Nghĩa Lợi - xã nghèo lên phố
- Cập nhật: Thứ hai, 19/3/2018 | 7:23:16 AM
YênBái - YBĐT - Nhiều người nghĩ xây dựng xã Nghĩa Lợi đạt nông thôn mới đã là chuyện "cổ tích giữa đời thường rồi” chứ ai dám nghĩ đến Nghĩa Lợi phát triển thành đô thị được.
|
|
Nghĩa Lợi - điểm đến hấp dẫn du lịch cộng đồng.
|
Với địa thế nằm bên dòng suối Thia, có đồng ruộng xanh tươi bao quanh những ngôi nhà sàn truyền thống, nét đẹp của các bản làng nơi đây đặc biệt sống động khi những giá trị văn hóa của tổ tiên đã được đồng bào dân tộc Thái lưu giữ và đây chính là điều kiện tiên quyết để Nghĩa Lợi triển khai thực hiện dự án.
Năm 2003, cùng với xã Nghĩa An, Nghĩa Phúc từ huyện Văn Chấn sáp nhập vào thị xã Nghĩa Lộ, xã Nghĩa Lợi có 46% hộ nghèo và được coi là xã nghèo toàn diện. Nay trở lại, Nghĩa Lợi đã thực sự "lột xác”, vì ở đây không chỉ là xã nông thôn mới (NTM) mà còn nổi lên vóc dáng đô thị mới với những công trình, dự án trọng điểm của thị xã Nghĩa Lộ và tỉnh Yên Bái.
Từ lo ăn, lo ở đến xây dựng nông thôn mới
Từ lo ăn, lo ở đến xây dựng nông thôn mới
Năm 2011, xã Nghĩa Lợi bắt đầu thực hiện chương trình xây dựng NTM và đây là một quyết định khá "liều” khi xã có tới 409 hộ nghèo trên tổng số 844 hộ toàn xã, chiếm 48,46%.
Tuy nhiên, với quyết tâm của cả hệ thống chính trị, xã chủ trương tiếp tục lấy phát triển nông nghiệp nông thôn làm nền tảng, nhưng "cây lúa” không còn là chủ lực mà tập trung phát triển du lịch cộng đồng. Đảng bộ xã xác định những giá trị "sống” trong cộng đồng này, sẽ là nền tảng đặc trưng giúp xã thành công khi tham gia vào Dự án "Xây dựng mô hình du lịch cộng đồng gắn với giảm nghèo và xây dựng NTM”.
Giải thích về quyết định này, ông Lường Văn Hà - Chủ tịch UBND xã Nghĩa Lợi cho biết: "Với địa thế nằm bên dòng suối Thia, có đồng ruộng xanh tươi bao quanh những ngôi nhà sàn truyền thống, nét đẹp của các bản làng nơi đây đặc biệt sống động khi những giá trị văn hóa của tổ tiên đã được đồng bào dân tộc Thái lưu giữ và đây chính là điều kiện tiên quyết để Nghĩa Lợi triển khai thực hiện dự án”.
Ngay năm đầu tiên triển khai thực hiện Dự án đã có 13 hộ dân ở thôn Xà Rèn tham gia vào mô hình du lịch cộng đồng với mức hỗ trợ 20 triệu đồng/hộ để tu sửa nhà cửa theo kiến trúc truyền thống.
Đến thăm gia đình bà Hoàng Thị Loan - chủ cơ sở du lịch cộng đồng ở thôn Xà Rèn và cũng là một trong những gia đình đầu tiên của thị xã tham gia mô hình du lịch cộng đồng được bà chia sẻ: "Khi còn làm Chủ tịch xã Nghĩa Lợi, tôi được đi đây đi đó nhiều, được trực tiếp thấy cách thức phát triển du lịch cộng đồng dựa trên những lợi thế vùng miền thật hay và ý nghĩa.
