40 năm trước, khi ở vào độ tuổi 20, chàng trai Nguyễn Xuân Thanh lên đường nhập ngũ theo tiếng gọi của Tổ quốc. Lật giở lại những kỷ niệm về cái thời “Xẻ dọc trường Sơn đi cứu nước, mà lòng phơi phới dậy tương lai”, nhìn lại những tấm huân, huy chương vinh dự được nhận trong thời gian phục vụ trong quân ngũ, ông vẫn thấy đấy là quãng đẹp nhất của cuộc đời mình khi được sống trong những năm tháng oanh liệt và hào hùng.

Phục vụ trong đoàn lái xe 559, những đêm lái xe dưới làn bom đạn của địch đã tôi luyện cho người lính trẻ sự dạn dày. Dưới làn mưa bom bão đạn, chỉ với ánh đèn quả nhót nhỏ xíu, trên con đường Trường  Sơn gập ghềnh đèo dốc và chằng chịt hố bom, những chiến sĩ lái xe như ông Thanh ngày ấy vẫn ngày đêm vận chuyển vũ khí, đạn dược, nhu yếu phẩm vào chiến trường phục vụ cuộc chiến đấu ngày một ác liệt.

Trong những ngày tháng 4 này, ông lại nhớ về chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Ông bảo: “Suốt cuộc đời này tôi cũng không thể nào quên về những năm tháng ấy. Vui lắm, tất cả mọi nguồn lực đều tập trung cho giải phóng miền Nam, bộ đội ta đánh nhanh, thắng nhanh, tôi nhớ nhất là trận đánh ở thị trấn Đồng Xoài, ta và địch giành nhau từng tấc đất, từng căn nhà, nhưng trước sức mạnh của quân ta, địch vẫn phải rút lui”. Sau khi giải phóng miền Nam, ông còn tham gia chiến tranh bảo vệ biên giới rồi chuyển về công tác tại Trường lái xe thuộc Tổng cục Hậu cần. Năm 1993, ông về nghỉ hưu.

Mảnh đất Bảo Ái quê ông lúc ấy nghèo lắm, nhà nào nhà nấy lo chạy ăn từng bữa. Gia đình ông cũng không nằm ngoài vòng quanh quẩn đói nghèo. Con đông càng khiến cuộc sống gia đình thêm vất vả. Cuộc sống đời thường cũng là một thử thách với người lính. Ông luôn suy nghĩ đất đai quê hương mình đâu cằn cỗi mà cuộc sống vẫn nghèo, nếu như chiến tranh đòi hỏi người lính sự gan dạ thì trong cuộc sống thời bình cần sự chịu thương chịu khó.

Đi qua nhiều địa phương, thấy nhiều mô hình làm ăn hiệu quả, sẵn đất đai trong tay, ông Thanh nhận thấy mô hình kinh tế tổng hợp VACR phù hợp với điều kiện gia đình. Mảnh ruộng trước nhà thường xuyên bị ngập nước, gieo lúa gì cũng kém hiệu quả, vì vậy ông chuyển sang đào ao nuôi cá với đủ loại trắm, chép, trôi, mè để khai thác hết các tầng nước.

Mảnh vườn rộng ba sào ngoài diện tích dùng để trồng chè cũng mang lại cho gia đình nguồn thu không nhỏ. Nông thôn gia đình nhà nào cũng nhiều vườn, nhiều ruộng, ông Thanh còn tận dụng trồng ngô, trồng sắn và tận dụng các sản phẩm phụ làm thức ăn chăn nuôi cho vài chục con vịt đẻ trứng, mấy chục con gà và hàng chục con lợn mỗi lứa. “Có sức người sỏi đá cũng thành cơm”, mồ hôi đổ xuống để cho những đồi cây keo, bạch đàn lên xanh.

Nhìn lại ngôi nhà khang trang và mô hình kinh tế trị giá vài chục triệu đồng, ông cho biết: “Mô hình VACR mang lại thu nhập thường xuyên hơn, lấy ngắn nuôi dài, trồng rừng vài năm mới cho thu hoạch, hãy coi đó như tiền bỏ ống, còn lại trước mắt cần có các nguồn thu khác từ ruộng, từ vườn để trang trải cuộc sống gia đình”.

Giờ đây, cuộc sống gia đình đã đầy đủ hơn, 5 người con đã trưởng thành. Tuy tuổi đã cao, ông vẫn lao động, chăm con gà, con vịt, đàn cá, đàn lợn. Những lúc rảnh rỗi người cựu chiến binh lại dành thời gian cùng đồng đội đi thăm lại chiến trường xưa từ Bù Đăng, Bù Đổng đến Bù Gia Mập để nhớ về một thời hoa đỏ, thắp cho đồng đội đã anh dũng hy sinh nén hương thơm tại Nghĩa trang Liệt sĩ Trường Sơn, Nghĩa trang quốc gia đường 9.

 Hồng Khanh