Công ty cổ phần Xây dựng Quang Thịnh, huyện Văn Chấn (Yên Bái) là doanh nghiệp hoạt động đa ngành nghề, chủ yếu là lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng, thương mại, dịch vụ, kinh doanh vận tải, thi công công trình. Nhận thức rõ việc đảm bảo quyền lợi cho người lao động, tạo môi trường làm việc tốt đi đôi với năng suất và hiệu quả công việc, cùng với việc đẩy mạnh hoạt động sản xuất, kinh doanh, Công ty luôn chú trọng đến công tác an toàn vệ sinh lao động - phòng, chống cháy nổ (ATVSLĐ-PCCN). Riêng hai dây chuyền sản xuất gạch tuynenl của doanh nghiệp có khoảng gần 300 công nhân lao động. Lực lượng này luôn được trang bị đầy đủ các phương tiện bảo hộ lao động như: quần, áo, mũ, găng tay, giầy.

Đối với tổ lò và tổ cơ khí, do môi trường làm việc đặc thù nên số đồ dùng bảo hộ lao động được cấp phát gấp đôi. Công tác phòng cháy, chữa cháy cũng luôn được coi là nhiệm vụ trọng tâm. Ở các vị trí khác nhau trong nhà máy đều được trang bị các bình khí, bình bột chữa cháy, đồng thời gắn biển nội quy phòng cháy, chữa cháy và các tiêu lệnh chữa cháy... Do được làm việc trong điều kiện tương đối tốt và mức thu nhập ổn định nên công nhân Công ty yên tâm gắn bó với công việc.

Là công nhân đội cơ khí của Công ty TNHH Xây dựng và Cấp thoát nước Nghĩa Lộ, công việc hàng ngày của anh Nguyễn Công Định gắn liền với việc sửa chữa máy bơm và các loại động cơ, lắp đặt đồng hồ nước. Công việc này tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn lao động (ATLĐ). Ý thức rõ về công việc của mình, anh Định luôn thận trọng, đặc biệt là luôn mang đầy đủ bảo hộ lao động được Công ty trang bị mỗi khi làm việc. Với tính chất công việc của một số bộ phận của Công ty như đội cơ khí sửa chữa và sản xuất nước tinh khiết, đội vận hành quản lý khai thác đầu mối... nguy cơ mất ATLĐ là thường trực: nguy cơ điện giật khi công nhân trong bộ phận vận hành sản xuất nước sạch và nước uống tinh khiết thường xuyên tiếp xúc với các thiết bị điện trong môi trường ẩm ướt; nguy cơ cháy nổ tại các tủ điện, động cơ, kho tàng, xưởng cơ khí hay nguy cơ bị nhiễm độc do tiếp xúc với hoá chất phèn, clo trong bộ phận vận hành sản xuất nước sạch...

Căn cứ theo tình hình sản xuất kinh doanh của từng bộ phận, Công ty có những biện pháp đảm bảo ATLĐ-PCCN cụ thể và hiệu quả. Ngoài việc trang bị đầy đủ bảo hộ lao động cho người lao động, đơn vị chú trọng công tác tuyên truyền về ATLĐ để công nhân nâng cao ý thức bảo đảm ATLĐ, tăng cường kiểm tra các trang thiết bị an toàn lao động, nhắc nhở người lao động thực hiện đúng quy trình quy phạm trong quá trình lao động, tổ chức bảo dưỡng định kỳ máy móc thiết bị, vệ sinh công nghiệp các bể chứa nước. Đồng thời trồng cây xanh cải thiện môi trường lao động xanh, sạch, đẹp, sắp xếp lại lao động trong các bộ phận sản xuất phù hợp với sức khoẻ và tay nghề của người lao động, tổ chức khám sức khoẻ định kỳ cho người lao động.

Năm 2009, Công ty đã đầu tư hơn 10 triệu đồng mua thêm trang thiết bị phòng chống cháy nổ như: bình xịt cứu hoả, thành lập đội phòng chống cháy nổ của Công ty. Nhờ làm tốt công tác đảm bảo ATLĐ-PCCN nên từ khi thành lập đến nay Công ty chưa xảy ra vụ tai nạn lao động và vụ cháy, nổ nào. Từ làm tốt công tác đảm bảo ATVSLĐ-PCCN đã góp phần đưa Công ty TNHH Xây dựng và Cấp thoát nước Nghĩa Lộ hoàn thành tốt nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh. Trong 3 tháng đầu năm, doanh thu của Công ty đạt 678 triệu đồng. Nhờ đó, doanh nghiệp tích cực cải thiện điều kiện làm việc, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động, thực hiện tốt các chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho cán bộ công nhân viên trong công ty...

