khẩu là phải được phép lưu thông chứ. Mình bán hàng ở đây hơn 10 năm, có ai hỏi về an toàn thực phẩm đâu. Chắc chắn là không vấn đề gì”.

Không riêng gì quà vặt, các loại đồ chơi bán ở các hàng quán này cũng rất phong phú, chỉ cần bỏ ra từ 5.000 - 10.000 đồng là có thể sở hữu một bộ xếp hình nho nhỏ với đa dạng hình dáng, kiểu cách, màu sắc. Những con rô-bốt, khủng long, siêu nhân đến những bộ chiến binh mặc áo giáp, tay cầm dao kiếm được nhiều học sinh nam lựa chọn.

Đặc biệt, gần đây, ở các cổng trường còn xuất hiện thêm một loại “bom” nước có nhiều hình dáng và màu sắc bắt mắt. Chỉ cần ném “bom” này xuống mặt đất hoặc dẫm mạnh là “bom” sẽ phát nổ. Sau khi nổ, “bom” có mùi thum thủm bốc lên. Quan sát ở một trường tiểu học, những bé trai năm nay mới bước vào lớp 1 đã biết sử dụng và chọn lựa thành thạo loại “bom” này.

Tại các cổng trường trung học cơ sở hay trung học phổ thông, các hàng quán được mở rộng với quy mô lớn hơn bao gồm cả đồ ăn, đồ uống và các loại đồ chơi thông minh. Những món quà hay đồ chơi cũng đều có đặc điểm chung là không rõ nguồn gốc, giá cả có thể lên tới hàng trăm nghìn đồng. Nhiều loại đồ chơi được học sinh ở lứa tuổi này ưa chuộng là các loại súng bắn nước cỡ lớn. Vào các dịp lễ, tết, những hàng quán này không đủ hàng để bán.

Tiềm ẩn mối nguy hiểm đến sức khỏe

Thực tế cho thấy, tình trạng mất vệ sinh an toàn thực phẩm có chiều hướng gia tăng mặc dù các ngành chức năng, các nhà sản xuất rất quan tâm đến vấn đề này. Tại các chợ, nhà hàng, quán ăn, hầu hết các ngành chức năng đều đã vào cuộc và nghiêm khắc xử lý nếu như vi phạm chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm. Tuy nhiên, các quán bán hàng ở nhiều cổng trường học vẫn ngang nhiên bán những sản phẩm mà người tiêu dùng không hiểu được nhãn mác viết gì, thông tin gì, thành phần và thời hạn sử dụng như thế nào…

Chị Vân Anh có con là học sinh ở một trường trung học cơ sở cho biết, nhiều lần chị thấy con ăn quà ở cổng trường rất ngon lành. Chị quan tâm kiểm tra xem nhãn mác ra sao nhưng không biết đọc vì hầu hết là chữ Trung Quốc. Quà có mùi thơm, ngậy, vị mặn, ngọt, cay hấp dẫn, hình thức trông như miếng thịt bò khô, dai, giòn. Đặc biệt, tùy theo màu sắc, loại quà này có mùi vị khác nhau như vị bò, gà... Chị cũng mong con không ăn loại quà này nhưng không cản được vì bạn nào của con cũng ăn và chưa đứa nào bị làm sao nên đành chấp nhận.

Còn chị Lý thực sự lo lắng khi con thường xuyên dùng các đồ chơi bán ở cổng trường. Khắp nhà, xung quanh bàn học, chỗ nào cũng thấy con bày siêu nhân, khủng long, rô-bốt...

Nếu đúng như lời của chị bán hàng đã nói thì rõ ràng, việc quản lý các nguồn hàng này còn bị buông lỏng. Như thế, các loại quà và đồ chơi không rõ nguồn gốc sẽ tiếp tục là mối nguy hại tiềm ẩn, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của học sinh và trở thành nỗi lo của nhiều phụ huynh, nhiều gia đình.

Những túi “bom” khi nổ có mùi rất khó chịu.

Cần có giải pháp quản lý

Rõ ràng là không có bậc cha mẹ nào muốn con mình ăn quà và sử dụng đồ chơi ở các cổng trường. Hạn chế thấp nhất tình trạng học sinh sử dụng các sản phẩm không rõ nguồn gốc, trước tiên phải bắt đầu từ mỗi gia đình trong việc hướng dẫn con trẻ ý thức cảnh giác với các sản phẩm không có nhãn mác và nguồn gốc rõ ràng. Đặc biệt, các phụ huynh cũng phải quản lý chặt chẽ việc chi tiêu tiền của con em mình.

Đồng thời, các nhà trường nên phối hợp với phụ huynh và chính quyền cơ sở có hình thức tuyên truyền học sinh, chủ các hàng quán nơi cổng trường học cam kết không mua và không bán những loại hàng này. Bên cạnh đó, các ngành chức năng, đặc biệt là lực lượng quản lý thị trường sớm vào cuộc để tình trạng hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc được giải quyết triệt để.

Làm được như vậy mới mong giúp các em học sinh tránh được những hậu họa lâu dài về sức khỏe và nòi giống bởi xét cho cùng, các em cũng chỉ là nạn nhân của sự thiếu hiểu biết và chưa được quan tâm đúng mức.

 T.T