Trên địa bàn tỉnh Yên Bái, lực lượng cảnh sát quản lý trại giam đã ra đời cùng với các lực lượng khác, gắn liền với quá trình xây dựng và trưởng thành của Công an Yên Bái. Trải qua 71 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, được sự quan tâm của Đảng ủy, Ban Giám đốc Công an tỉnh, lực lượng cảnh sát quản lý trại giam Công an tỉnh qua các thời kỳ đã không ngừng phát triển về tổ chức và biên chế; luôn đoàn kết, tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, không ngừng tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, pháp luật, chấp hành nghiêm các chế độ, nguyên tắc, quy trình trong công tác, phấn đấu thi đua hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
Tích cực tu dưỡng, học tập và làm theo 6 điều Bác dạy, đoàn kết xây dựng tổ chức cơ sở đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh, góp phần tích cực vào thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ an ninh chính trị, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, tô thắm thêm trang sử vẻ vang của lực lượng cảnh sát quản lý trại giam và của Công an tỉnh Yên Bái.
Mở lại những trang sử hào hùng cách mạng của Công an tỉnh Yên Bái, thế hệ cán bộ, chiến sĩ đang công tác tại Trại Tạm giam Công an tỉnh Yên Bái hôm nay, cảm nhận sự phấn đấu quên mình của các bậc đàn anh đi trước, trải qua các thời kỳ cách mạng, đặc biệt, trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, thị xã Yên Bái là một trong những trọng điểm bắn phá của không quân Mỹ.
Để đảm bảo an toàn, Trại phải sơ tán nhiều lần, đặc biệt khu giam giữ được dựng lên tạm bợ bằng tranh tre, nứa lá, trong khi phạm nhân chủ yếu là bọn phản cách mạng, biệt kích, thám báo, gián điệp, tội phạm hình sự...
Song, với ý thức, trách nhiệm, phấn đấu vươn lên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng, Chính phủ và nhân dân giao phó, Trại đã làm tốt công tác quản lý giam giữ, bảo đảm chặt chẽ, không để phạm nhân bỏ trốn, gây rối, bạo loạn..., phục vụ tốt cho công tác phá án của các đơn vị nghiệp vụ, góp phần giữ vững chính quyền nhân dân, bảo đảm an ninh trật tự (ANTT) của tỉnh.
Giai đoạn sáp nhập tỉnh, Trại Tạm giam Công an Hoàng Liên Sơn được thành lập trên cơ sở hợp nhất các trại tạm giam Yên Bái, Nghĩa Lộ, Lào Cai và lấy Trại Tạm giam Lào Cai làm địa điểm chính. Lực lượng cảnh sát quản lý trại giam đã sớm ổn định bộ máy tổ chức, bắt tay ngay vào quá trình thực hiện nhiệm vụ một cách an toàn, đảm bảo yêu cầu đề ra, góp phần đảm bảo ANTT trong giai đoạn mới.
Đến năm 1978, Trại Tạm giam Công an Hoàng Liên Sơn di chuyển về thị xã Yên Bái và lấy Trại Tạm giam Công an Yên Bái cũ làm địa điểm nhưng do cơ sở vật chất, đặc biệt là nhà giam giữ không đáp ứng được yêu cầu nên Đảng ủy, Ban Giám đốc quyết định thành lập phân trại tại xã Kiên Thành, huyện Trấn Yên (đây là cơ sở giam giữ, cải tạo số ngụy quân do quân đội quản lý và bàn giao lại), trong bối cảnh đường đi lại khó khăn, phương tiện thiếu thốn (không có xe chuyên dụng) việc di chuyển phạm nhân bằng tàu hỏa, xe tải và xe chở khách thông thường, riêng đoạn đường từ thị xã Yên Bái về Kiên Thành dài trên 30 km, đường sá rất khó khăn, cơ sở vật chất của phân trại cũng chỉ làm bằng tranh tre, nứa lá... nhưng bằng tinh thần trách nhiệm và được sự chỉ đạo chặt chẽ của Ban Giám đốc, sự phối hợp hiệu quả của các đơn vị bạn, cán bộ, chiến sĩ Trại Tạm giam đã di chuyển hơn 500 phạm nhân một cách an toàn, không để phạm nhân bỏ trốn, không xảy ra tình trạng đánh tháo phạm nhân.
