Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là chính sách an sinh xã hội dài hạn hướng tới BHXH toàn dân, để mọi người dân đều có lương hưu khi hết tuổi lao động.
Tuy nhiên, thời gian qua việc phát triển BHXH tự nguyện gặp nhiều khó khăn một phần do những đặc điểm riêng của nhóm đối tượng lao động thuộc khu vực phi chính thức và một phần do chính sách BHXH tự nguyện chưa thật sự hấp dẫn, bởi khi tham gia người lao động chỉ được hưởng hai chế độ hưu trí và tử tuất, thời gian đóng còn dài, chưa linh hoạt nên chưa thu hút được người dân. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền còn nhiều hạn chế.
Để mở rộng đối tượng tham gia, BHXH tỉnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền; mở rộng, đào tạo, phát triển hệ thống đại lý thu BHXH đến tận phường, xã, thôn, bản; giao chỉ tiêu đến từng đơn vị, cá nhân.
Cùng với đó, cơ quan BHXH tỉnh tập trung cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, giao dịch điện tử trong lĩnh vực BHXH, đa dạng các hình thức, phương thức nhận hồ sơ, trả kết quả, thu tiền đóng, chuyển tiền đóng vào quỹ, tạo điều kiện thuận lợi nhất đối với người tham gia BHXH tự nguyện.
Đặc biệt, công tác tuyên truyền có nhiều đổi mới, BHXH tỉnh Yên Bái cũng đã chia ra thành các nhóm đối tượng tiềm năng, từ đó tập trung vận động họ tham gia đóng BHXH tự nguyện. Cụ thể: nhóm đối tượng tiềm năng nhất là những người đã có quá trình tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc trước đó, hiện dừng đóng; nhóm thứ 2 là những hộ gia đình, cá nhân có thu nhập ở mức khá trở lên; nhóm thứ 3 là những người đóng vai trò là chủ gia đình; nhóm thứ 4 là các hộ kinh doanh cá thể; nhóm thứ 5 là những người còn lại.
Trên cơ sở đó, BHXH các huyện, thị xã, thành phố trực thuộc cùng các đại lý thu sẽ tập trung ưu tiên vận động theo thứ tự các nhóm đã được phân chia. Đồng thời, BHXH tỉnh Yên Bái còn phối hợp chặt chẽ với ngành bưu điện đẩy mạnh các hình thức truyền thông như xây dựng clip, tờ rơi tuyên truyền, làm thư mời… sau đó đến từng địa bàn truyền thông, vận động và giải đáp trực tiếp các thắc mắc của người dân.
Tính riêng từ đầu năm tới nay, BHXH tỉnh đã phối hợp với bưu điện, đại lý thu tổ chức trên 250 buổi tư vấn, giải đáp chính sách BHXH tự nguyện thu hút trên 12.000 người tham gia ngay tại các xã, phường, tổ dân phố. Nhờ thay đổi phương pháp tuyên truyền, số người tham gia BHXH tự nguyện tăng đột biến. Tính hết tháng 11/2019, toàn tỉnh đã có 7.404 người tham gia BHXH tự nguyện, tăng 4.360 người so với cùng kỳ năm 2018, đạt 118,3% kế hoạch thu BHXH Việt Nam giao.
Mặc dù vậy, nhìn chung, tỷ lệ người dân tham gia BHXH tự nguyện còn rất thấp so với tiềm năng. Đặc biệt ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn, do nhiều nguyên nhân nhiều người dân chưa nắm bắt đầy đủ chính sách BHXH tự nguyện.
Bên cạnh đó, thu nhập của người lao động ở nông thôn còn thấp, không ổn định nên khó có điều kiện tham gia BHXH tự nguyện. Chính quyền địa phương một số nơi chưa thực sự vào cuộc, sự phối hợp trong tổ chức thực hiện chính sách BHXH tự nguyện của các cấp, các ngành ở địa phương với cơ quan BHXH chưa thường xuyên.
Để tiếp tục khai thác mở rộng đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, thời gian tới cần tiếp tục mở rộng mạng lưới đại lý thu, không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ và khả năng tiếp cận dịch vụ thu, chi trả, tạo điều kiện thuận lợi để người dân dễ dàng trong việc tham gia và thụ hưởng các chế độ chính sách về BHXH tự nguyện.
Đồng thời cơ quan BHXH tỉnh tiếp tục phối hợp với các cấp, các ngành, các địa phương đổi mới công tác tuyên truyền theo hướng tiếp cận trực tiếp với người dân, giúp người dân nắm bắt đầy đủ các chủ trương, chính sách, quy định về BHXH tự nguyện; từ đó mỗi người tham gia BHXH sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa trong cộng đồng.
Văn Thông