Trước sự việc một số cán bộ, công chức của huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải và cán bộ y tế làm công việc nặng nhọc ở một số bệnh viện phải nghỉ hưu sớm khi vẫn còn nguyện vọng công tác và cống hiến, Chủ tịch HĐND tỉnh Yên Bái đã chỉ đạo Ban Văn hóa - Xã hội chủ trì phối hợp với Ban Pháp chế - HĐND tỉnh tổ chức giám sát chuyên đề về việc thực hiện chế độ hưu trí đối với cán bộ, công chức, viên chức làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 và cán bộ y tế làm công việc nặng nhọc, độc hại.

 Sau khi giám sát thực tế tại huyện Mù Cang Chải, một số bệnh viện đa khoa đồng thời tổ chức hội thảo với các ban, ngành hữu quan và huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Ban Văn hóa - Xã hội đã hoàn chỉnh báo cáo kết quả giám sát cùng những kết luận, kiến nghị sau giám sát.

Theo các văn bản quy định của Chính phủ, hiện nay, tỉnh Yên Bái có 2 huyện là Trạm Tấu và Mù Cang Chải thuộc vùng đặc biệt khó khăn được hưởng phụ cấp khu vực hệ số 0,7. Riêng ngành y tế, theo quy định tại Quyết định số 915, hiện có 26 vị trí công tác thuộc danh mục nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại.

Theo báo cáo của hai huyện này và Sở Y tế tỉnh, từ khi Luật Bảo hiểm xã hội có hiệu lực (năm 2007) đến thời điểm giám sát (tháng 4 năm 2012), đã giải quyết chế độ nghỉ hưu cho khoảng trên 150 cán bộ, công chức, viên chức làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực 0,7 và cán bộ y tế làm công việc nặng nhọc, độc hại. Thủ tục nghỉ hưu được căn cứ theo các văn bản chỉ đạo của Chính phủ như Nghị định 143, Nghị định 46 quy định về thủ tục nghỉ hưu đối với công chức, viên chức.

Hàng năm, các cấp chính quyền của huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải và Sở Y tế tỉnh đều có văn bản chỉ đạo các đơn vị sử dụng lao động rà soát đội ngũ công chức, viên chức; lập danh sách những người đủ điều kiện nghỉ hưu để tỉnh xem xét, quyết định đối với những cán bộ tỉnh quản và huyện xem xét, quyết định đối với cán bộ, viên chức do huyện quản lý. Việc giải quyết chế độ hưu trí của Bảo hiểm xã hội cho cán bộ, công chức, viên chức đảm bảo kịp thời, đúng chế độ, đúng đối tượng.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện quy trình, thủ tục nghỉ hưu đối với nhóm đối tượng này, các cơ quan quản lý Nhà nước về công chức, viên chức và các đơn vị sử dụng lao động đã áp dụng tuổi nghỉ hưu chưa phù hợp với quy định của Luật Bảo hiểm xã hội.

Tại khoản b, điều 50 Luật Bảo hiểm xã hội và mục 2, điều 26 Nghị định 152 quy định rõ điều kiện hưởng lương hưu là: “Nam từ đủ năm mươi lăm tuổi đến đủ sáu mươi tuổi, nữ từ đủ năm mươi tuổi đến đủ năm mươi lăm tuổi và có đủ mười lăm năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và Bộ Y tế ban hành hoặc có đủ mười lăm năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên”.

Song thực tế, huyện Mù Cang Chải, Trạm Tấu và ngành y tế đang áp dụng tuổi nghỉ hưu cho nhóm đối tượng cán bộ, công chức, viên chức làm việc ở nơi có phụ cấp hệ số 0,7 và công việc nặng nhọc, độc hại ở các cơ sở y tế là: nam đủ 55 tuổi và nữ đủ 50 tuổi - chỉ bằng mức tối thiểu so với độ tuổi nghỉ hưu theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội. Điều này đã gây thiệt thòi cho người lao động và ảnh hưởng không nhỏ đến công tác quy hoạch, phát triển đội ngũ cán bộ ở vùng khó khăn và ngành y tế.  

 Nguyên nhân của vấn đề này là do hệ thống văn bản chỉ đạo từ Trung ương đến địa phương về thực hiện chế độ hưu trí đối với cán bộ, công chức, viên chức làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực 0,7 và công việc nặng nhọc còn thiếu và chưa hoàn thiện. Văn bản chỉ đạo của Chính phủ quy định về thủ tục nghỉ hưu đối với cán bộ, công chức, viên chức như Nghị định 143, Nghị định 46 đều chưa hướng dẫn chi tiết quy trình, thủ tục nghỉ hưu đối với nhóm đối tượng được hưởng chính sách ưu tiên nghỉ hưu trước tuổi theo quy định.

Với Yên Bái, từ khi thực hiện Nghị định 143, Nghị định 46, các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh chưa có văn bản cụ thể hóa việc thực hiện thủ tục nghỉ hưu đối với cán bộ, công chức, viên chức trên địa bàn tỉnh.

Trong khi đó, hệ thống văn bản chỉ đạo của các cấp ủy Đảng lại hướng dẫn thực hiện độ tuổi quy hoạch đối với cán bộ làm việc ở huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải là: nữ dưới 50 tuổi, nam dưới 55 tuổi. Riêng ngành y tế có ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện chế độ hưu trí đối với viên chức làm công việc nặng nhọc nhưng độ tuổi nghỉ hưu lại áp dụng nam đủ 55 tuổi, nữ đủ 50 tuổi.

Từ đó, Ban Văn hóa - Xã hội đã đưa ra kiến nghị và đề xuất đối với UBND tỉnh, các ngành chuyên môn và hai huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải. Đó là đề nghị UBND tỉnh sớm ban hành văn bản hướng dẫn chi tiết về quy trình, thủ tục giải quyết chế độ hưu trí đối với cán bộ, công chức, viên chức làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 và viên chức làm công việc nặng nhọc để làm căn cứ pháp lý cho các cấp, các ngành thực hiện; chỉ đạo các huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải và Sở Y tế tỉnh áp dụng tuổi nghỉ hưu cho các đối tượng này theo đúng quy định đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật và thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chế độ bảo hiểm xã hội đối với người lao động.

 N.T