Ngày nay, trong xu thế toàn cầu hoá, vấn đề dân số và môi trường luôn nhận được sự quan tâm của cộng đồng quốc tế. Song các nước nghèo, lạc hậu đi đôi với tình trạng tăng dân số quá mức đã ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống nhân dân. Mặc dù, tốc độ tăng dân số những năm gần đây có chậm lại, nhưng mỗi năm đối với nước ta cũng là hơn một triệu trẻ nhỏ, đối với tỉnh Yên Bái mỗi năm tăng 14.000 trẻ nhỏ và riêng huyện Mù Cang Chải mỗi năm tăng 1.200 trẻ. Nhu cầu cuộc sống không ngừng tăng khiến con người khai thác quá mức các nguồn tài nguyên thiên nhiên, rừng bị tàn phá cạn kiệt, các chất thải công nghiệp và sinh học không thể kiểm soát nổi đã gây ô nhiễm nghiêm trọng môi trường sống, hậu quả là khí hậu trái đất đã có nhiều thay đổi đe dọa tới sự phát triển bền vững của nhân loại. Thiên tai khắc nghiệt đang làm khó khăn thêm cuộc sống của địa phương vốn còn đang nghèo đói như Mù Cang Chải. Do đó, ngày nay đặt vấn đề dân số trong mối quan hệ tương hỗ với môi trường tức là xác định dân số gắn liền với phát triển. Công tác dân số/KHHGĐ hiện đang thực sự trở thành vấn đề quan tâm hàng đầu của các nước nghèo, các nước đang phát triển.

Trong những năm qua, dưới sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, sự tham gia tích cực của các ban, ngành, đoàn thể, sự nỗ lực phấn đấu không mệt mỏi của đội ngũ những người làm công tác DS/KHHGĐ và sự hưởng ứng của nhân dân, công tác DS/KHHGĐ tỉnh Yên Bái đã thực sự đi vào cuộc sống và đạt được những những kết quả quan trọng: nhận thức của toàn xã hội đã có bước chuyển biến rõ rệt; quy mô gia đình có một hoặc 2 con được nhiều người chấp nhận; nhịp độ tăng dân số nhanh đã được khống chế, tỷ lệ tăng dân số tự nhiên giảm từ 1.436% năm 2001 xuống còn 1,311% năm 2008. Kết quả công tác DS/KHHGĐ đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế- xã hội, tăng thu nhập bình quân đầu người hàng năm, xoá đói, giảm nghèo và nâng cao mức sống nhân dân.

Tuy nhiên, từ năm 2006 đến nay, kết quả thực hiện chính sách DS/KHHGĐ có chiều hướng chững lại và giảm sút. Trong 3 năm liên tục (2006- 2008), toàn tỉnh, tỷ lệ phát triển dân số, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên tăng mạnh trở lại. Đặc biệt, tình trạng sinh con thứ 3 trở lên tăng nhiều ở hầu hết các địa phương. Riêng Mù Cang Chải là huyện khó khăn của tỉnh lại có tỷ lệ sinh cao: trên 30%0, nhất là tình trạng sinh con thứ 3 trở lên còn ở mức rất cao: trên 40%0. Vấn đề mức sinh cao của huyện là một cản trở lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, cụ thể là chậm công cuộc xoá đói, giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân.

Việc tiếp tục đẩy mạnh thực hiện công tác DS/KHHGĐ là một nhiệm vụ quan trọng, cấp bách trong thời gian tới. Chính vì vậy trong những ngày cuối năm 2008, cùng với sự ra quân của cả nước tham gia hưởng ứng Ngày Dân số Việt Nam 26/12, Sở Y tế và Chi cục Dân Số/KHHGĐ tỉnh phối hợp với Huyện ủy Mù Cang Chải, Trung tâm Dân số/ KHHGĐ huyện tổ chức lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Dân số Việt Nam tại Trường Tiểu học Khao Mang, xã Khao Mang. Mục đích là tạo không khí thi đua sôi nổi, cổ vũ động viên, khích lệ tinh thần làm việc của đội ngũ những người làm công tác dân số của tỉnh, đồng thời triển khai đồng bộ các giải pháp, huy động tối đa sự tham gia của các cấp, các ngành và toàn xã hội trong công tác dân số/KHHGĐ.

Tại lễ mít tinh, ngoài việc phân tích những ưu điểm mang lại của sự phân chia, thay đổi tổ chức bộ máy ngành dân số, những người làm công tác dân số cũng đồng thời chỉ ra mặt hạn chế của công tác dân số cơ sở, nguyên nhân khiến tỷ lệ sinh con thứ 3 còn cao, mức phát triển dân số tự nhiên ngày một nhiều ở Mù Cang Chải trong những năm qua.

Đồng chí Lương Kim Đức- Phó giám đốc Sở Y tế, Chi cục trưởng Chi cục DS/KHHGĐ tỉnh đặc biệt nhấn mạnh tới việc cấp uỷ, chính quyền và các đoàn thể chính trị- xã hội phải tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động cán bộ, đảng viên và nhân dân nhận thức sâu sắc về việc giảm sinh, nhất là không sinh con thứ 3; phấn đấu đến năm 2010 giảm tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên xuống còn 1,56%; tăng cường củng cố tổ chức, cán bộ làm công tác dân số từ huyện đến cơ sở trong tình hình mới; phấn đấu vì mục tiêu gia đình ít con, khoẻ mạnh tiến tới ổn định quy mô dân số ở mức hợp lý, gia đình ấm no, hạnh phúc; nâng cao chất lượng dân số, phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao đáp ứng công cuộc xoá đói, giảm nghèo góp phần hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, ổn định an ninh - chính trị, trật tự an toàn xã hội địa phương. Đó là nhiệm vụ nặng nề, thách thức rất lớn đòi hỏi sự nỗ lực hết mình của các ngành, các cấp và mọi tầng lớp nhân dân trong tỉnh, phấn đấu tỉ lệ giảm sinh xuống 0,3%0 vào năm mới 2009.

 Ngọc Sơn