Tự học, tự ấp ủ, tích lũy kiến thức, đến cuối năm 2014, khi về nghỉ chế độ thì đầu năm 2015 xã Nghĩa Lợi triển khai Đề án "Xây dựng mô hình du lịch cộng đồng gắn với giảm nghèo và xây dựng NTM”, gia đình tôi đã tham gia ngay”.
Hiện nay, khu du lịch cộng đồng của gia đình bà Loan đã được nhiều công ty du lịch lựa chọn làm điểm dừng chân khi đến thăm quan nét đẹp văn hóa vùng Mường Lò. Bình quân mỗi tháng gia đình bà đón từ 15 - 20 đoàn khách. Riêng năm 2017, đón trên 1.300 lượt khách, trừ mọi chi phí thu về trên 100 triệu đồng, gấp hơn chục lần so với làm ruộng, góp phần tạo việc làm ổn định cho 5 lao động địa phương.
Đến nay, toàn xã có 20 hộ làm du lịch cộng đồng, trong đó ở thôn Xà Rèn 9 hộ, thôn Chao Hạ 8 hộ, thu nhập bình quân đạt 50 - 80 triệu đồng/hộ/năm. Chủ tịch UBND xã cho biết thêm: đó chỉ là bước đầu trong "đổi mới cách nghĩ, cách làm” của bà con. Còn để xã phát triển toàn diện sẽ là một câu chuyện khá dài”.
Để xã thực sự phát triển toàn diện, cùng với triển khai làm du lịch cộng đồng, Nghĩa Lợi đã phát động các phong trào nông dân phát triển kinh tế, làm giàu cho gia đình. Bài toán đầu tiên là vốn, đã được Đảng ủy, chính quyền xã giải quyết xong trên cơ sở chỉ đạo Hội Nông dân trực tiếp ký vay ủy thác với Ngân hàng Chính sách xã hội của thị xã, giúp gần 100% hội viên được vay các nguồn vốn ưu đãi.
Đồng thời, đẩy mạnh từ truyên truyền, vận động đến giao khoán chỉ tiêu cho từng hội viên nông dân. Kết quả, phong trào trồng cây vụ đông hàng năm luôn đạt gần 100%; phong trào phát triển kinh tế cũng được nhân rộng và đã có 300 hộ đăng ký sản xuất, kinh doanh giỏi; 5 mô hình chăn nuôi lợn hàng hóa cho thu nhập 150 triệu đồng/năm.
Xuất hiện nhiều tấm gương điển hình trong phát triển kinh tế như hộ ông Lò Văn Tý, thôn Bản Xa từ hộ nông dân khó khăn, đến nay mỗi năm gia đình ông thu về trên 150 triệu đồng từ mua bán thức ăn chăn nuôi, phân bón và chăn nuôi lợn; ông Hoàng Văn Tía, thôn Sang Đốm, mỗi năm cho thu nhập từ chăn nuôi lợn và nuôi cá từ 150-180 triệu đồng/năm; hộ nghèo toàn xã mỗi năm giảm 13%. Đây thực sự là một con số ấn tượng. Chủ tịch UBND xã phấn khởi chia sẻ:
- Việc nào cũng quan trọng, song "an cư” phải được triển khai thực hiện ngay và đó là quyết tâm của Ban Chấp hành Đảng bộ xã và đó cũng là nỗi lo chưa biết hướng nào giải quyết triệt để.
- Sao lại là nỗi lo chưa có hướng giải quyết triệt để? - tôi hỏi.
- Theo Bộ tiêu chí quốc gia quy định về NTM, xã được công nhận đạt tiêu chí nhà ở dân cư khi đáp ứng đủ 2 yêu cầu là không còn hộ nào ở nhà tạm, nhà dột nát; 80% nhà đạt chuẩn của Bộ Xây dựng phải theo tiêu chí 3 cứng gồm: nền cứng, khung cứng, mái cứng. Khi triển khai thực hiện tiêu chí này, xã Nghĩa Lợi cũng gặp không ít khó khăn bởi số hộ nghèo của xã cao, nhiều hộ dân không có ý định làm nhà, ngại thoát nghèo… Vì vậy, sẽ không được hưởng các chế độ đãi ngộ của Nhà nước - Chủ tịch UBND xã phân trần.
