Yên Bái trong năm 2015 - 2016 đã ghi nhận 18 ca viêm não vi rút (năm 2015 có 2 ca chết do viêm não vi rút, 13 ca dương tính với VNNB); chủ yếu xuất hiện tại các xã vùng cao, vùng sâu, vùng xa của tỉnh, nơi mà tỷ lệ tiêm phòng vắc xin VNNB đạt tỷ lệ rất thấp, đặc biệt là tại 2 huyện nghèo theo Nghị quyết 30a là Trạm Tấu và Mù Cang Chải.

Trước tình hình trên, để chủ động phòng bệnh, giai đoạn 2017 - 2018, Dự án Tiêm chủng mở rộng quốc gia sẽ triển khai tiêm bổ sung vắc-xin VNNB cho trẻ từ 6 - 15 tuổi chưa tiêm hoặc không rõ tiền sử tiêm vắc-xin VNNB ở các huyện có nguy cơ cao. Đối tượng này sẽ được tiêm 3 mũi vắc-xin.

Theo đó, các huyện có nguy cơ cao cần được triển khai tiêm vắc-xin VNNB tại khu vực miền Bắc và miền Trung. Đây là các huyện có ít nhất một trong các tiêu chí (có tỷ lệ tiêm vắc-xin VNNB dưới 80%; có tỷ lệ mắc VNNB lớn hơn hoặc bằng 1/100.000 dân; huyện có ca tử vong do VNNB) liên tục trong 2 năm 2014 - 2015…

Đồng thời, năm 2017, Dự án Tiêm chủng mở rộng quốc gia tiếp tục duy trì tỷ lệ tiêm vắc-xin VNNB trong Chương trình tiêm chủng mở rộng thường xuyên đạt trên 90%. Đối tượng được tiêm là khoảng 3,4 triệu trẻ (1- 2 tuổi)/ năm tại 100% số xã/phường, quận huyện của 63 tỉnh, thành phố.

Đối với tỉnh Yên Bái, Chương trình tiêm chủng mở rộng được triển khai thực hiện đầy đủ và đúng với kế hoạch đề ra. Cụ thể: tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ trẻ dưới 1 tuổi đạt 98,9%, vượt chỉ tiêu kế hoạch giao; tỷ lệ phụ nữ có thai được tiêm UV2+ đạt 92,7%; tiêm vắc-xin viêm gan B sơ sinh đạt 83,5% so với trẻ đẻ ra tại bệnh viện, tăng so với năm 2015 (75,5%); đạt 57,9% so với tổng số trẻ dưới 1 tuổi toàn tỉnh, tăng so với năm 2015 (50,8%).

Triển khai tiêm vắc-xin viêm gan B sơ sinh tại tuyến xã (bắt đầu từ tháng 4/2016) tại huyện Văn Yên đạt 95,1% và Lục Yên đạt 80,2% so với trẻ đẻ ra tại trạm y tế xã và phòng khám đa khoa khu vực; tiêm vắc-xin sởi - Rubella cho đối tượng 16 - 17 tuổi toàn tỉnh đạt tỷ lệ 94,3%.

Đặc biệt, tiêm vắc-xin VNNB cho trẻ từ 1 - 5 tuổi được triển khai thường niên đầy đủ 3 mũi trong các năm 2015 và 2016 đạt tỷ cao. Mới đây, tại Hội nghị Phòng chống dịch khu vực miền Bắc do Bộ Y tế tổ chức ngày 15/2 tại Hà Nội thông tin, năm 2017 - 2018, Dự án tiêm chủng mở rộng quốc gia sẽ tiêm bổ sung vắc-xin VNNB cho trẻ 6 - 15 tuổi tại những vùng nguy cơ cao, việc tiêm miễn phí vắc-xin này cho trẻ 1 - 2 tuổi vẫn như thường lệ.

Đợt tiêm này dự kiến thực hiện tại 28 huyện của 16 tỉnh thành trên cả nước, đối tượng được tiêm trong đợt này là những trẻ chưa tiêm hoặc không rõ tiền sử tiêm, ước tính có khoảng gần 180.000 trẻ em tại các huyện có nguy cơ cao.

Điều đáng mừng, tỉnh Yên Bái không thuộc trong diện tiêm bổ sung. Mặc dù vậy, trong thời gian tới, để chủ động phòng chống, hạn chế tối đa số ca mắc và tử vong do VNNB trên địa bàn, đỉnh cao dịch bệnh là tháng 6 và 7, Sở Y tế đã có văn bản đề nghị Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương xem xét cấp hỗ trợ bổ sung vắc-xin VNNB, bơm kim tiêm, hộp an toàn để tiêm bổ sung 3 mũi vắc-xin cho trẻ 6 - 15 tuổi năm 2017 - 2018 tại 2 huyện nghèo Trạm Tấu và Mù Cang Chải của tỉnh.

Cùng với đó, theo khuyến cáo của Bộ Y tế, biện pháp phòng bệnh tốt nhất là tiêm phòng, ngoài ra cha mẹ không nên để trẻ chơi gần bụi rậm, đi ngủ phải mắc màn. Muỗi truyền viêm não thường đốt vào ban đêm.

Để phòng bệnh, trẻ cần tiêm vắc-xin mũi một lúc một tuổi, mũi 2 sau mũi một 1 - 2 tuần, mũi 3 cách mũi 2 một năm. Nếu chỉ tiêm một mũi thì không có hiệu lực bảo vệ. Tiêm đủ 2 mũi hiệu lực bảo vệ đạt trên 80%, tiêm đủ 3 mũi thì đạt 90 - 95% trong khoảng 3 năm.

Đặc biệt, người dân cần chú ý vệ sinh môi trường, giữ gìn nhà ở sạch sẽ, vệ sinh chuồng trại để muỗi không có nơi trú đậu. Nên ngủ màn, không cho trẻ em chơi gần chuồng gia súc, đặc biệt lúc chập tối đề phòng muỗi đốt. Khi sốt cao cùng với các triệu chứng tổn thương hệ thần kinh trung ương, cần đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Trần Minh