Trong những năm qua, phong trào xây dựng gia đình học tập, dòng họ học tập trên địa bàn tỉnh đã có nhiều cách làm hay, đem lại hiệu quả thiết thực cho công tác khuyến học, khuyến tài, góp phần xây dựng xã hội học tập (XHHT). Đặc biệt, từ khi Đề án “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng đến năm 2020” được triển khai đã tiếp thêm sức mạnh cho phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng XHHT ngày càng đi vào chiều sâu và phát huy hiệu quả thiết thực. Sự phát triển ngày càng sâu rộng của phong trào đã đóng góp tích cực vào sự nghiệp giáo dục của địa phương.

Muốn tạo nên một XHHT sâu rộng thì điều quan trọng phải bắt đầu xây dựng từ cơ sở. Xác định được điều này nên Hội Khuyến học (HKH) các cấp trong tỉnh đã có nhiều giải pháp tập trung vào việc khuyến khích và hỗ trợ phong trào toàn dân học tập, học tập thường xuyên, học tập suốt đời.

Trong xây dựng XHHT gia đình, dòng họ, cộng đồng đóng vai trò quyết định, đây là một trong những nhân tố cơ bản hình thành XHHT. Các huyện, thị, thành hội đã triển khai bộ tiêu chí công nhận gia đình, dòng họ, cộng đồng/ thôn, bản, đơn vị học tập.

Ở nhiều địa phương, HKH đã phối hợp với thôn, bản, tổ nhân dân in, phát hành hàng nghìn bản tiêu chí “Gia đình học tập” tới từng gia đình, tổ chức lễ đăng ký gia đình học tập; thôn, bản, tổ nhân dân đăng ký trở thành cộng đồng/ thôn/ bản/ tổ nhân dân học tập; việc tổ chức bình xét xếp loại tại thôn, bản, tổ nhân dân đã được kết hợp cùng với xếp loại gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa và công bố kết quả vào Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân 18/11 hàng năm.

Đến nay, toàn tỉnh có gần 49.000 gia đình học tập, 145 dòng họ học tập, 714 cộng đồng/ thôn học tập, 214 đơn vị học tập, 1 cộng đồng học tập cấp xã. Kết quả này, tăng so với cùng kỳ năm trước. Một số đơn vị làm tốt, tiêu biểu là thành phố Yên Bái, huyện Trấn Yên, huyện Văn Yên.

Năm 2016 là năm triển khai đại trà các mô hình học tập, toàn tỉnh có 15 xã, phường, thị trấn đăng ký “Cộng đồng học tập” cấp xã. Kết quả đó cho thấy, cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân các xã đăng ký đã nhận thức đúng đắn về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về xây dựng XHHT. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến, quán triệt sâu rộng các tiêu chí, trách nhiệm của các cấp, các ngành, người dân về xây dựng Cộng đồng học tập cấp xã để cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân chủ động và tự giác tham gia.

Công tác tổ chức Hội được củng cố, các chi hội khuyến học đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động thu hút hội viên. Phong trào xây dựng gia đình, dòng họ học tập, thôn, cơ quan, đơn vị học tập được phát triển, có chất lượng, phương châm học tập để phát triển kinh tế hộ gia đình, học để góp phần tổ chức sản xuất phù hợp với lợi thế của địa phương, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh thương mại, dịch vụ theo hướng sản xuất hàng hóa, có hiệu quả kinh tế cao...

Công tác kiểm tra, đánh giá, công nhận được tổ chức chặt chẽ, có sự vào cuộc của các ban, ngành, đoàn thể cấp huyện.

Kết thúc năm 2016, sau một thời gian chỉ đạo, xã Việt Thành (Trấn Yên) là xã đầu tiên trong năm được UBND huyện Trấn Yên công nhận “Cộng đồng học tập” cấp xã (xếp loại tốt) theo 15 tiêu chí quy định tại Thông tư 44 của Bộ Giáo dục và Đào tạo và được UBND tỉnh tặng bằng khen. Các xã, phường khác như xã Nga Quán (Trấn Yên), xã Tuy Lộc, phường Minh Tân (thành phố Yên Bái) đã đạt được từ 12- 13/15 tiêu chí của “Cộng đồng học tập” cấp xã và dự kiến đạt vào đầu năm 2017.

Bên cạnh đó, một số HKH cấp huyện đã chỉ đạo hội cơ sở làm tốt việc tham mưu với cấp ủy, chính quyền, tích cực xây dựng mô hình khuyến học mới hữu ích với người dân như HKH huyện Trấn Yên, Văn Chấn đã chỉ đạo thành lập được các câu lạc bộ khuyến học phát triển kinh tế, ngành nghề, cây trồng, vật nuôi, dòng họ học tập gắn với việc giữ gìn bản sắc văn hóa...

Điển hình như: Câu lạc bộ học chữ viết, điệu múa người Dao xã Tân Đồng; Câu lạc bộ Khuyến học Phát triển kinh tế, giữ gìn bản sắc văn hóa người Tày - Dao xã Kiên Thành; Câu lạc bộ Khuyến học Phát triển ngành nghề cây trồng, vật nuôi xã Nga Quán, huyện Trấn Yên... Tiếng loa học đêm của Hội Người cao tuổi ở xã Thanh Lương; Câu lạc bộ Thơ của Hội Người cao tuổi xã Sơn A; Câu lạc bộ Dưỡng sinh xã Sơn Thịnh huyện Văn Chấn...

Việc thành lập, ra mắt câu lạc bộ khuyến học của những người cùng sở thích “cần gì học nấy” là một nét mới cần được đánh giá rút kinh nghiệm, nhân rộng cách làm hay trong công tác xây dựng XHHT gắn kết việc học với nhu cầu của đời sống và người dân.

Với sự vào cuộc của toàn xã hội, ý thức học tập suốt đời đã và đang thấm sâu vào từng gia đình, từng dòng họ, từng thôn, bản tạo nên một phong trào, có sức lan tỏa rộng khắp tạo động lực to lớn góp phần vào sự nghiệp giáo dục, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh.

Minh Tư