Ngày thứ Bảy cuối tháng 9/2021, nhà anh Hoàng Văn Hợi, thôn Ngòi Sọng, xã Xuân Long, huyện Yên Bình tấp nập bà con xóm làng cùng các đồng chí lãnh đạo huyện, cán bộ, đảng viên trên địa bàn xã đến giúp làm 60 m đường bê tông vào nhà. Ngoài giúp làm đường, gia đình anh Hợi còn được Tổ công tác huyện phụ trách xã hỗ trợ 3 con lợn giống tạo sinh kế. Đây là một trong những hoạt động thiết thực mà địa phương giúp đỡ để gia đình anh Hợi thoát nghèo trong năm nay. Anh Hợi chia sẻ: "Nhà chỉ có 2 mẹ con, mẹ lại bị bệnh hiểm nghèo, bản thân mình là lao động tự do, thu nhập không ổn định. Được địa phương quan tâm tạo sinh kế, hỗ trợ xây dựng chuồng và làm đường lên nhà, gia đình mình biết ơn lắm và thấy cần phải nỗ lực thật nhiều để xứng đáng với sự giúp đỡ đó”.
Có mặt trong buổi huyện Yên Bình ra quân đồng loạt thực hiện các giải pháp hỗ trợ công tác giảm nghèo năm 2021, chúng tôi thấy được cách làm hay trong công tác giảm nghèo của địa phương. Không chỉ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nhân rộng những mô hình hay, cách giảm nghèo hiệu quả, huyện còn phân công tổ chức cơ sở đảng và cán bộ, đảng viên đỡ đầu giúp đỡ hộ nghèo bằng nhiều hình thức. Tại buổi ra quân, mỗi xã trên địa bàn huyện đã lựa chọn 2 hộ khó khăn dự kiến thoát nghèo trong năm 2021 để giúp đỡ, tập trung vào các hoạt động: hỗ trợ lao động sản xuất, xóa nhà dột nát, giúp đỡ vốn sản xuất, dạy nghề, tạo việc làm...
Bí thư Huyện ủy Yên Bình An Hoàng Linh cho hay: "Để hoàn thành mục tiêu năm 2021 giảm 281 hộ nghèo, vượt 21 hộ so với kế hoạch tỉnh giao; trong đó, có ít nhất 20 hộ tự nguyện thoát nghèo, huyện không hỗ trợ dàn trải mà ưu tiên tập trung cho những hộ có khả năng thoát nghèo, có sức lao động, ý chí phấn đấu vươn lên; giảm dần các chính sách cho không, tăng chính sách hỗ trợ gián tiếp, hỗ trợ tín dụng cho người nghèo, đảm bảo chính sách hỗ trợ giảm nghèo đến đúng đối tượng, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng phù hợp của người dân”.
Xác định giảm tỷ lệ hộ nghèo là tiêu chí cốt lõi, tạo đòn bẩy và nâng cao chất lượng các tiêu chí khác trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới nên Nậm Khắt - xã phấn đấu về đích nông thôn mới đầu tiên của huyện vùng cao Mù Cang Chải đã chú trọng đẩy mạnh tuyên truyền về giảm nghèo, động viên hộ nghèo khắc phục khó khăn tự lực vươn lên thoát nghèo.
Theo đó, xã thực hiện niêm yết danh sách hộ được xét hộ nghèo và cận nghèo tại trụ sở xã để người dân biết, tự đánh giá, nếu thấy có hộ nào không phù hợp thì đóng góp ý kiến và trên cơ sở đó, xã có phương án giải quyết. Từ cách làm này đã tác động đến lòng tự trọng của người dân.
"Mình còn sức khỏe để làm việc mà lại trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước thì rất ngại. Mặc dù kinh tế gia đình vẫn còn khó khăn, nhưng bản thân mình sẽ nỗ lực để không nằm trong diện hộ nghèo nữa” - anh Thào A Cớ, bản Hua Khắt bộc bạch.
Nói về công tác giảm nghèo của địa phương, ông Thào A Phềnh - Chủ tịch UBND xã Nậm Khắt cho biết: "Trong đợt bình xét hộ nghèo vừa qua, toàn xã có 30 hộ tự giác viết đơn xin ra khỏi danh sách hộ nghèo. Các hộ này chưa hẳn đã thực sự hết khó khăn mà vì họ đã nhận thức được trách nhiệm, mong muốn tự lực vươn lên, nhường lại những khoản hỗ trợ của Nhà nước cho những gia đình khó khăn hơn. Chúng tôi cho rằng, đây là tư tưởng rất đổi mới của người dân vùng cao. Để tạo động lực cho các hộ này, chúng tôi đã có các biện pháp hỗ trợ như: cho vay vốn với lãi suất thấp, hỗ trợ cây con giống, trang bị kỹ thuật cho bà con; khuyến khích, động viên họ vươn lên trong cuộc sống”.
