Văn Chấn là huyện có 31 xã, thị trấn, trong đó 14 xã và 28 thôn bản đặc biệt khó khăn. Theo khảo sát, hàng năm huyện có khoảng 5.000 lao động thiếu việc làm, chủ yếu nằm trong khu vực sản xuất nông nghiệp ở các xã vùng cánh đồng Mường Lò, các  xã vùng cao, vùng thượng huyện. Nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ đói nghèo cao của huyện được xác định là do người dân thiếu tư liệu sản xuất (vốn, đất, phương tiện sản xuất) chiếm trên 70%; không có việc làm, đông người ăn theo 12% và một số nguyên nhân khác như: lười lao động, ốm đau, tàn tật, neo đơn và mắc tệ nạn xã hội.

Để thực hiện chương trình mục tiêu giảm nghèo, ban chỉ đạo giảm nghèo từ huyện đến các xã, thị trấn được thành lập, nhằm triển khai các chính sách hỗ trợ người nghèo, giúp người nghèo được tiếp cận các chương trình, dự án liên quan đến giảm nghèo. Đẩy mạnh tuyên truyền cho người nghèo về các chính sách giảm nghèo, quyền lợi của người nghèo, để người nghèo nâng cao nhận thức về kỹ năng trong sản xuất tự vươn lên thoát nghèo. Năm 2014, toàn huyện có 7.632 người nghèo được cấp thẻ bảo hiểm y tế; năm 2015 giảm xuống còn 4.466 người thuộc hộ nghèo, con mồ côi.

Ngoài ra, các chính sách miễn giảm học phí cho các bậc học từ mầm non đến trung học cơ sở từ 6.000 đến trên 7.000 học sinh mỗi năm; gần 1.000 học sinh thuộc diện hộ nghèo, dân tộc thiểu số tham gia học nghề, được hỗ trợ kinh phí và được vay vốn ưu đãi để phát triển kinh tế sau học nghề. Để giúp hộ nghèo phát triển kinh tế, nhiều chính sách hỗ trợ về sản xuất nông, lâm nghiệp và chăn nuôi được đặc biệt quan tâm như: hỗ trợ 100% kinh phí mua giống lúa, ngô, trị giá gần 2 tỷ đồng/năm.

Hộ nghèo còn được hỗ trợ kinh phí mua nilon che mạ, làm cây rơm dự trữ thức ăn chăn nuôi gia súc vào mùa rét; đẩy mạnh chăn nuôi gia cầm với quy mô 100 con/lứa; nuôi lợn, trâu, bò quy mô 5 con trở lên và chăn nuôi thủy sản. Ngân hàng Chính sách xã hội huyện còn tạo điều kiện cho gần 4.000 hộ vay vốn ưu đãi với số tiền gần 100 tỷ đồng để phát triển sản xuất, kinh doanh. Nhiều mô hình giảm nghèo bền vững đã phát huy hiệu quả như nuôi lợn nái sinh sản ở các xã: Phù Nham, Nậm Búng, Chấn Thịnh, Sơn Thịnh… Vào dịp tết Nguyên đán và đói giáp hạt (tháng 4, tháng 5), gần 2.000 lượt hộ nghèo còn được cấp gạo hỗ trợ cứu đói.

Để thúc đẩy các xã nghèo phát triển, các chương trình, dự án được Chính phủ đặc biệt quan tâm đầu tư như Chương trình 134, 135, 167, trong đó, Dự án Giảm nghèo giai đoạn 2 (2010-2015) được đánh giá hiệu quả cao, thiết thực với các xã nghèo. Dự án này đã triển khai 29 công trình theo hợp phần phát triển kinh tế huyện, trong đó, có 16 công trình giao thông với chiều dài 16,7 km và 11 công trình thủy lợi cung cấp nước tưới cho 473 ha ruộng và 2 công trình cấp nước sinh hoạt với tổng vốn đầu tư trên 44,5 tỷ đồng. Hợp phần phát triển kinh tế xã với 111 công trình đường giao thông, 26 công trình thủy lợi, 18 cầu, cống, 16 công trình nước sạch và 21 công trình nhà sinh hoạt cộng đồng… với kinh phí trên 48,1 tỷ đồng. Dự án còn tổ chức các lớp tập huấn về kỹ năng nghề trồng trọt, chăn nuôi và xây dựng nhiều mô hình điểm về trồng chanh ruột đỏ, nuôi chim bồ câu Pháp, được nhân dân tích cực tham gia.

Nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp giảm nghèo, đến nay, Văn Chấn đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Điển hình là huyện đã giảm từ 30,79% hộ nghèo năm 2013, xuống còn 20% năm 2015 (tương đương với 2.000 hộ thoát nghèo mỗi năm). Một số xã giảm được 7% hộ nghèo/năm như: Nậm Mười, Nghĩa Sơn, An Lương... Công tác giảm nghèo của Văn Chấn tiếp tục được xác định là nhiệm vụ thường xuyên và liên tục của các cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể và nhân dân trong những năm tiếp theo.

Trong đó, trọng tâm là vận động nhân dân tích cực phát triển kinh tế; giúp đỡ người nghèo phát triển sản xuất, hộ nghèo chưa có việc làm; phát huy khả năng của bản thân hộ nghèo và đẩy lùi tư tưởng trông chờ ỷ nại vào nhà nước. Qua đó, giúp người nghèo nâng cao đời sống, tăng thu nhập, góp phần thúc đẩy kinh tế,  xã hội tiếp tục phát triển.

Thạch Phong