Đánh giá những kết quả mà Nghị quyết Trung ương 5 đã mang lại, ông Vũ Tiến Đức - Phó bí thư Thường trực Huyện ủy Mù Cang Chải cho biết, Nghị quyết Trung ương 5 đã tác động mạnh mẽ đối với vùng cao không chỉ trong lĩnh vực văn hóa mà cả trong lĩnh vực kinh tế.

Từ bước chuyển trong văn hóa đã động viên các cấp, các ngành và nhân dân các dân tộc vùng cao hăng hái thi đua phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Tốc độ tăng trưởng kinh tế tăng mạnh từ 8,5% năm 2000 lên 14,5% năm 2012, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng; thu nhập bình quân đầu người tăng gấp 6,5 lần, năm 2000 là 1,2 triệu đồng, năm 2012 là 7,8 triệu đồng.

Đến nay, đã có 60% số thôn, bản, 65% số hộ gia đình của 13/14 xã, thị trấn có điện lưới quốc gia; 100% xã, thị trấn có đường ô tô đến trung tâm, có đường xe máy  đến các thôn, bản và đang từng bước được bê tông hóa. Các chính sách an sinh xã hội được triển khai có hiệu quả, số hộ nghèo giảm nhanh từ 4% - 6%/năm. Đến nay, trên 97% dân số dưới 35 tuổi biết chữ, trên 97,5% trẻ em trong độ tuổi đến trường; có 11/14 xã, thị trấn đạt chuẩn quốc gia về y tế; tỷ lệ tăng dân số từ 3,4% năm 2000 xuống còn 1,86% năm 2012.

Để đưa nghị quyết vào cuộc sống, cùng việc ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, năm 2001, huyện Mù Cang Chải đã thành lập Ban chỉ đạo phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" từ cấp huyện tới cơ sở, tạo sự phối hợp giữa các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể khi tổ chức thực hiện các phong trào văn hóa.

Đặc biệt, tại kỳ họp thứ 6, Hội đồng nhân dân huyện (khóa XVI) đã ban hành Nghị quyết chuyên đề tiếp tục nâng cao chất lượng phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", trọng tâm nâng cao chất lượng gia đình văn hóa, làng, bản, tổ dân phố văn hóa, đơn vị văn hóa; Ban Thường vụ Huyện ủy đã chỉ đạo UBND huyện xây dựng Đề án "Vận động đồng bào dân tộc Mông thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang, việc cưới, giai đoạn 2013 - 2015"... đã tạo sự chuyển biến căn bản, nâng công tác chỉ đạo thực hiện Nghị quyết lên một tầm cao mới.

Triển khai Nghị quyết Trung ương 5 đã tạo được sự chuyển biến căn bản trong nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên và nhân dân về vị trí, vai trò của văn hóa đối với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc ở địa phương, kết quả được biểu hiện cụ thể trong từng lĩnh vực. Thông qua phát triển giáo dục - đào tạo với nhiều hình thức phong phú, đa dạng, đến nay, hệ thống giáo dục của huyện từ bậc mầm non, tiểu học, trung học cơ sở đến trung học phổ thông cơ bản đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân các dân tộc trên địa bàn.

Hiện nay, toàn huyện có 14/14 đơn vị trường đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học - chống mù chữ; 10/14 xã, thị trấn đạt chuẩn phổ cập giáo dục mẫu giáo 5 tuổi, 11/14 đơn vị đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi, 13/14 xã, thị trấn đạt chuẩn phổ cập giáo dục trung học cơ sở; tỷ lệ huy động trẻ 5 tuổi vào học mẫu giáo đạt 90%, tiểu học 96,3%, trung học cơ sở 85%. Đội ngũ giáo viên đảm bảo đạt chuẩn về chuyên môn; cơ sở vật chất, các phương tiện phục vụ dạy và học ngày càng được trang bị đầy đủ hơn.

Phát huy hiệu quả của phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" và cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", cùng với các phong trào, hội thi, hội diễn văn nghệ, thể dục thể thao được tổ chức hàng năm đã góp phần tạo môi trường văn hóa lành mạnh, làm thay đổi nhận thức và hành vi của mỗi người, phù hợp với lối sống văn hóa, đời sống văn hóa của người dân trong gia đình, dòng họ, làng bản, khu dân cư, cơ quan, đơn vị, địa phương; xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội...

Năm 2000, toàn huyện có 36% số hộ gia đình đạt tiêu chuẩn văn hóa, 3 làng văn hóa thì đến năm 2012, có 30% số hộ gia đình đạt chuẩn văn hóa (tiêu chí mới), 10% làng, bản, tổ dân phố văn hóa (tiêu chí mới); 45% số cơ quan, đơn vị đạt chuẩn văn hóa. Không gian văn hóa các dân tộc với các phong tục tập quán, tín ngưỡng đặc sắc, các nghề truyền thống, các trò chơi dân gian, lễ hội truyền thống được duy trì và phát triển.

Đặc biệt, để bảo tồn giá trị các di tích văn hóa đồng thời khơi dậy lòng tự hào về quê hương, giáo dục và nâng cao ý thức, trách nhiệm cho thế hệ trẻ đồng thời đẩy mạnh phát triển du lịch của huyện và của tỉnh, Mù Cang Chải xây dựng hồ sơ khoa học, đề nghị xếp hạng và đã được công nhận Di tích danh thắng ruộng bậc thang cấp quốc gia thuộc 3 xã La Pán Tẩn, Chế Cu Nha, Dế Xu Phình và Di tích lịch sử cấp quốc gia nơi thành lập Đội Du kích xã Khau Phạ. Cùng với quản lý tốt hoạt động tôn giáo, công tác quản lý Internet, phòng chống văn hóa phẩm phản động, độc hại, đồi trụy, trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc được duy trì có hiệu quả.

Hệ thống các thiết chế văn hóa từ huyện đến xã, thị trấn và thôn, bản từng bước được hoàn thiện với 74 nhà văn hóa thôn, bản, tổ dân phố; 100% thôn bản, tổ dân phố đều có hương ước riêng. Công tác xã hội hóa các hoạt động văn hóa, thể thao được thực hiện với phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm" huy động sức mạnh của toàn xã hội tham gia tổ chức, triển khai các hoạt động văn hóa, thể thao. Phong trào toàn dân tham gia luyện tập thể thao, nâng cao sức khỏe để bảo vệ và xây dựng Tổ quốc được đẩy mạnh với 45 câu lạc bộ thể thao...

Trong thời gian tới, huyện Mù Cang Chải sẽ tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp, trong đó tăng cường vai trò lãnh đạo của cấp ủy Đảng đối với công tác này. Cụ thể là tiếp tục thực hiện tốt phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" nhằm thực hiện tốt nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội; đẩy lùi hủ tục lạc hậu, các tệ nạn xã hội; xây dựng các điển hình thôn, bản, làng, tổ dân phố văn hóa với mục tiêu phấn đấu đến năm 2015, có 85% số gia đình đạt tiêu chuẩn văn hóa, 67% số làng, bản, tổ dân phố đạt danh hiệu văn hóa; tỷ lệ xã có từ 10 tiêu chí trở lên đạt tiêu chuẩn nông thôn mới chiếm 60%...

  P.V