Những ngày đầu tháng 8, chúng tôi đã cùng với điều tra viên phường Pú Trạng và giám sát viên đến điều tra, thu thập thông tin thực trạng kinh tế, xã hội các dân tộc thiểu số trên địa bàn thị xã. Do là lần đầu tiên điều tra, nên điều tra viên đã không tránh khỏi những khó khăn, bỡ ngỡ.

Tuy nhiên, được sự hướng dẫn tận tình của giám sát viên là cán bộ Chi cục Thống kê thị xã Nghĩa Lộ cùng sự hợp tác từ phía các gia đình đến điều tra nên kết quả điều tra bước đầu đã thành công tốt đẹp. Chẳng hạn, khi đến điều tra tại hộ bà Cầm Thị Điều, được cán bộ hỏi: nhà có mấy nhân khẩu, trình độ học vấn, có thẻ bảo hiểm y tế hay không, sinh đẻ mấy con, có dùng các biện pháp kế hoạch gì không...? Bà Điều không ngại ngần cung cấp.

Đợt điều tra này, phường Pú Trạng có 2 địa bàn tại 3 tổ với 80 hộ là đối tượng điều tra. Đến ngày 2/8/2015, cán bộ điều tra phường đã tiến hành điều tra được hơn 10 hộ. Cơ bản các hộ đến điều tra đều hợp tác, cung cấp thông tin nhanh, chính xác và có tinh thần thái độ hợp tác tốt.

Ông Nguyễn Văn Mạnh - Điều tra viên là cán bộ thống kê của phường chia sẻ: "Trước đợt điều tra này, tôi được tham gia lớp tập huấn, hướng dẫn các quy trình hỏi, ghi phiếu điều tra. Đồng thời, trong quá trình điều tra, tôi được sự hướng dẫn tận tình của giám sát viên, sự phối hợp từ phía các gia đình đến điều tra, nên bước đầu cơ bản việc điều tra khá thuận lợi và chưa ghi nhận sai xót gì".

Đợt điều tra này thị xã Nghĩa Lộ có 16 địa bàn, tại 7/7 xã, phường, với 640 hộ điều tra. Bắt đầu từ 7 giờ sáng ngày 1/8/2015, cùng với các địa phương khác trên địa bàn tỉnh Yên Bái 7/7 xã phường của thị xã Nghĩa Lộ đã đồng loạt ra quân tổ chức điều tra 640 hộ tại 16 địa bàn. Trong đó, điều tra theo biểu mẫu gồm: nhân khẩu thực tế thường trú và các trường hợp chết của hộ dân tộc thiểu số; điều kiện kinh tế, xã hội và nhà ở của hộ dân tộc thiểu số; tình hình kinh tế, an sinh xã hội, văn hóa, y tế, giáo dục và có 8 hộ điều tra thêm mẫu về thu nhập. Tuy nhiên, do thị xã có 44,5% là dân tộc Thái sinh sống, nên trong đợt điều tra này, thị xã Nghĩa Lộ chủ yếu điều tra thực trạng kinh tế, xã hội của dân tộc Thái.

Riêng 2 địa bàn của xã Nghĩa Phúc thì có một địa bàn là thôn Ả Hạ tiến hành điều tra thực trạng kinh tế, xã hội của dân tộc Mường.

Là người tham gia giám sát triển khai điều tra, bà Nguyễn Thùy Linh - Chi cục Thống kê thị xã Nghĩa Lộ cho biết: Do là cuộc điều tra được tổ chức lần đầu tiên nên trước đó, để cuộc điều tra diễn ra thành công, đúng quy trình Chi cục Thống kê thị xã Nghĩa Lộ đã tổ chức lớp tập huấn điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế, xã hội của 53 dân tộc thiếu số năm 2015 cho 15 cán bộ thống kê 7/7 xã, phường và cán bộ Chi cục Thống kê thị xã.

Qua lớp tập huấn, đã giúp các điều tra viên, cán bộ giám sát viên và tổ trưởng được tìm hiểu về mục đích, yêu cầu của cuộc điều tra; vai trò và nhiệm vụ của điều tra viên; những quy định về nghiệp vụ điều tra; một số quy định về phỏng vấn và hoàn thành phiếu điều tra; hướng dẫn cách hỏi và ghi phiếu điều tra; công tác giám sát điều tra, nhiệm vụ của giám sát viên và tổ trưởng... Từ đó, giúp các điều tra viên thực hiện có hiệu quả đợt điều tra này.

Qua đó, giúp biên soạn các chỉ tiêu thống kê thuộc Hệ thống Chỉ tiêu thống kê quốc gia và Hệ thống Chỉ tiêu thống kê về công tác dân tộc, phục vụ xây dựng và hoạch định chính sách phát triển kinh tế, xã hội cho các vùng dân tộc thiểu số. Đồng thời, làm cơ sở hình thành hệ thống thông tin, dữ liệu thống kê về dân tộc thiểu số tại Việt Nam.          

Thùy Hương (Đài TT - TH Nghĩa Lộ)