Theo báo cáo của 63 Sở Lao động - Thương binh và xã hội, trong năm 2009 đã xảy ra 6.250 vụ TNLĐ làm 6.421 người bị nạn, trong đó có 507 vụ TNLĐ chết người làm 550 người chết, 1.221 người bị thương nặng, có 88 vụ có từ 2 người bị nạn trở lên. Hà Nam và Sơn La là hai địa phương có số vụ TNLĐ nghiêm trọng tăng cao so với năm 2008. Các tỉnh Bình Phước, Hậu Giang, Cao Bằng, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Ninh Thuận báo cáo không xảy ra vụ TNLĐ chết người nào trong năm 2009. Trong 507 vụ TNLĐ chết người, nhưng đến tháng 02 năm 2010, Bộ Lao động - Thương binh và xã hội mới nhận được 135 biên bản điều tra. Phân chia theo loại hình sản xuất: công ty cổ phần vốn Nhà nước (vốn Nhà nước > 51%) chiếm 10% tổng số vụ tai nạn và 13% tổng số người chết; cụng ty TNHH, công ty cổ phần có nguồn vốn khác trong nước chiếm 61% tổng số vụ tai nạn và 61% tổng số người chết; doanh nghiệp Nhà nước chiếm 12% tổng số vụ tai nạn và 11% tổng số người chết; doanh nghiệp tư nhân chiếm 9% tổng số vụ tai nạn và 8% tổng số người chết.

Tuy nhiên, không phải người lao động và người sử dụng lao động nào cũng nhận thức hết về ý nghĩa và thực hiện tốt công tác đảm bảo ATLĐ. Ông Nguyễn Văn Tuyền - Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng và Cấp thoát nước Nghĩa Lộ cho biết: “Mặc dù Công ty đã chú trọng việc tuyên truyền nâng cao ý thức đảm bảo ATVSLĐ cho cán bộ công nhân viên song nhận thức, ý thức của một vài người lao động chưa cao, vẫn có sự chủ quan, lơ là trong quá trình lao động”.

Theo thống kê của Cục ATLĐ (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) thì trong năm 2009, trên phạm vi cả nước, nguyên nhân xảy ra tai nạn lao động do người lao động vi phạm qui trình, quy phạm, ATLĐ chiếm 14,7% và người lao động không sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân chiếm 4,4% tổng số vụ tai nạn lao động. Về phía người sử dụng lao động, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh với quy mô sản xuất vừa và nhỏ là chủ yếu nên thiếu vốn đầu tư cho sản xuất. Do đó, việc đầu tư quy mô, đồng bộ cho công tác ATLĐ thực sự là bài toán nan giải.

Ở Yên Bái, các doanh nghiệp sản xuất nhỏ lẻ, manh mún là chủ yếu nên khiến không ít doanh nghiệp để tiết kiệm vốn, hạ giá thành sản phẩm tối đa đã cắt giảm cả chi phí dành cho công tác bảo hộ lao động. Năm 2009, các cơ quan chức năng đã tổ chức thanh tra, kiểm tra liên ngành và đơn ngành hơn 550 lượt cơ sở. Qua thanh tra phát hiện nhiều vi phạm, lập biên bản kiến nghị cụ thể về công tác PCCN 19 trường hợp vi phạm, đưa ra 442 kiến nghị yêu cầu các đơn vị phải khắc phục. Đồng thời qua phát phiếu tự kiểm tra cho 450 doanh nghiệp, hợp tác xã đóng trên địa bàn tỉnh, xử lý 209 phiếu thu về đã đưa ra gần 1.500 sai phạm cơ bản về các nội dung hợp đồng lao động, bảo hiểm xã hội, ATVSLĐ-PCCN.

Bên cạnh các nguyên nhân khác, thì sự thiếu ý thức và trách nhiệm của người sử dụng lao động và của cả bản thân người lao động trong việc đảm bảo ATLĐ chính là nguyên nhân không nhỏ dẫn đến những vụ tai nạn lao động đáng tiếc xảy ra. Bản thân các doanh nghiệp, đơn vị sản xuất, kinh doanh cần hiểu rằng đầu tư cho ATVSLĐ là đầu tư cho sự phát triển ổn định và bền vững.

Thu Hạnh
Boxx