P.V: Thưa đồng chí, xin đồng chí cho biết khái niệm về pháo hoa, cách phân biệt pháo hoa và pháo hoa nổ?
Đại tá Nguyễn Hữu Biên: Tại Điểm b Khoản 1 Điều 3 Nghị định 137/2020/NĐ-CP ngày 27/11/2020 về quản lý, sử dụng pháo của Chính phủ đã quy định: "Pháo hoa là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện tạo ra các hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, mầu sắc trong không gian, không gây ra tiếng nổ”.
Đại tá Nguyễn Hữu Biên - Phó Giám đốc Công an tỉnh.
Cách phân biệt pháo hoa và pháo hoa nổ:
Theo quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 3 Nghị định 137 thì: "Pháo nổ là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng mầu sắc trong không gian được gọi là pháo hoa nổ”.
Pháo nổ bao gồm pháo nổ và pháo hoa nổ, trong đó, pháo nổ có chứa thuốc pháo nổ, khi sử dụng gây ra tiếng nổ (pháo bánh, pháo quả... khi đốt gây ra tiếng nổ); pháo hoa nổ thì khi sử dụng gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian.
Như vậy, pháo hoa ở đây được hiểu là sản phẩm có chứa thuốc pháo, khi sử dụng "đốt” chỉ phát ra hiệu ứng âm thanh, ánh sáng màu sắc trong không gian và đặc biệt là không gây ra tiếng nổ (pháo hoa không có thuốc pháo nổ là các sản phẩm, như: que, nến khi châm lửa đốt phụt ra các tia sáng đủ màu sắc); còn pháo hoa nổ là loại pháo có chứa thuốc pháo nổ, thuốc phóng, thuốc pháo hoa, khi sử dụng gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian (pháo hoa nổ do lực lượng quân đội bắn vào các ngày lễ, tết, sự kiện chính trị của đất nước, được Thủ tướng Chính phủ cho phép; các loại pháo dàn mà một số đối tượng đã mua, đốt trái phép gây ra tiếng rít, tiếng nổ và màu sắc trong không gian trong các dịp tết).
P.V: Thưa đồng chí, theo quy định của Nghị định số 137, người dân được sử dụng pháo hoa nào và mua pháo hoa ở đâu?
Đại tá Nguyễn Hữu Biên: Pháo hoa mà các cơ quan, tổ chức, cá nhân được sử dụng là loại pháo hoa đã được quy định cụ thể tại Điểm b Khoản 1 Điều 3 và được hiểu là sản phẩm có chứa thuốc pháo hoa, khi sử dụng "đốt” chỉ phát ra hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian và đặc biệt không gây ra tiếng nổ (pháo hoa không có thuốc pháo nổ, gồm các loại như: que, nến khi châm lửa đốt phụt ra các tia sáng nhiều màu sắc).
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 17 Nghị định số 137/CP: cơ quan, tổ chức, cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ được sử dụng pháo hoa trong các trường hợp sau: lễ, tết, sinh nhật, cưới hỏi, hội nghị, khai trương, ngày kỷ niệm và trong các hoạt động văn hóa, nghệ thuật.
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 17 Nghị định số 137: cơ quan, tổ chức, cá nhân khi sử dụng pháo hoa chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa (các doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng đảm bảo các điều kiện về an ninh trật tự, phòng cháy chữa cháy, phòng ngừa, ứng phó sự cố và bảo vệ môi trường...).
P.V: Đồng chí cho biết, các công ty, hộ gia đình, cá nhân có được kinh doanh pháo hoa hay không? Việc kinh doanh pháo hoa phải đảm bảo những điều kiện gì?
Đại tá Nguyễn Hữu Biên: Theo quy định tại Khoản 2 Điều 14 Nghị định số 137, chỉ tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được kinh doanh pháo hoa và phải được cơ quan công an có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh trật tự; bảo đảm các điều kiện về phòng cháy, chữa cháy, phòng ngừa, ứng phó sự cố và bảo vệ môi trường.
Kho, phương tiện vận chuyển, thiết bị, dụng cụ phục vụ kinh doanh pháo hoa phải phù hợp, đảm bảo điều kiện về bảo quản, vận chuyển, phòng cháy và chữa cháy. Người quản lý, người phục vụ có liên quan đến kinh doanh pháo hoa phải được huấn luyện về kỹ thuật an toàn. Chỉ được kinh doanh pháo hoa đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật theo quy định.
Như vậy các doanh nghiệp, tổ chức không thuộc Bộ Quốc phòng không được kinh doanh pháo hoa. Hộ gia đình, cá nhân cũng không được phép kinh doanh pháo hoa.
P.V: Khi mua, vận chuyển pháo hoa để kinh doanh, các tổ chức, doanh nghiệp cần những thủ tục gì, thưa đồng chí?
Đại tá Nguyễn Hữu Biên: Theo quy định tại Điều 16 Nghị định số 137, các tổ chức, doanh nghiệp khi mua pháo hoa để kinh doanh phải lập hồ sơ đề nghị cấp giấy phép mua, vận chuyển pháo hoa để kinh doanh, nộp tại Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Bộ Công an trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội sẽ cấp giấy phép mua, vận chuyển theo quy định.
Tại Điểm c Khoản 1 và Điểm c Khoản 2 Điều 16 Nghị định số 137 quy định: giấy phép mua pháo hoa để kinh doanh có thời hạn 30 ngày, giấy phép vận chuyển có thời hạn 7 ngày (giấy phép vận chuyển chỉ có giá trị cho một lượt vận chuyển).
Tờ rơi tuyên truyền đấu tranh với các hành vi vi phạm về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo.
P.V: Đồng chí cho biết chế tài xử phạt hành chính tới xử lý hình sự đối với các hành vi trong quản lý, sử dụng pháo?
Đại tá Nguyễn Hữu Biên: Tại Điều 10 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP, ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình, quy định xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định về quản lý, sử dụng pháo là phạt tiền, mức thấp nhất là 500.000 đồng, mức tối đa là 40.000.000 đồng.
Ngoài hình phạt tiền, hình thức phạt bổ sung bao gồm: "Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm, tước quyền sử dụng giấy phép, giấy chứng nhận, giấy xác nhận về quản lý, sử dụng pháo” và biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thu hồi, hủy bỏ giấy phép, giấy chứng nhận, giấy xác nhận về quản lý, sử dụng pháo.
Về xử lý hình sự: hành vi phạm tội liên quan đến sản xuất, mua bán, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép các loại pháo có thể sẽ bị xử lý hình sự theo quy định tại Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017, cụ thể: tội sản xuất, buôn bán hàng cấm (Điều 190); người nào sản xuất, buôn bán pháo nổ, pháo hoa nổ từ 6 kg trở lên sẽ bị phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 3 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 15 năm.
Tội tàng trữ, vận chuyển hàng cấm (Điều 191): Người nào tàng trữ, vận chuyển pháo nổ, pháo hoa nổ từ 6 kg trở lên sẽ bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 10 năm.
Tội gây rối trật tự công cộng (Điều 318) người đốt pháo nổ, pháo hoa nổ trái phép gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội có thể bị phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ, hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 7 năm.
Ngoài ra, nếu vận chuyển hoặc buôn bán pháo trái phép qua biên giới sẽ chịu trách nhiệm về tội buôn lậu theo Điều 188 hoặc tội vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới theo Điều 189. Nếu đốt pháo nổ, pháo hoa nổ gây thiệt hại nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác thì người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về các tội danh khác tương xứng với hậu quả nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tài sản do hành vi đốt pháo gây ra.
P.V: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!
Quyết Thắng (Thực hiện)