Với mục tiêu ngăn chặn sự xuống cấp về đạo đức trong gia đình và xã hội; nâng cao nhận thức về xây dựng, giữ gìn hạnh phúc bền vững của mỗi gia đình hướng tới sự ổn định, văn minh cho toàn xã hội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) đã xây dựng Bộ Tiêu chí ứng xử trong gia đình (ƯXTGĐ). Bộ VHTT&DL tổ chức thực hiện thí điểm Bộ Tiêu chí tại địa bàn 12 tỉnh. Yên Bái được Bộ VHTT&DL lựa chọn là tỉnh thực hiện thí điểm.
Thực hiện Bộ tiêu chí, Yên Bái lựa chọn xã Xuân Ái và Lâm Giang của huyện Văn Yên để thực hiện thí điểm. Mỗi xã lựa chọn 300 hộ có loại hình gia đình trẻ, gia đình trung niên, gia đình cao tuổi; đại diện cho nhóm nghề nghiệp, tôn giáo, dân tộc..., trong đó ưu tiên lựa chọn thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Tại xã Lâm Giang, Bộ tiêu chí được thực hiện thí điểm tại thôn Trục Trong và thôn Ngũ Lâm. Cụ thể, có 21 hộ gia đình 1 thế hệ, 201 hộ gia đình 2 thế hệ, 78 hộ gia đình 3 thế hệ; số người đại diện đăng ký thuộc nhóm vợ chồng là 102 người; nhóm cha mẹ, ông bà 92 người; nhóm con, cháu 61 người và nhóm anh, chị, em là 44 người tham gia Bộ Tiêu chí.
Xã Xuân Ái triển khai thực hiện thí điểm tại thôn Sông Hồng và thôn Trung Tâm - đây là 2 thôn có số hộ gia đình đạt danh hiệu Gia đình văn hoá cao, có 55 hộ gia đình 1 thế hệ, 181 hộ gia đình 2 thế hệ và 66 hộ gia đình 3 thế hệ tham gia Bộ Tiêu chí ƯXTGĐ. Số người đại diện đăng ký thuộc nhóm vợ chồng là 87 người; nhóm cha mẹ, ông bà 85 người; nhóm con, cháu 66 người và nhóm anh, chị, em là 62 người. Bộ
Tiêu chí đặc ra các tiêu chí cụ thể như: ứng xử vợ chồng chung thủy, nghĩa tình; ứng xử của cha mẹ với con, ông bà với cháu gương mẫu, yêu thương; tiêu chí ứng xử của con với cha mẹ, cháu với ông bà hiếu thảo, lễ phép; tiêu chí ứng xử của anh, chị, em hòa thuận, chia sẻ.
Sau 3 năm thực hiện thí điểm Bộ Tiêu chí ƯXTGĐ, cả 2 xã Xuân Ái và Lâm Giang đã có 120 học viên tham gia là cán bộ văn hóa cơ sở, cán bộ làm công tác gia đình, công tác phụ nữ, ban chủ nhiệm câu lạc bộ, trưởng thôn, bản, người có uy tín được tập huấn nội dung Bộ tiêu chí. Sở VHTT&DL tỉnh sao in 30.000 tờ gấp tuyên truyền về Bộ tiêu chí, phát hành tới các hộ gia đình tại địa bàn thí điểm và các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh.
Bên cạnh đó, tại các địa phương đã thực hiện được 8 buổi sinh hoạt cộng đồng về các chuyên đề ứng xử theo từng nhóm cha mẹ; ông bà; vợ chồng; con cháu; anh chị em trên địa bàn 2 xã. Nội dung sinh hoạt phong phú, các thành viên trong nhóm cùng nhau trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm, kỹ năng giao tiếp, ứng xử giữa ông bà, cha mẹ và với các thành viên trong gia đình; kinh nghiệm cũng là nghệ thuật để giữ gìn hạnh phúc gia đình, xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, văn minh.
Tổ chức điều tra, đánh giá kết quả đối với 600 hộ gia đình đăng ký tham gia thực hiện thí điểm Bộ Tiêu chí sau 3 năm, hầu hết các hộ gia đình đều đã tích cực thực hiện nghiêm túc với ý thức trách nhiệm cao theo chuẩn các tiêu chí thuộc từng nhóm đối tượng. Trong đó, xã Xuân Ái có 259/300 hộ thực hiện đạt 86,3%; xã Lâm Giang có 259/300 hộ thực hiện đạt 90,3%.
Trên thực tế, việc thực hiện các tiêu chí văn hóa ứng xử trong gia đình là cần thiết. Chuyển biến rõ nhất ở xã Xuân Ái và Lâm Giang của huyện Văn Yên là tình trạng xảy ra mâu thuẫn gia đình giảm dần, các thành viên đã đoàn kết, tương trợ nhau, giúp đỡ nhau hơn trong cuộc sống. Đồng thời người dân cũng nhận thức được đó là một thước đo trong các phong trào thi đua, cải thiện đời sống tinh thần, góp phần tăng năng suất lao động, cải thiện đời sống vật chất của cộng đồng. Từ kết quả thực hiện thí điểm, tỉnh cần nghiên cứu triển khai Bộ Tiêu chí ƯXTGĐ trên phạm vi toàn tỉnh để phong trào xây dựng gia đình văn hoá đạt nhiều kết quả một cách thực chất.
Thu Hiền
