"Tôi là hộ nghèo đã 5-6 năm nay rồi. Năm nay, xã quan tâm vẫn đưa gia đình tôi vào diện hộ nghèo nhưng nhà cửa hiện nay đã ổn định, đời sống cũng khá hơn. Mặc dù tuổi cao song tôi vẫn cố gắng lao động sản xuất và quyết tâm xin ra khỏi diện hộ nghèo để dành nguồn lực đầu tư cho những hộ khác khó khăn hơn", bà Ngô Thị Chân, ở thôn Thanh Niên 1, xã Minh Bảo bày tỏ.

Trong câu chuyện với bà Chân, được biết, thuộc diện nghèo gần 6 năm nay bởi gia đình bà tuy đông con nhưng ai cũng có gia đình riêng, đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn. Bản thân bà năm nay đã 76 tuổi lại phải chăm sóc cô con gái bệnh tật thuộc diện hưởng trợ cấp xã hội. Năm trước, gia đình được thành phố và cộng đồng hỗ trợ, cộng thêm số tiền bán đồi cây, bà đã xây được ngôi nhà có diện tích sử dụng gần 60m² với tổng kinh phí trên 70 triệu đồng.

Có an cư mới lạc nghiệp, sang năm 2013 này, bà Chân đã yên tâm vươn lên phát triển kinh tế gia đình. Với 2 sào ruộng gieo cấy lúa, mỗi năm thu 6 tạ thóc và 1 sào trồng rau màu phục vụ chăn nuôi mỗi năm 2 lứa lợn sạch đủ trang trải cuộc sống, bà đã xin thoát nghèo để dành sự hỗ trợ cho những hộ còn khó khăn hơn.

Ông Bùi Anh Toàn - Chủ tịch UBND xã Minh Bảo cho biết: "Thời gian qua, xã Minh Bảo đã tranh thủ các nguồn lực và phối hợp với các ngành, các cấp tạo điều kiện cho người dân, nhất là hộ nghèo, hộ chính sách có khó khăn tiếp cận với các nguồn vốn vay, tham gia học nghề ngắn hạn và các chính sách ưu đãi khác của Nhà nước và địa phương để phát triển kinh tế gia đình gắn với tạo việc làm. Đến nay, số hộ nghèo của Minh Bảo đã giảm còn 34 hộ, chiếm 3,56%; hộ cận nghèo còn 16 hộ, bằng 1,67%".

Gia đình bà  Bùi Thị Thoa ở tổ 20, phường Nguyễn Phúc cũng có hoàn cảnh tương tự. Bà có một con trai đã lập gia đình nhưng cũng phải đi làm ăn xa. Mấy năm trước, đời sống gia đình gặp không ít khó khăn, được xếp vào diện hộ nghèo của phường. Những năm gần đây, thực hiện chương trình giảm nghèo của địa phương, gia đình bà đã nhận được sự hỗ trợ, sẻ chia của cấp ủy, chính quyền và các ban, ngành, đoàn thể giúp đỡ phát triển kinh tế, nâng cao đời sống.

Trong năm 2013, thông qua Hội Phụ nữ phường, bà được vay vốn giảm nghèo của Ngân hàng Chính sách xã hội và phường Nguyễn Phúc cũng trích Quỹ "Ngày vì người nghèo" hỗ trợ bà 1 triệu đồng để đầu tư phát triển sản xuất.

Từ số vốn này, bà đầu tư nuôi gà chọi. Ngoài ra, bà còn tranh thủ buôn bán hàng rong để kiềm thêm thu nhập phòng lúc đau yếu. Năm 2013, được thành phố và phường hỗ trợ trên 17 triệu đồng, cùng với nguồn trợ của cộng đồng và anh em trong gia đình, gia đình bà đã xây được ngôi nhà mới khang trang với diện tích sử dụng trên 70 m², kinh phí gần 150 triệu đồng. Giờ đây, mặc dù đời sống vẫn còn không ít khó khăn nhưng bà Thoa vẫn là 1 trong số 18 hộ của phường Nguyễn Phúc quyết tâm thoát nghèo, góp phần để phường còn 1,27% hộ nghèo.

