Trong 186 trường hợp nhiễm HIV có trên 80% trường hợp lây nhiễm qua đường máu do tiêm chích ma túy và quan hệ tình dục không an toàn. Trấn Yên cũng là địa phương đứng thứ 3 có số người nhiễm “H” cao trong tỉnh. Hiện, cả 22 xã, thị trấn đã có người nhiễm HIV. Tỷ lệ nhiễm bệnh giờ không chỉ tập trung ở nhóm có nguy cơ cao mà còn lây truyền sang nhóm dễ bị tổn thương, đó là phụ nữ và trẻ em.

Cách đây 5 - 6 năm, HIV/AIDS đã cướp đi sinh mạng của nhiều người với tuổi đời còn rất trẻ ở các địa phương mà cơn bão AIDS đã đi qua như: Minh Quân, Lương Thịnh, Y Can, Quy Mông và thị trấn Cổ Phúc khiến nhiều gia đình mất đi trụ cột, con mất cha, vợ mất chồng. Dường như nỗi ám ảnh về căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS giờ chưa hẳn đã nguôi ngoai ở những vùng quê nghèo. Năm 2013, ở Trấn Yên phát hiện mới 7 trường hợp nhiễm HIV/AIDS với tuổi đời từ 18 - 45.

Trước thực trạng đó, huyện Trấn Yên đã phối hợp với các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, đơn vị và các địa phương tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức của người dân tích cực tham gia phòng chống HIV/AIDS. Đặc biệt, để đảm bảo công tác truyền thông đạt hiệu quả, Trung tâm Y tế huyện đã bố trí 1 cán bộ phụ trách hoạt động phòng chống HIV/AIDS, ở mỗi xã, thị trấn có 1 cán bộ phòng chống HIV/AIDS và nhóm nhân viên tiếp cận cộng đồng.

Ngoài ra, Trung tâm còn tập trung các hoạt động truyền thông thay đổi hành vi phòng chống HIV/AIDS trong nhà trường, phù hợp với từng lứa tuổi. Truyền thông được đa dạng hóa thông qua lồng ghép với các chương trình chăm sóc sức khoẻ, các hoạt động thể thao, văn hoá, văn nghệ tại cộng đồng.

Các buổi tập huấn, các buổi nói chuyện, truyền thông trực tiếp về phòng, chống HIV/AIDS như nói chuyện, tọa đàm, thảo luận nhóm, thăm và tư vấn hộ gia đình, tổ chức các hoạt động… có sự tham gia của của các đồng chí lãnh đạo, các vị chức sắc ở cộng đồng, người nhiễm HIV/AIDS và gia đình. Bên cạnh đó, Trấn Yên còn duy trì và nhân rộng các mô hình câu lạc bộ (CLB) phòng chống HIV/AIDS của những người nhiễm “H” để phát huy vai trò nòng cốt trong công tác truyền thông tại cộng đồng.

Những năm gần đây, huyện Trấn Yên đã tăng cường phối hợp với các ngành, các cấp đẩy mạnh hoạt động truyền thông, đồng thời xây dựng và duy trì hoạt động 6 mô hình CLB phòng chống HIV/AIDS và CLB dành cho những người nhiễm “H” trên địa bàn với trên 112 thành viên như: CLB Bạn và tôi (xã Minh Quân), CLB Đoàn Kết (xã Lương Thịnh), CLB Bạn giúp bạn (xã Y Can), CLB Khát Vọng (xã Hồng Ca)...

Hoạt động của các CLB đã góp phần tích cực vào công tác tuyên truyền trong cộng đồng, làm đổi thay nhận thức cũng như hành vi của mọi người trong xã hội về căn bệnh này, giúp họ không bị phân biệt, kỳ thị đối xử, sống hòa nhập cộng đồng.

Chị Ngô Thị Liên - Chủ nhiệm nhóm Hoa Hướng Dương chia sẻ: “Các thành viên trong nhóm đã tích cực truyền thông về các biện pháp phòng tránh lây nhiễm, thông qua các buổi họp giao ban của các ngành, đoàn thể. Bên cạnh đó, nhóm còn tới các hộ có người nhiễm “H” tư vấn cho họ kiến thức, động viên họ đi khám bệnh thường xuyên để được điều trị ARV. Từ đó, sống hòa nhập và có trách nhiệm với cộng đồng”.

Bằng nhiều hình thức truyền thông và các biện pháp can thiệp giảm tác hại về lây nhiễm HIV/AIDS, trong năm 2013, Trấn Yên đã có trên 5.400 lượt người được tham gia, gần 300 trường hợp được tư vấn xét nghiệm, trên 150 lượt phụ nữ mang thai được tuyên truyền phòng chống lây truyền HIV từ mẹ sang con, tổ chức cấp phát trên 3.600 bao cao su miễn phí, trên 9.300 bơm kim tiêm, đã thu gom trên 6.200 bơm kim tiêm bẩn, quản lý và điều trị ARV cho 70 trường hợp.

Qua truyền thông, kiến thức của người dân về phòng chống HIV/AIDS trên địa bàn được nâng lên, góp phần hạn chế đến mức thấp nhất nguy cơ lây nhiễm HIV trong cộng đồng. Đồng thời, kỹ năng của cán bộ chuyên trách ở 22 xã, thị trấn được nâng lên.

Bên cạnh kết quả đạt được vẫn còn những khó khăn cần tháo gỡ trong phòng chống HIV/AIDS. Do đó, trong thời gian tới, huyện Trấn Yên sẽ tăng cường công tác truyền thông tại cộng đồng, tập trung vào nhóm có nguy cơ cao, nhóm phụ nữ dễ bị tổn thương, phòng chống lây nhiễm HIV/AIDS từ mẹ sang con. Cùng với đó, nâng cao tinh thần trách nhiệm của các cấp chính quyền, ngành đoàn thể và người dân về công tác phòng chống HIV/AIDS trên địa bàn, giảm thiểu tình trạng lây nhiễm ra cộng đồng.

Bích Lân