Với phương châm "Hộ gia đình thực hiện xây dựng, Nhà nước hỗ trợ, cộng đồng giúp đỡ”, việc hỗ trợ về nhà ở, tạo điều kiện cho hộ nghèo có cơ hội cải thiện đời sống, an cư lạc nghiệp cũng được tỉnh Yên Bái đặc biệt quan tâm. Từ đầu năm, tỉnh đã huy động nguồn lực hỗ trợ hoàn thành kế hoạch làm nhà cho hộ nghèo khó khăn về nhà ở với tổng số 323 nhà; các huyện, thị xã, thành phố đã vận động, ủng hộ từ các tổ chức, cá nhân 5,58 tỷ đồng hỗ trợ làm mới và sửa chữa 218 căn nhà; trong đó, đã hoàn thành 199 nhà, đang hoàn thiện 19 nhà.
Trong căn nhà mới khang trang vừa được huyện bàn giao cách đây không lâu, bà Giàng Thị Chư, thôn Km 21 + Mo Nhang, xã Trạm Tấu đón chúng tôi với nụ cười tươi, tràn đầy hạnh phúc. Trước đây, gia đình bà Chư sống trong ngôi nhà tạm, có thể sập bất cứ lúc nào mỗi khi mưa, bão. Cuộc sống gia đình bà phụ thuộc vào việc đi làm thuê, thu nhập không ổn định nên việc có tích lũy để làm nhà ở dường như là không thể. Nay, được Đảng, Nhà nước hỗ trợ làm nhà mới và lại được cán bộ xã, cán bộ công an, bà con đến giúp tháo dỡ nhà cũ, xây dựng nhà mới, bà rất cảm động. Thực tiễn cho thấy, khi các hộ đã an cư thì đều nỗ lực phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo.
Cũng là một trong những cách làm sáng tạo mang lại hiệu quả trong công tác giảm nghèo mà tỉnh thực hiện trong thời gian qua là việc phân công các sở, ban, ngành, đơn vị cấp tỉnh và cấp huyện giúp đỡ, đỡ đầu các xã có tỷ lệ hộ nghèo cao.
Hiện, tỉnh đang duy trì phân công 51 sở, ban, ngành, tổ chức hội, đoàn thể hỗ trợ, giúp đỡ 1.072 hộ nghèo tại 59 xã đặc biệt khó khăn và 5 xã có thôn đặc biệt khó khăn thoát nghèo. 8 tháng năm 2021, các đơn vị đã giúp đỡ các hộ nghèo với tổng kinh phí trên 896 triệu đồng.
Nhờ nguồn vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội, nhiều gia đình ở vùng cao đã chăn nuôi gia súc có hiệu quả và vươn lên thoát nghèo.
Là đơn vị được Tỉnh ủy phân công phụ trách, theo dõi, giúp đỡ xã đặc biệt khó khăn và giúp đỡ các hộ nghèo của xã Mỹ Gia, xã Xuân Lai, huyện Yên Bình thoát nghèo năm 2021, trong 8 tháng qua, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân tham gia ủng hộ, hỗ trợ trên 184 triệu đồng thực hiện xây dựng, mua sắm thiết bị nhà văn hóa và giúp đỡ xây nhà ở cho 5 hộ nghèo.
Ông Trần Thanh Chương - Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư cho hay: "Việc phân công các ngành, đơn vị về giúp đỡ hộ nghèo ở địa phương không chỉ góp sức cho công tác giảm nghèo của tỉnh, mà còn có ý nghĩa trong việc đưa cán bộ đến gần dân, sát dân, hiểu đời sống người dân hơn, biết được người dân cần gì, muốn gì để đơn vị có sự hỗ trợ hiệu quả, thiết thực”.
Giảm nghèo bền vững cốt lõi là phải thay đổi được nhận thức, tư duy phát triển kinh tế, sự chủ động vươn lên của người dân, bởi các cấp chính quyền có quyết tâm mà người dân đứng ngoài cuộc thì mọi nỗ lực không có ý nghĩa.
Do vậy, cùng các chính sách hỗ trợ, tỉnh luôn đẩy mạnh tuyên truyền những mô hình hay, cách làm hiệu quả của những hộ đã thoát nghèo, tạo điều kiện cho người dân có thêm nguồn lực và dần được tiếp cận với khoa học, kỹ thuật trong chăn nuôi, trồng trọt, phát triển kinh tế hộ gia đình; tham gia vào các chương trình đào tạo nghề, tư vấn, giới thiệu việc làm, tham gia tuyển dụng đi làm việc trong và ngoài tỉnh, xuất khẩu lao động…
Hết tháng 9, toàn tỉnh có 4.664/4.382 hộ nghèo đủ điều kiện thoát nghèo theo chuẩn đa chiều giai đoạn 2016 - 2020, vượt 6,4% so với kế hoạch năm. Bằng việc trao "cần câu” thay vì cho "con cá”, linh hoạt trong hướng dẫn hộ nghèo làm ăn phù hợp với thực tiễn, đưa người nghèo từ thế "thụ động” sang "chủ động” thoát nghèo, Yên Bái đang khơi dậy quyết tâm, ý chí tự lực, tự cường của mỗi hộ nghèo để họ thoát nghèo nhanh hơn, bền vững hơn, góp phần thực hiện hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đưa Yên Bái trở thành tỉnh khá vào năm 2025.
Thanh Chi
