Có thể nói, chính sách, pháp luật nói chung và những quy định đối với  người lao động nói riêng ngày càng đồng bộ và hoàn thiện, tuy nhiên, quá trình phổ biến chính sách pháp luật cũng như việc thi hành còn nhiều khó khăn, hạn chế, gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, đặc biệt là lao động nữ - đối tượng được xem là chân yếu, tay mềm, phải đảm nhiệm thiên chức làm mẹ.

Để làm rõ hơn về chính sách lao động đối với phụ nữ, Báo Yên Bái xin chuyển đến bạn đọc những nội dung cơ bản của Bộ luật Lao động và Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) hiện hành.

Như chúng ta đã biết, đảm bảo quyền lợi cho lao động nữ, tiến tới bình đẳng trong quan hệ lao động đối với nam giới là một vấn đề được quy định trong rất nhiều văn bản quy phạm pháp luật ở nước ta. Chế độ lao động đối với lao động nữ cũng được ban hành với những đặc thù riêng, phù hợp với giới tính; ngoài những quy định đối với chế độ làm việc thì chế độ thai sản của chị em cũng được đặc biệt quan tâm.

Bộ luật Lao động có hiệu lực thi hành từ ngày 1/5/2013 có một chương quy định riêng đối với lao động nữ, với nhiều nội dung thay đổi so với trước, theo hướng đảm bảo tốt hơn về bình đẳng giới, về quyền lợi cho lao động nữ; quy định chi tiết để thống nhất thực hiện như: Chính sách của Nhà nước đối với lao động nữ; nghĩa vụ của chủ sử dụng lao động; bảo vệ thai sản đối với lao động nữ; quyền đơn phương chấm dứt, tạm hoãn hợp đồng đối với lao động nữ mang thai; đảm bảo việc làm cho lao động nữ; nghỉ thai sản; trợ cấp khi nghỉ để chăm sóc con ốm; khám thai, thực hiện các biện pháp tránh thai; công việc không được sử dụng đối với lao động nữ; đặc biệt là chế độ lao động khi sinh con đối với lao động nữ đã được thay đổi thời gian (từ 4 tháng lên 6 tháng, trước và sau khi sinh), đây được xem là tín hiệu rất vui đối chị em…

Cùng với Luật Lao động đã có hiệu lực thi hành, Luật Bảo hiểm xã hội đã được thông qua năm 2006, được thực hiện từ năm 2007 có 11 điều (từ Điều 27 đến Điều 37) quy định cụ thể các nội dung về chế độ thai sản đối lao động nữ. Cụ thể là, về đối tượng: Tất cả những người tham gia BHXH bắt buộc đều được hưởng chế độ thai sản.

Điều kiện hưởng thụ là: Lao động nữ trong thời gian mang thai; lao động nữ sinh con hoặc người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 4 tháng tuổi mà có đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên, trong 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận con nuôi; người lao động đặt vòng tránh thai hoặc áp dụng các biện pháp triệt sản; về thời gian được hưởng thì tùy theo các chế độ mà áp dụng, ví dụ như: Trong thời gian mang thai, nữ lao động được nghỉ 5 lần, mỗi lần 1 ngày; khi sảy thai, nạo hút thai thì tùy theo thời gian đóng BHXH và mức độ của thai để tính thời gian được nghỉ (từ 10 ngày đến 50 ngày); thời gian lao động nữ sinh con, từ ngày 1/5/2013 trở đi, chị em được nghỉ 6 tháng trước và sau khi sinh.

Sau khi sinh, người con bị chết thì người lao động được nghỉ thêm. Người lao động (cả nam và nữ) khi nhận con nuôi dưới 4 tháng tuổi thì được nghỉ đến khi con đủ 4 tháng tuổi. Khi đặt vòng tráng thai, người lao động được nghỉ 7 ngày; thực hiện biện pháp triệt sản thì được nghỉ 15 ngày.

Trong quá trình nghỉ thai sản, người lao động được hưởng 100% tiền lương như trong khi đang làm việc. Khi đã hết thời gian nghỉ sinh con, người lao động có nhu cầu thì được đi làm sớm hơn so với quy định; nếu sau khi nghỉ thai sản mà lao động nữ thấy sức khỏe còn yếu thì theo quy định lao động nữ sẽ được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức với thời gian từ 5 đến 10 ngày, tùy theo tình trạng sức khỏe…

Nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp đối với người lao động cũng như các chính sách về BHXH của nhà nước được thực hiện một cách đầy đủ, chủ sử dụng lao động, tổ chức công đoàn, cán bộ trực tiếp theo dõi BHXH, bảo hiểm y tế và người lao động cần phối hợp tốt với cơ quan BHXH, tìm hiểu những văn bản quy phạm hiện hành có liên quan… từ đó áp dụng, thực hiện cho mình và cơ quan, đơn vị mình. Tất cả vì mục tiêu an sinh xã hội, vì người lao động.

Mai Hiên