- Vậy, bài toán này sẽ được Ban Chấp hành Đảng bộ xã giải quyết như thế nào? - tôi hỏi.
- Quyết tâm phải thực hiện bằng được, từ cấp ủy, chính quyền đến các tổ chức chính trị-xã hội của xã "xắn tay” vào cuộc. Thông qua biện pháp tuyên truyền "Mưa dầm thấm sâu”, sự năng nổ tìm nguồn hỗ trợ, giúp đỡ vốn để giúp các hộ nghèo làm nhà ở! - Chủ tịch UBND xã khẳng định.
Tính riêng năm 2016, toàn xã Nghĩa Lợi đã có 21 hộ nghèo được hỗ trợ làm nhà ở. Trong đó, có 4 hộ được Ngân hàng Viettinbank hỗ trợ 50 triệu đồng; 1 hộ được Ủy ban Mặt trận Tổ quốc hỗ trợ 10 triệu đồng; 15 hộ được hỗ trợ theo Quyết định số 33 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ nhà ở đối với hộ nghèo theo chuẩn nghèo giai đoạn 2011 - 2015.
Việc được hỗ trợ làm nhà kịp thời, đã giúp xã Nghĩa Lợi năm 2016 giảm 138 hộ nghèo. Đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao, thu nhập bình quân đầu người của xã năm 2017 đạt 26,1 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 10,87%... Đặc biệt, năm 2017, xã đã hoàn thành 19/19 tiêu chí trong xây dựng NTM để ngày 8/12/2017, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong xã đã long trọng đón nhận quyết định xã đạt chuẩn NTM.
Hình ảnh của một đô thị mới
Cơ sở vật chất trường học ở xã Nghĩa Lợi được xây dựng khang trang.
Nhiều người nghĩ xây dựng xã Nghĩa Lợi đạt NTM đã là chuyện "cổ tích giữa đời thường rồi” chứ ai dám nghĩ đến Nghĩa Lợi phát triển thành đô thị được. Song, đó sẽ là hiện thực rất gần bởi để xây dựng thị xã Nghĩa Lộ trở thành đô thị loại 3, từ năm 2015, các dự án xây dựng trọng điểm của tỉnh và thị xã Nghĩa Lộ được triển khai trên địa bàn thị xã lại đặt phần lớn tại xã Nghĩa Lợi theo quan điểm "Xã Nghĩa Lợi nằm trong bản đồ điều chỉnh lại không gian quy hoạch đô thị gắn với tuyến đường tránh, tạo ra các quỹ đất dân cư; giúp thị xã tập trung phát triển du lịch cộng đồng gắn với phát triển du lịch sinh thái”.
Ông Lường Văn Hà cho biết thêm: "Là địa phương có nhiều dự án trọng điểm liên quan đến giải phóng và đền bù đất, đây chính là cơ hội để xây dựng sở vật chất, thay đổi bộ mặt NTM”.
Xã Nghĩa Lợi đã chủ động xây dựng các phương án tuyên truyền, vận động và giúp các đơn vị liên quan thực hiện nhiệm vụ như: phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công đường tránh quốc lộ 32.
Phối hợp với Hội đồng Giải phóng mặt bằng thị xã thực hiện công tác giải phóng mặt bằng hỗ trợ trả tiền đền bù cho 180 hộ dân bị thu hồi đất lúa để làm đường tránh quốc lộ 32 qua xã; tổ chức công khai họp dân quy hoạch tại khu thôn Sang Hán cũ và thôn Chao Hạ 2, giáp bờ kè suối Thia để xây dựng khu dân cư và đường bao thị xã Nghĩa Lộ giai đoạn 2015-2020.
