Theo thống kê của Hội Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam, mỗi năm nước ta có khoảng 300.000 ca đình chỉ thai nghén ở độ tuổi từ 15 - 19. Với con số này, Việt Nam đang dẫn đầu Đông Nam Á và xếp thứ 5 trên thế giới về tỷ lệ nạo phá thai ở trẻ vị thành niên.

Tại Yên Bái, trong những năm gần đây, tình trạng mang thai và nạo phái thai tuổi vị thành niên cũng đang có chiều hướng gia tăng. Thực tế này cho thấy việc cung cấp cho phụ nữ, đặc biệt là trẻ em gái những kiến thức chung về chăm sóc SKSS vị thành niên và kế hoạch hóa gia đình vẫn còn nhiều vấn đề cần quan tâm.

Qua tìm hiểu, hiện tại, hầu hết các cơ sở y tế có cung cấp dịch vụ sản khoa trong tỉnh đều chưa có phòng khám sức khỏe và tư vấn riêng cho lứa tuổi vị thành niên. Tại các trạm y tế xã, phường, thị trấn, công tác truyền thông về SKSS vị thành niên mới chỉ được làm lồng ghép vào các chương trình truyền thông khác chứ chưa đi vào chiều sâu. Các bậc cha mẹ, thầy cô và cộng đồng chưa nhận thức được đầy đủ sự cần thiết cung cấp kiến thức chăm sóc SKSS cho lứa tuổi này. Thêm vào đó, nhiều em trong lứa tuổi vị thành niên còn khá e dè khi đề cập đến vấn đề sức khỏe của chính bản thân mình…

Đặng Thị Lan Anh- học sinh lớp 12, Trường THPT Lý Thường Kiệt, thành phố Yên Bái chia sẻ: "Chúng em rất cần được tiếp cận thông tin liên quan đến vấn đề tình dục nhưng từ phía gia đình, nhà trường không cởi mở khi đề cập vấn đề này, còn xã hội dường như xem kiến thức về tình dục là một thứ gì đó rất nhạy cảm, coi chuyện đó là bậy bạ nên nhiều người thường lảng tránh”.

Chính vì kiến thức về SKSS còn nhiều hạn chế trong khi quan niệm về tình dục ở một bộ phận giới trẻ hiện nay lại ngày càng thoáng. Họ xem việc quan hệ tình dục trước hôn nhân là sự lựa chọn của cá nhân, không phải là tiêu chuẩn để đánh giá về nhân cách hay đạo đức như quan niệm truyền thống.

Bởi vậy nên đã có không ít trường hợp phải nếm "trái đắng" đầu đời. N.T.N (xã Y, huyện Yên Bình) năm nay vừa tròn 17 tuổi nhưng đã lên chức bố được ba tháng, tâm sự: “Chúng em yêu nhau thật lòng nhưng không nghĩ sẽ phải tiến tới hôn nhân nhanh đến vậy. Bây giờ nghĩ lại, chúng em thấy hối tiếc vì trong khi các bạn vẫn còn đang được cắp sách tới trường và vui chơi thoải mái thì vợ chồng em đã tự phải bươn trải trong cuộc sống để kiếm tiền nuôi con”.

Đối với những trường hợp được cha mẹ chấp thuận và hai bên về cơ bản đồng ý đến với nhau khi chẳng may “đã lỡ” như trường hợp của N vẫn còn được coi một “kết thúc có hậu”. Tuy nhiên, nhiều em do tuổi đời còn quá nhỏ, chỉ 14, 15 chưa đủ mọi điều kiện (kinh tế, sức khỏe, kiến thức làm mẹ…) nhưng chẳng may phải  “mang thai ngoài ý muốn” thì tự bản thân các em và gia đình đều chọn giải pháp là phá bỏ. Đây được coi là giải pháp hữu hiệu tức thời song rất nguy hiểm đến tính mạng và vấn đề sinh nở về sau.

Các chuyên gia y tế đã từng khuyến cáo, đối với những trường hợp nạo phá thai sớm và nạo hút nhiều lần thì nguy cơ mắc các bệnh về đường sinh sản và vô sinh sẽ cao gấp nhiều lần so với người bình thường.

Trước thực trạng đáng báo động trên rất cần nhiều hơn nữa sự quan tâm của gia đình và xã hội đối với trẻ vị thành niên. Đặc biệt là sự vào cuộc tích cực của ngành dân số trong việc triển khai có hiệu quả mô hình câu lạc bộ “Tư vấn và chăm sóc sức khỏe tiền hôn nhân” tại các địa phương, đồng thời tăng cường truyền thông các chương trình chăm sóc SKSS trong các trường phổ thông.

 H.O