Qua rà soát, đánh giá, phân loại hộ nghèo ở thành phố cho thấy, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến nghèo đói là do thiếu đất, thiếu vốn, thiếu kiến thức làm ăn, do ốm đau, tai nạn rủi ro... Do vậy, hỗ trợ người nghèo phát triển kinh tế được xác định là hoạt động mũi nhọn giúp họ thoát nghèo bền vững, vay vốn tín dụng dành cho hộ nghèo được ưu tiên thực hiện. Đến nay, phần lớn hộ nghèo có nhu cầu đều được vay vốn ưu đãi để sản xuất, kinh doanh.

Trong năm, thành phố đã đầu tư trên 4 tỷ đồng hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất chất lượng cao, hỗ trợ trên 700 triệu đồng xây dựng 64 mô hình chăn nuôi quy mô lớn; tổ chức 20 lớp đào tạo nghề cho 571 lao động nông thôn, trên 2.700 lao động được giải quyết việc làm và tự tạo việc làm, đạt 108% kế hoạch năm. Đã có 152 hộ nghèo và hộ chính sách khởi công và  hoàn thành xây dựng nhà ở theo kế hoạch, 4.811 lượt hộ nghèo được hỗ trợ tiền điện với kinh phí gần 433 triệu đồng, đề nghị miễn giảm học phí cho 584 học sinh, sinh viên với kinh phí gần 542 triệu đồng.

Bên cạnh thực hiện các chính sách chung, hoạt động vì người nghèo hướng mạnh về cơ sở, hướng tới những đối tượng cụ thể. Các tổ chức đoàn thể như: phụ nữ, cựu chiến binh, nông dân… luôn tạo điều kiện thuận lợi cho người nghèo tiếp cận các nguồn vốn, chính sách tín dụng ưu đãi gắn với hướng dẫn cách làm ăn có hiệu quả và chuyển giao khoa học kỹ thuật.

Đại diện Hội Cựu chiến binh tỉnh tặng quà cho gia đình cựu chiến binh nghèo.

Nhờ thực hiện đồng bộ các chính sách an sinh xã hội đến nay, thành phố Yên Bái còn 941 hộ nghèo, chiếm 3,39%; hộ cận nghèo còn 293 hộ, bằng 1,05%. Trong đó có một số hộ nghèo mới phát sinh chủ yếu do gia đình có người ốm đau, bệnh tật, thiếu lao động dẫn đến suy giảm kinh tế. Khối phường có tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo thấp hơn so với khối xã. Phường Đồng Tâm tỷ lệ hộ nghèo thấp nhất thành phố với 0,94%, xã Giới Phiên cao nhất với 11,25%...

Năm 2013, thành phố Yên Bái đã hoàn thành sớm các chỉ tiêu an sinh xã hội. Trong đó, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo giảm hơn so với mục tiêu phấn đấu. Quy trình bình xét hộ nghèo và cận nghèo đảm bảo chặt chẽ, đúng quy định.

Bà Trần Thị Phương - Trưởng phòng Lao động, Thương binh và Xã hội, Phó Ban chỉ đạo giảm nghèo thành phố cho biết: "Năm 2013 là năm thứ 3 thành phố thực hiện Đề án giảm nghèo bền vững giai đoạn 2011- 2015. Công tác giảm nghèo được quán triệt, triển khai ngay từ đầu năm và đã nhận được sự vào cuộc tích cực của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối hợp chặt chẽ của các ngành, đoàn thể các cấp. Bằng nhiều giải pháp đồng bộ, đặc biệt là sự đồng thuận của nhân dân, thành phố đã tích cực tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các hộ nghèo; huy động sự vào cuộc của cộng đồng, xã hội chăm lo về nhà ở và mức sống cho hộ nghèo, tạo điều kiện cho hộ nghèo tiếp cận nguồn vốn và được đào tạo nghề để họ tự tin và vươn lên thoát nghèo bền vững".

Để thực hiện mục tiêu Chương trình giảm nghèo giai đoạn 2011-2015, phấn đấu trong năm 2014 sẽ giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống còn 2,9%, thành phố tiếp tục đẩy mạnh các chính sách ưu đãi hộ nghèo gắn với các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, đổi mới và đẩy mạnh tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Nhà nước liên quan đến người nghèo, biểu dương các tấm gương nỗ lực trong lao động, sản xuất, vượt khó, vươn lên thoát nghèo, xóa bỏ tư tưởng trông chờ, ỷ lại của các hộ nghèo trên địa bàn nhằm thực hiện giảm nghèo bền vững.

Minh Chín - Thanh Nghị