Các hội khuyến học cơ sở trong huyện đã thu hút hầu hết cán bộ chủ chốt các ngành, tổ chức đoàn thể, tổ chức xã hội, cán bộ hưu trí và những người nhiệt tình, tâm huyết, hăng hái tham gia công tác hội.

Giờ đây, Mù Cang Chải có 9/14 xã, thị trấn có tổ chức hội với 79 chi hội, 32 dòng họ khuyến học, 52 gia đình hiếu học, 2.004 hội viên. Công tác khuyến học ở  các đơn vị trường học được chú trọng từ mầm non đến tiểu học, trung học cơ sở (THCS), trung học phổ thông (THPT).

Ngành giáo dục huyện có 16 chi hội khuyến học trong tổng số 35 đơn vị trường học, chiếm 46%. Các chi hội khuyến học đã phối hợp với ban giám hiệu, các tổ chức đoàn thể nhà trường thường xuyên làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương thực hiện tốt cuộc vận động “Xã hội hóa giáo dục”, đầu tư các điều kiện cho dạy và học.

Động viên, khuyến khích kịp thời, chi hội khuyến học các trường học tổ chức trao thưởng cho những học sinh đạt thành tích xuất sắc, học sinh nghèo học giỏi đồng thời khuyến khích, động viên cán bộ, giáo viên tham gia hội giảng các cấp, tạo không khí thi đua “Dạy tốt, học tốt” sôi nổi.

Hoạt động của các thầy, cô giáo đã thu hút được sự tham gia nhiệt tình của người thân như: “Hội dâu rể”, “Hội đồng học”, “Hội đồng hương”… tất cả hướng vào mục tiêu khuyến học, khuyến tài. Công tác khuyến học đã góp phần tích cực huy động trẻ em trong độ tuổi đi học và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Mù Cang Chải đã có qui mô trường, lớp phát triển khá toàn diện; các xã đã hoàn chỉnh các cấp học, phân bố tương đối đồng đều, tạo điều kiện cho học sinh tốt nghiệp THCS vào THPT.

Hoạt động khuyến học của các thôn, bản thường xuyên được Đảng bộ, chính quyền các xã, thị trấn tạo điều kiện giúp đỡ. Chi hội khuyến học các thôn, bản đã phối hợp với các chi hội nhà trường tìm giải pháp giúp đỡ những học sinh có hoàn cảnh khó khăn để các em không phải bỏ học. Ngoài ra, các chi hội còn tích cực vận động trẻ em đã bỏ học tiếp tục học tập, hoàn thành chương trình tiểu học và THCS, góp phần làm tốt công tác phổ cập giáo dục tiểu học và THCS.

Các chi hội cũng tích cực vận động các tổ chức đoàn thể, nhân dân tham gia đóng góp công sức, tiền của để xây dựng và tu sửa cơ sở vật chất nhà trường. Hàng năm, các địa phương huy động hàng nghìn ngày công tu sửa trường, lớp học. Nhiều xã như: Púng Luông, Chế Cu Nha, Dế Xu Phình, thị trấn Mù Cang Chải… trở thành điểm sáng trong phong trào.

Dù chưa có tổ chức hội nhưng một số cơ quan đoàn thể, doanh nghiệp hàng năm đều hỗ trợ cho con em cán bộ, công nhân viên chức trong cơ quan, doanh nghiệp có thành tích học tập, thi cử đạt kết quả cao; tài trợ cho hoạt động khuyến học của huyện và các xã, thị trấn. Nhiều cá nhân tiêu biểu như: ông Nguyễn Quang Huy - Giám đốc Công ty TNHH Huy Thanh, ông Trần Hữu Hưng - Giám đốc Công ty TNHH Đồng Hưng, ông Phạm Khắc Văn - Giám đốc Công ty TNHH Đồng Tâm… đã có những đóng góp tích cực cho công tác khuyến học, khuyến tài.

Phong trào “Gia đình hiếu học” phát triển rõ nét, nhiều gia đình ở vùng cao, vùng đồng bào dân tộc ít người đã quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho con em mình học tập tốt nhất. Tại các xã: Chế Tạo, Khao Mang, Hồ Bốn, Lao Chải, Nậm Có, Cao Phạ, Púng Luông… có không ít gia đình vẫn gắng dành dụm lương thực cho con đi học nội trú tại trường. Làm gương cho con, cháu chăm chỉ học hành, phấn đấu vươn lên trong cuộc sống, ông bà, bố mẹ, anh chị đều cố gắng theo học các lớp xóa mù chữ, bổ túc tiểu học và bổ túc THCS.

 Nhiều bậc cha mẹ đã tự tìm hiểu, học tập kiến thức khoa học kỹ thuật để xây dựng trang trại, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi… đem lại hiệu quả kinh tế, góp phần xóa đói giảm nghèo. Việc xây dựng “Dòng họ khuyến học” cũng đang trở thành phong trào ở nhiều xã, thị trấn.

Trong các dòng họ khuyến học, con cháu được giáo dục biết kính trọng ông bà, cha mẹ và thuận hòa với anh em, bà con trong thôn, bản. Dòng họ còn nêu cao ý thức học tập những người tích cực học tập, rèn luyện và sản xuất giỏi. Những gia đình khó khăn được anh em trong dòng họ hỗ trợ, giúp đỡ về nguồn vốn, tư vấn về kinh nghiệm làm ăn, cùng nhau xóa đói giảm nghèo.

Không chỉ tuyên truyền, vận động con cháu chăm ngoan học giỏi, các dòng họ còn chú trọng gây quĩ khuyến học, có qui định tự nguyện đóng góp quĩ, sử dụng quĩ công khai, công bằng, hiệu quả vào việc khuyến học, khuyến tài cho con cháu trong dòng họ, đặc biệt với những trường hợp con nhà nghèo vượt khó học giỏi.

Điển hình có dòng họ Giàng ở xã Chế Tạo do ông Giàng A Phay làm Trưởng họ. Dòng họ này có 73 người học THPT, 71 người học THCS, 100% số con cháu trong độ tuổi đều theo học tiểu học. Trong họ có 18 người học đại học, 8 người học cao đẳng, 23 người học trung cấp, 2 người học cao cấp chính trị, 4 người học trung cấp chính trị. Hiện nay, họ Giàng có tới 32 người đang tham gia công tác từ Trung ương tới tỉnh, huyện và xã.

Mù Cang Chải đang hình thành và nhân lên những nhân tố mới trong hoạt động khuyến học, khuyến tài, góp phần xây dựng xã hội học tập ở những bản, làng vùng cao đặc biệt khó khăn.

Đào Minh