Mặc cho mưa phùn gió bấc, hai mũi triển khai xuống cơ sở gồm: mũi thứ nhất tới Văn Chấn, mũi thứ hai lên Lào Cai. Thượng tá Vũ Viết Thoại - Trưởng phòng trao đổi nhanh với chúng tôi: "Gần Tết, số vụ việc xảy ra càng nhiều. Phòng đã triển khai xong kế hoạch trực trước, trong và sau Tết. Hiện nửa quân số vẫn đang nằm ở cơ sở. Lính hình sự là vậy! Không nghỉ phép, không nghỉ lễ, không nghỉ Tết. Quanh năm suốt tháng chỉ có phá án và phá án".

Lật lại những kết luận điều tra của năm 2010: thụ lý điều tra 35 vụ, 73 bị can với các tội danh: giết người, cố ý gây thương tích, cướp tài sản, mua bán người, hiếp dâm trẻ em, đánh bạc… mới thấy khối lượng công việc ở đây rất lớn. Nhiều vụ án là kết quả điều tra nhanh thì một vài ngày, thậm chí một tháng hay cả năm trời theo đuổi. Có những vụ án, hiện trường bị xáo trộn, đối tượng tạo hiện trường giả hòng đánh lạc hướng điều tra. Nhiều vụ án nằm cách xa địa bàn dân cư hàng chục cây số, nơi núi rừng hẻo lánh. Chuyện ăn lương khô, mì tôm sống, uống nước suối... của lính hình sự là rất thường. Trưởng phòng Vũ Viết Thoại cho biết thêm: "Trung bình một tháng, cán bộ, chiến sỹ trong Phòng có từ 10 đến 15 ngày đi công tác cơ sở.

Riêng Đội Trọng án và Đội Truy nã, có những chuyến công tác tới cả tháng trời vào các tỉnh miền Nam, Tây Nguyên... chứ Hà Nội, Hải Phòng, Lào Cai... thường xuyên lắm. Anh em rất vất vả, kinh phí hạn hẹp, nhiều khi phải bỏ tiền túi ra. Có người một ngày phải đi đến 3 tỉnh bằng các phương tiện tàu hỏa, taxi, xe ôm… Cảnh sát hình sự nhiều khi phải hoạt động độc lập, đòi hỏi mỗi người phải có tính tự giác cao, ý chí chiến đấu tấn công tội phạm, lòng dũng cảm và đặc biệt là bất chấp hiểm nguy, khó khăn, gian khổ".

Giữ vai trò trọng trách trong công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm trên địa bàn tỉnh, những năm gần đây, nhiều chuyên án lớn được Phòng thiết lập và phá những vụ án đặc biệt nghiêm trọng. Trong số đó phải kể đến Chuyên án 306N đấu tranh phá đường dây đưa người sang Trung Quốc bán của đối tượng Đồng Văn Sươi, sinh năm 1972, trú tại thị trấn Nông trường Liên Sơn (Văn Chấn). Sươi đã lừa 6 phụ nữ, trong đó có 1 trẻ em sang Trung Quốc bán cho em gái là Đồng Thị Chanh đang ở Trung Quốc để hoạt động mại dâm. Sươi đã bị Tòa tuyên án 19 năm tù giam. Đó là Chuyên án 126V điều tra truy xét đối tượng gây án giết người, cướp tài sản. Bị hại là ông Lê Văn Việt, sinh năm 1956, trú tại thôn Đồng Thập, xã Minh An (Văn Chấn).

Qua công tác nắm tình hình, rà soát, cơ quan cảnh sát điều tra phát hiện và nổi lên đối tượng nghi vấn là Nguyễn Tiến Học, sinh năm 1977, trú tại thôn 1, xã Đỗ Quyên, huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ. Phải mất gần 3 năm truy tìm ở các tỉnh Tây Nguyên, với các biện pháp nghiệp vụ và tinh thần quyết tâm tấn công tội phạm, cuối cùng, Học đã bị bắt khi đang lẩn trốn tại bãi vàng thuộc xã Gia Nghĩa, huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông và phải nhận mức án cao nhất.

Hành trang của cảnh sát hình sự là công cụ hỗ trợ, hồ sơ, phương án tác chiến… Thiếu tá Ninh Ngọc Hà - Đội trưởng Đội Trọng án - người từng tham gia nhiều chuyên án lớn, kể: "Đội chỉ có 6 cán bộ nhưng thường xuyên phải đi cơ sở. Khi một vụ án xảy ra ở đâu đó, địa phương và công an sở tại giúp công tác bảo vệ hiện trường, sau đó chúng tôi thành lập Hội đồng khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, phối hợp với chính quyền và nhân dân thu thập chứng cứ, xác định đối tượng gây án.

Các mũi điều tra được cử đi khắp nơi để nắm nhân thân và mối quan hệ của người bị hại. Do đặc thù tỉnh miền núi nên đến 80% số vụ việc xảy ra đều là địa bàn vùng cao, địa hình hiểm trở, song từ những chi tiết nhỏ nhất cũng được phân tích một cách tỉ mỉ, thận trọng. Gần như 100% vụ án giết người, cướp tài sản đều được sớm làm rõ. Công tác bắt, giam giữ, xử lý tội phạm luôn bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật".

Đại úy Đặng Văn Trí, điều tra viên của Đội Trọng án tâm sự: "Mặc dù học chuyên ngành điều tra tội phạm nhưng các vụ án đều có tình tiết phạm tội khác nhau nên luôn phải học tập nâng cao trình độ nghiệp vụ, tích lũy kinh nghiệm. Lính hình sự vất vả lắm, ít có chuyện ăn ngon, ngủ yên. Nhiều khi đi công tác cả tuần, vừa về tới nhà, chưa kịp ăn cơm với gia đình nhưng nhận được điện thoại là lại tức tốc lên đường. Đội Trọng án và Đội Truy nã chúng tôi thường động viên nhau là hội vợ chán, con chê…".

Xuân mới lại về với mọi nhà. Xuân bình yên và hạnh phúc ấy có thật nhiều đóng góp, hy sinh lặng thầm của các anh - những người lính hình sự.

Thạch Phong