Bên cạnh đó, nhà anh còn có khu chăn nuôi, ao cá và vườn tạp, tổng diện tích trên 1.000 m2. Theo tiêu chí nhà ở nông thôn của Bộ Xây dựng thì nhà anh Tùng chỉ cần sửa khu vệ sinh thành tự hoại nữa là đạt tiêu chuẩn nhà ở trong tiêu chí nhà ở xây dựng nông thôn mới (NTM).

Anh Tùng cho biết: "Mình cũng chưa rõ tiêu chí nhà ở trong chương trình xây dựng NTM đâu nhưng nhà ở thì phải làm đủ để ở, vả lại nhà nông phải có chuồng trại, vườn tược nữa. Nếu chỉ cần sửa lại khu vệ sinh để nhà mình đủ tiêu chuẩn trong tiêu chí xây dựng NTM thì mình sẽ sửa luôn thôi, mà cũng phải sửa cho nó sạch sẽ".

Bộ tiêu chí NTM có các chỉ tiêu cụ thể, trong đó có tiêu chí 9 - Nhà ở dân cư ghi rõ: Không còn nhà tạm, dột nát; 75% số hộ dân nông thôn có nhà ở đạt tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng; không còn nhà ở trên sông, nhà ở vi phạm lộ giới, nhà ở vùng sạt lở, lũ quét phải di dời.

Theo đó, nhà ở đạt tiêu chuẩn là nhà ở nông thôn theo tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng quy định. Trong đó, quy hoạch xây dựng phải đảm bảo: thuận tiện cho việc thiết kế đồng bộ hạ tầng kỹ thuật (cung cấp điện, nước, thoát nước, thông tin liên lạc, giao thông, trang thiết bị kỹ thuật); hệ thống thoát nước sinh hoạt, nước thải từ các chuồng trại chăn nuôi cần được xử lý trước khi xả ra khu vực thoát nước chung; đảm bảo yêu cầu vệ sinh an toàn cháy nổ; thuận lợi cho việc tổ chức hạ tầng xã hội như nhà trẻ, trường học, trạm y tế, chợ; phù hợp với điều kiện tự nhiên, bản sắc văn hóa; có các giải pháp tránh các tác động bất lợi của thiên nhiên; phải thuận tiện cho sinh hoạt và sản xuất của hộ gia đình, các làng nghề truyền thống của địa phương.

Yêu cầu về thiết kế kiến trúc, nhà ở đạt tiêu chuẩn phải đảm bảo an toàn, bền vững, thích dụng, mỹ quan, phù hợp với điều kiện tự nhiên và điều kiện kinh tế. Nhà ở dọc trục đường làng cách 3m (nếu xây sát ranh giới đất và đường quy hoạch). Đối với nhà trong xóm cách 6m kể từ ranh giới đường. Mật độ xây dựng trong mỗi khuôn viên ở không quá 60% và hệ số sử dụng đất không vượt quá 1,5 lần.

Chiều cao thông thủy mỗi tầng nhà là 3m. Đối với gia đình có chăn nuôi gia súc gia cầm thì chuồng trại phải tách riêng khỏi khu ở, đặt ở cuối hướng gió và có hố chứa phân, rác, thoát nước thải. Về yêu cầu kỹ thuật, nhà ở phải đảm bảo che nắng, chống mưa hắt, chống thấm, chống dột, chống nóng, chống mối mọt, phải tận dụng thông gió, chiếu sáng tự nhiên. Kết cấu công trình đảm bảo chống gió bão, tận dụng tối đa nguồn năng lượng tự nhiên.

Trong Bộ tiêu chuẩn này thì việc thiết kế nhà ở được chia theo từng vùng. Yên Bái là tỉnh nằm trong vùng Tây Bắc nên nhà ở nông thôn có 2 loại hình là nhà đất và nhà sàn. Đối với nhà đất, diện tích đất xây dựng nhà ở, chuồng trại, đường đi và các công trình phụ khác có diện tích từ 200 - 400 m2; đất làm kinh tế (trồng rau xanh, cây thực phẩm ngắn ngày, cây ăn quả, làm nghề phụ) có diện tích từ 800 - 1000 m2. Do đó, tổng diện tích đất sử dụng cho một hộ gia đình làm theo loại hình nhà đất là từ 1.000 - 1.500 m2.

Với loại hình nhà ở là nhà sàn thì độ cao mặt sàn so với mặt đất trên 2,1m, khu vệ sinh tách riêng khỏi khu vực ở, dùng bể xí tự hoại hoặc bán tự hoại hoặc dùng hố xí 2 ngăn cho khu vực khan hiếm nước.

Trong những năm qua, Yên Bái đẩy mạnh xóa nhà tạm, nhà dột nát cho các hộ nghèo, hộ khó khăn. Đề án 167 giai đoạn 2009 - 2012 đã giúp nhiều hộ gặp khó khăn về nhà ở có được những ngôi nhà khang trang, sạch sẽ. Tính đến 12/2011 Đề án 167 đã xóa được 6.364/6.856 nhà dột nát.

Ông Sèng Minh Phụng - Trưởng phòng Quản lý kiến trúc quy hoạch và thị trường bất động sản, Sở Xây dựng cho biết: "Theo tiêu chuẩn làm nhà theo Quyết định 167 thì nhà ở phải từ 24 m2 trở lên đảm bảo "3 cứng": cứng nền, cứng khung, cứng mái. Chúng tôi đã đi khảo sát thì thấy đa phần các hộ đều xây dựng diện tích lớn hơn so với tiêu chuẩn, chỉ có khoảng 2% số hộ xây dựng 24 m2, đây là những hộ độc thân hoặc chỉ có 2 người. So với tiêu chí xây dựng nhà ở trong Bộ tiêu chí xây dựng NTM thì đều đạt".

Theo thông tin từ Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) tỉnh Yên Bái, tới đây Ủy ban MTTQ tỉnh sẽ phối hợp với các ngành liên quan tiếp tục triển khai thực hiện 2 đề án là Giảm nghèo bền vững tỉnh Yên Bái 2012 - 2015 (trong đó sẽ có đề án riêng hỗ trợ về nhà ở cho hộ nghèo theo tiêu chí mới) và Đề án Chính sách hỗ trợ gia đình người có công khó khăn về nhà ở tỉnh Yên Bái giai đoạn 2012 - 2015. Đây chính là cơ hội để các địa phương hoàn thành tiêu chí nhà ở dân cư xây dựng NTM.

T.B