Công khai giá đền bù giải phóng mặt bằng các hộ tại thôn Nà Làng, Bản Xa, Sang Thái, Sang Đốm, Chao Hạ 1, Chao Hạ 2, Sang Hán; phối hợp với Trung tâm Phát triển quỹ đất - Sở Tài nguyên Môi trường xác định rõ nguồn gốc đất của từng thửa đất từ khu 4 đến khu 11 để xây dựng khu dân cư và khu thương mại dịch vụ của tỉnh tại thị xã Nghĩa Lộ, đặc biệt là quốc lộ 32 đoạn Nghĩa Lộ - Vách Kim (dự án này, phần lớn chạy qua xã Nghĩa Lợi làm cho hàng trăm hộ bị ảnh hưởng).
Để động viên, giúp người dân yên tâm phát triển sản xuất, Đảng ủy, chính quyền xã đã chủ động tuyên truyền, vận động giải thích đến đông đảo nhân dân hiểu rõ mục đích ý, nghĩa, tầm quan trọng của việc triển khai thực hiện các qui hoạch dự án trọng điểm đối với sự phát triển kinh tế của tỉnh, của thị xã; tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong công tác quy hoạch, bồi thường hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất cho nhân dân trong khu vực quy hoạch biết để thực hiện; tuyên truyền cho nhân dân biết về trách nhiệm và quyền hạn của mình trong việc thực hiện các dự án trọng điểm…
Cùng đi trên tuyến đường vành đai suối Thia chạy qua xã Nghĩa Lợi - một trong những công trình xây dựng cơ bản trọng điểm của thị xã Nghĩa Lộ trong việc mở rộng không gian cánh đồng Mường Lò và quy hoạch thị xã Nghĩa Lộ thành đô thị loại 3, Chủ tịch UBND xã Nghĩa Lợi vẫn không khỏi bồi hồi chia sẻ: "Để có được con đường to, đẹp với tổng chiều dài 2,9km, mặt đường rộng 10,5m, hành lang giáp suối Thia là 6m, tổng vốn đầu từ là 15 tỷ đồng thì 87 hộ dân của xã Nghĩa Lợi và phường Cầu Thia đã đồng thuận di dời nhà cửa, đất đai đến nơi ở mới. Một sự đóng góp vô cùng ý nghĩa nhưng rất thầm lặng mà ít ai biết”.
Một ngày ở Nghĩa Lợi, được nghe, được biết về hành trình 15 năm xóa đói nghèo và xây dựng xã NTM, đô thị mới, chúng tôi cảm nhận được sức sống mới đầy nội lực của người dân ở xã đặc biệt khó khăn này chính là sự đoàn kết, chung tay vì sự phát triển và cả sự hy sinh những lợi ích cá nhân... để trong tương lai gần, hình ảnh đô thị mới Nghĩa Lợi hiện hữu tươi đẹp.
Ngọc Sơn
Các tin khác
YBĐT - Ẩn chứa trong không gian nhà sàn là cả một kho tàng khoa học nhân văn các dân tộc và không gian văn hóa này còn là tiền đề phát triển kinh tế gắn với loại hình du lịch cộng đồng.
YBĐT - Những năm 1990 trở về trước, hình ảnh nhà sàn thưa dần, khiến bao người lo lắng về một không gian văn hóa nhà sàn đang biến mất.
YBĐT - Bao cung ruộng bậc thang danh thắng nổi tiếng ở La Pán Tẩn, Chế Cu Nha, Dế Xu Phình vào mùa lúa vàng trĩu bông sẽ làm nên những con sóng vàng vỗ dồn lên lưng núi, cho du khách resort ngắm nhìn mê mải. Núi cao, rừng thẳm, hương vị sơn dã ngấm vào từng tế bào, mạch máu, làm cho tâm hồn tôi bỗng phổng phao, tươi mởn, hết cả mệt, hết cả ngại ngần.
YBĐT - Các bản tình ca "Khâu xìa plềnh” càng hay hơn, đẹp hơn khi chúng ta được nghe câu chuyện tình của chàng trai dân tộc Kinh yêu say đắm cô gái Mông.
TIN MEDIA
