Năm 2010, Tòa án nhân dân (TAND) thành phố Yên Bái tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị về cải cách tư pháp, cũng như các chỉ thị, nghị quyết của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và ngành cấp trên; không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xét xử cũng như giải quyết các loại án. Các vụ án được giải quyết kịp thời trong hạn luật định, không kết án oan, không bỏ lọt tội phạm, không có vụ án bị hủy do lỗi chủ quan của thẩm phán, số vụ án bị cải sửa giảm đáng kể. Với những cố gắng và thành tích đã đạt được năm 2010, TAND thành phố là một trong số những đơn vị được nhận cờ thi đua xuất sắc của ngành.

Trong công tác xét xử và giải quyết án hình sự, năm 2010, TAND thành phố đã thụ lý 140 vụ, 231 bị cáo. So với năm 2009 giảm 4 vụ, 24 bị cáo. Đã giải quyết 134 vụ, 224 bị cáo, đạt 96%, số còn lại 6 vụ, 7 bị cáo đang được giải quyết theo quy định của pháp luật. Số vụ án hình sự giảm do thực hiện Bộ luật Hình sự sửa đổi và Nghị quyết 33 của Quốc hội nên một số vụ án về xâm phạm sở hữu, đánh bạc được miễn trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, tình hình tội phạm còn diễn biến phức tạp, trong đó nổi lên vẫn là nhóm tội phạm về xâm phạm sở hữu, đánh bạc và ma túy. Đặc biệt tội phạm về ma túy chiếm hơn 50% các vụ án hình sự đã thụ lý với 68 vụ, 92 bị cáo. Đáng nói hơn, đối tượng chủ yếu vi phạm là thanh, thiếu niên.

Nhằm tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong cộng đồng dân cư, trong năm 2010, TAND thành phố Yên Bái đã phối hợp chặt chẽ với các ngành khối nội chính, các xã, phường đưa ra xét xử lưu động 12 vụ án điển hình cho các nhóm tội phạm tại địa bàn xảy ra vụ án hoặc nơi cư trú của bị cáo, được chính quyền địa phương và nhân dân đồng tình ủng hộ. Thông qua các vụ án được Tòa đưa ra xét xử lưu động, người dân có điều kiện hiểu hơn về pháp luật hình sự, về cơ quan thực thi pháp luật cũng như con đường dẫn đến phạm tội của các bị cáo. Từ đó nêu cao tinh thần cảnh giác đấu tranh phòng ngừa tội phạm trên địa bàn dân cư.

Ngoài ra, trong các đợt xét xử lưu động, Tòa án thành phố đã kết hợp phát tờ rơi tuyên truyền về Luật Phòng chống tham nhũng, Luật Giao thông đường bộ, Luật Phòng chống ma túy… tới những người tham dự phiên tòa.

Công tác giải quyết án hôn nhân gia đình và án tranh chấp dân sự được đảm bảm. Tuy nhiên số lượng án hôn nhân gia đình và tranh chấp dân sự đều tăng cao so với năm 2009. Năm 2010, đơn vị đã thụ lý 298 vụ, việc, tăng 39 vụ, việc so với năm 2009. Tỷ lệ án đã giải quyết đạt gần 90%. Nguyên nhân chủ yếu do mâu thuẫn gia đình, bị ngược đãi, do người chồng nghiện ma túy, rượu chè, cờ bạc…

Đã có 16 vụ, việc được tòa hòa giải đoàn tụ thành. Đối với công tác giải quyết án tranh chấp dân sự, tổng số thụ lý là 286 vụ, việc, đã giải quyết 277/286 vụ, việc, đạt 97%. Nhìn chung đây là các loại án phức tạp và có xu hướng tăng dần qua các năm, đặc biệt là các tranh chấp về hợp đồng, chia tài sản sau ly hôn, tranh chấp đất đai. Nhờ xác định rõ tính chất các loại vụ việc, với tinh thần chủ động và tích cực nên năm 2010 hầu hết các vụ việc đã được TAND thành phố thụ lý, giải quyết và xét xử kịp thời, đúng thời hạn và các quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự, Tố tụng hành chính.

Quan tâm làm tốt công tác xây dựng hồ sơ vụ án, tích cực hòa giải nên cơ bản các vụ án được giải quyết đúng thời hạn luật định, số vụ án hòa giải thành, hòa giải đoàn tụ tăng, không có án tồn đọng đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên. Nhiều vụ án tranh chấp phức tạp, kéo dài về đất đai, hành chính, mâu thuẫn gia đình phức tạp đã được giải quyết dứt điểm góp phần ổn định tình hình trật tự xã hội và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho nhân dân.

Năm 2011, TAND thành phố phấn đấu giải quyết, xét xử các vụ án hình sự đạt 95% trở lên so với số án đã thụ lý; lựa chọn để đưa ra xét xử lưu động từ 12 - 14 vụ án có tính chất điển hình; giải quyết xét xử các vụ, việc dân sự, hôn nhân gia đình, hành chính từ 95% trở lên so với số án đã thụ lý.

Cùng với đó là các giải pháp cụ thể: tiếp tục triển khai thực hiện các chương trình về cải cách tư pháp theo Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị, các chỉ thị, nghị quyết của các cấp ủy Đảng, của ngành cấp trên, không ngừng nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác xét xử và giải quyết các loại vụ án, không để tình trạng vi phạm thời hạn giải quyết, không kết án oan, hạn chế sai; tích cực hơn nữa tổ chức các phiên tòa lưu động để góp phần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật cho nhân dân…

 N.T