Năm 1980, do yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, Công an tỉnh Hoàng Liên Sơn quyết định lấy thôn Dõng Chằm, xã Đại Đồng, huyện Yên Bình, nay thuộc tổ 1, thị trấn Yên Bình làm điểm xây dựng trại mới, đầu tháng 10/1991, Hội đồng Nhà nước quyết định chia tách tỉnh Hoàng Liên Sơn thành hai tỉnh Yên Bái và Lào Cai, Trại Tạm giam Công an tỉnh Yên Bái tiếp quản lại Trại Tạm giam Công an Hoàng Liên Sơn - đó cũng chính là địa điểm hiện nay.
71 năm qua, ở hoàn cảnh nào, lực lượng cảnh sát quản lý trại giam Công an Yên Bái cũng ra sức rèn luyện, vượt khó, vươn lên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, cùng với các lực lượng bạn, anh dũng chiến đấu với đế quốc, thực dân và quân bành trướng xâm lược, bảo vệ thành quả cách mạng, bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc, giữ vững an ninh chính trị, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, được nhân dân quý mến, tô thắm thêm truyền thống lực lượng Công an nhân dân và Công an tỉnh Yên Bái. Ghi nhận những thành quả đã đạt được, lực lượng cảnh sát quản lý trại giam Công an tỉnh Yên Bái đã được Đảng, Nhà nước, Bộ Công an tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý, trên 300 lượt cá nhân được các cấp khen thưởng.
Thời gian qua, đặc biệt là từ đầu năm đến nay, cán bộ, chiến sĩ Trại Tạm giam Công an tỉnh Yên Bái đã đẩy mạnh phong trào thi đua, quán triệt tinh thần chỉ đạo của Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an và Đảng ủy Ban Giám đốc Công an tỉnh Yên Bái khắc phục những khó khăn do đại dịch Covid-19 gây ra để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình. Tổ chức tiếp nhận, phân loại và quản lý giam giữ người bị tạm giữ, tạm giam, phạm nhân luôn đảm bảo nghiêm ngặt, chặt chẽ, thực hiện đúng, đủ các chế độ chính sách của Nhà nước. Các quy trình, quy định công tác thi hành tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự đảm bảo.
Không để người tạm giữ, tạm giam và phạm nhân trốn, thông cung, tự tử, tự sát, phạm tội mới tại cơ sở giam giữ. Công tác vũ trang bảo vệ cơ sở giam giữ đã được tăng cường, thường xuyên phối hợp với các địa bàn giáp ranh triển khai thực hiện việc thu thập thông tin, tài liệu phục vụ công tác bảo vệ cơ sở giam giữ.
Bằng tinh thần trách nhiệm, Ban Giám thị Trại Tạm giam Công an tỉnh Yên Bái đã hoàn thiện hồ sơ công bố quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện cho 7 phạm nhân; quyết định giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù cho 25 phạm nhân, đặc xá cho 3 phạm nhân, khen thưởng cho 3 phạm nhân vì đã có thành tích trong thi đua chấp hành án. Tổ chức tiếp nhận làm thủ tục cho 261 lượt người bị tạm giữ, tạm giam được gặp luật sư, người bào chữa; 169 lượt gặp trợ giúp viên pháp lý, hàng trăm lượt gặp thân nhân và hàng nghìn lượt gửi hàng, quà đảm bảo đúng trình tự, thủ tục và các quy định phòng chống Covid-19.
Lê Phiên
